Eserde ClaudeFrollo adlı bir papaz katedralin önünde bir bebek bulur. Çok çirkin bir bebek olduğundan ona Latinde’de ‘’eksik tamamlanmamış adam’’ anlamına gelen Quasimodo ismini verir. Yaşı ilerledikçe Quasimodo katedralde zangoçluk görevini alır. Bir süre sonra çanların sesi nedeni ile sağır olur.
* * *
Günün birinde Esmeralda adında bir kızla tanışır. Esmeralda genç ve güzel bir kızdır. Bu kız küçükken çingeneler tarafından ailesinden kaçırılmıştır. Quasimodo’nun ona aşık olmasıyla olaylar karışır. Çünkü papaz ClaudeFrollo da Esmeralda’ya duygular beslemektedir. Esmeralda ise özgür ruhlu; filozof ve aynı zaman da bir şair olan Gringoire ile onun hayatını kurtarmak için evlenmiştir.
* * *
Esmeralda’nın kalbini ise soylu ve zengin bir ailenin kızıyla nişanlı olmasına rağmen çapkın ve yakışıklı bir subay olan Phoebus çalmıştır. Frollo kıskançlığı ve karşılıksız aşkı yüzünden duyduğu kın sonucu Esmeralda ve Phoebus’un buluştuğu bir gece hançeriyle yüzbaşıyı öldürmeye teşennüs eder. Suçu Esmeralda’nın üzerine atar. Herkes, bunu Esmeralda’nın çingene ve büyücü olmasına yorarak bunu onun yaptığını düşünür. Esmeralda her ne kadar suçzuz olduğunu söylese de insanları bir çingeneye inanmaktansa bir rahibe inanmayı tercih ederler.
* * *
İnfaz günü Esmeralda, katedralin önündeki karşıklıktan faydalanan Quasimodo tarafından kaçırılır ve NoteDameKilise’sine sığınır. Askerler infazı gerçekleştiremezler çünkü o dönemde ilahi adaletin, kralın adaletinden üstün olduğuna böylece Tanrı’ya sığınan kimselere ceza uygulanamayacağına inanılır, üstelik bu kral tarafından da onaylanmıştır.
* * *
Daha sonra kral kendisi de buna karşı çıkacaktır. Esmeralda’nın hırsız, dilenci, ayaktakımı arkadaşları Miracles Sarayı’nda toplanıp kiliseye yürürler. Amaç onu oradan kaçırmaktır. İsyan ederler, Kral askerlerini yollar, Esmeralda kiliseden Gringorie ve Frollo tarafından kaçırılır.
* * *
Frollo Greve meydeninda onun için hazırlanan darağacını gösterir ve kendisini ya da ölümü tercih etmesini söyler. EsmeraldaPhoebus’u sevdiğini söyler, Frollo o zaman onun çingenelerden nefret eden Roland Kulesi’nde ölümü bekleyen GuduleHemşire’ye götürür. Kendisi askeri çağırmaya gider.
* * *
Güdüle Hemşire, Esmeralda’yı parmaklıkların ardından kolundan tutarken tartışma esnasında onun 15 yıl önce kendisinden çalınan kızı olduğunu öğrenir. Fakat aradan zaman geçer ve askerler gelir, Gudule Hemşire kızını askerler vermek istemez. Bu esnada itilir ve başını yere serçe vurur ve ölür.
* * *
Askerler Esmeralda’yı asarlar, Frollo ve arkasında Quasimodo Notre-damekilisesi’nin korkuluklarından onun ölümünü seyrederler. Quasimodo bunu Frollo’nun yaptığını anlar ve onu iter,Frolo aşağı düşer ve ölür.
* * *
Quasimodo bir süre ortalıktan kaybolur. Bulunduğunda ise çok geçti ve vücudu Esmeralda’nın cesedine sarılmış bir biçimde iskeletleşmitir.
Bu eser Victor Hugo’nun kalbinde doğdu, beyninde işlendi, elleri ile dünyaya geldi. Bu çarpıcı eserin çok kısa bir özetini size aktardım, inanın bana gerektiği şekilde okunur ise size bu gün aktarmak istediğim bir çok konuyu sanat yolu ile ulaştırmış olacağım.
* * *
Çağının gericiliği, yaşanan olayların gelişimi, biçim bulması ve daha bir sürü şeyin barındığı bu romanın, isimleri temsili siz onları yerleştirin…
* * *
Behiç Anibal…
