Türkiye’de bütçe açığını azaltabilmek için birkaç gün önce memura ek mesai ödeme uygulaması kaldırıldı. Yılbaşından itibaren Türkiye’de fazla mesai yapan memurlara ek mesai ücreti ödemek yerine fazla mesai yapılan saatler yıllık izin günlerine eklenerek, yıllık izin olarak kullanılacak. Ek mesailerle katlanan izin süresi ise 6 ayı geçemeyecek.
KKTC’de ise özellikle sağlık, sivil havacılık ve gümrük başta olmak üzere devlet memurlarına yapılan ek mesai ödemeleri bütçeye her sene 55 milyon TL’lik bir yük bindiriyor. İstihdam politikasındaki yanlışlıklar sonucunda ihtiyaç olan dairelere istihdam yapılmayınca, devletin ek mesaiye ayırdığı pay düşürülemiyor.
Gümrük Dairesi’ndeki uygulama bunun en acıklı örneğidir. Gümrük Dairesi memur yetersizliği nedeniyle, bir mal gümrüğe erken saatlerde gelse dahi tırların her koşulda mesai bittikten sonra açılmasına izin veriyor. Getirdiği malı gümrükten çekecek olan şirket, devletin memura ödemesi gereken ek mesai ücretini de peşinen devlete ödemek zorunda bırakılıyor. Devlet, ticari firmalardan devlet memurlarının ek mesai ücretini peşin alırken, bu parayı kullanıyor ve memurlara ek mesai ücretini 2-3 ay gecikmeli olarak ödüyor. Şirketler bir tür ‘devlet faşizmi’ yoluyla gümrük memurlarının ek mesai ücretini kendi ceplerinden ödemekle kalmıyor, bu giderleri her ay KDV ödemelerinden de düşüremiyor, sadece sene sonu yıllık giderler kalemlerinde bu masrafları gösterebiliyor.
Mağusa Devlet Hastanesi’nde ek mesai almak için sahte rapor düzenlenerek, devletin ayda 1.5 milyon TL zarara uğratıldığını ve ek mesailerle haksız kazanç sağlandığını, hazır yeri gelmişken bir kez daha anımsatalım.
Kamu-Sen ek mesai uygulaması ile haksız kazanç elde edilmesini önlemek üzere Vardiya Tüzüğü’nün çıkartılmasını talep ediyor. Hükümetin de Vardiya Tüzüğü’nün geçirilmesine sıcak baktığı, böylelikle ek mesailere ayrılan 55 milyon TL’lik bütçenin aşağı çekileceği biliniyor. Ancak bu tüzük bir türlü çıkarılamıyor. Ne de yapılan 750 istihdama rağmen, mesela Gümrük Dairesi’ndeki memur açığı kapatılıyor.
Sözün özü, istihdamlara popülizm karıştığı için memurların fazla mesai çalışmasına gerek kalmayacak sistemler kuramıyoruz. Memurlara yönelik performans değerlendirmesi ile beraber devlet dairelerinde denetim yapılabilse zaten birçok dairede ek mesaiye kalınması önlenmiş olacak. Doğru istihdam politikaları ve vardiya sistemi ile ek mesaiye kalan memura para ödemek yerine yıllık izin günlerini artırmak Kuzey Kıbrıs’ta da mantıklı bir çözüm olabilir.
Çalışmaktan yılmış memurlarımız erken emeklilik için sıraya girmişlerdi madem, daha fazla yıllık izin sayesinde kendilerine daha çok boş zaman yaratabilirler…