Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu’nun (BTHK), 2014 yılı üçüncü çeyreğinden 2020 yılı dördüncü çeyrek sonuna kadar ithal izni verdiği IMEI’li cihaz sayısı 1 milyon 194 bin 968 adet oldu. Mobil haberleşme sektörü 2020 yılı dördüncü çeyreği rakamlarına göre, KKTC’de 818 bin 728 kayıtlı mobil abone bulunuyor. Aktif abone sayısı ise, 662 bin 52. Faturalı aktif mobil abonelerin yaklaşık % 85’i bireysel, % 15’i kurumsal. Ülkede sabit haberleşmede tek yetkili haberleşme sağlayıcısı Telekomünikasyon Dairesi’nin ise toplam 82 bin 177 kayıtlı sabit şebeke kullanıcısı bulunuyor. 2020 yılının dördüncü dönemine ait toplam haberleşme trafiğinin % 93’ü mobil, %7’si ise sabit şebekede gerçekleşti. Geçen yılın aynı döneminde toplam trafik dağılımı % 91 mobil, % 9 sabit şebekeydi. Ülkedeki mobil haberleşme sağlayıcıları (K.K. Turkcell ve Telsim), sabit haberleşme sağlayıcısı (Telekominükasyon Dairesi) ve internet servis sağlayıcılarının 2020 yılındaki toplam net satış gelirleri, 2019’a göre % 4’lük artışla 510 Milyon ₺’ye ulaştı. TAK’ın, Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu’nun (BTHK) Kuzey Kıbrıs elektronik haberleşme sektörüyle ilgili 2020 4. çeyrek raporundan derlediği bilgilere göre, 2020 yılı dördüncü çeyreğinde ülkede, elektronik haberleşme sektöründe, 56 yetkilendirilmiş elektronik haberleşme sağlayıcısı faaliyet gösterdi. Bu haberleşme sağlayıcılar arasında yer alan mobil şebeke elektronik haberleşme sağlayıcıları K.K. Turkcell ve Telsim ile sabit şebekede elektronik haberleşme sağlayıcısı Telekomünikasyon Dairesi’nin yılın son 3 ayındaki net satış gelirleri yaklaşık 98,31 Milyon ₺ olarak gerçekleşti. Diğer haberleşme sağlayıcılar olarak adlandırılabilecek internet servis sağlayıcılarının net satış gelirleri 2020 yılı dördüncü çeyreğinde yaklaşık 38,08 Milyon ₺, çağrı taşıma işletmecilerinin gelirleri 48,4 Bin ₺ ve altyapı işletmeciliği geliri 2,15 Milyon ₺ oldu. 2020 GELİRLERİ Geçen yılın son çeyreğindeki gelirlerle birlikte 2020 yılında toplam net satış gelirleri, bir önceki yıla göre % 4’luk artışla 510 Milyon ₺’ye ulaşırken; mobil şebekede faaliyet gösteren haberleşme sağlayıcılar 2020 yılında 329 Milyon ₺, sabit haberleşme sağlayıcı yaklaşık 48 Milyon ₺, sabit geniş bant haberleşme sağlayıcıları yaklaşık 125 Milyon ₺, çağrı taşıma işletmecileri 212 Bin ₺ ve altyapı işletmecileri 8 Milyon ₺ gelir elde etti. 2020 yılında elde edilen toplam gelirlerin yaklaşık %64’ünü mobil haberleşme sağlayıcılar, %9’unu sabit haberleşme sağlayıcı, %25’ini internet servis sağlayıcıları, %0,1’ini çağrı taşıma işletmecileri ve %1.6’sını altyapı işletmecileri aldı. Bir önceki yıla bakıldığında ise, elde edilen toplam gelirlerin %63’ünü mobil haberleşme sağlayıcılar, %14’ünü sabit haberleşme sağlayıcı, %21’ini internet servis sağlayıcıları ve %1.4’ünü altyapı işletmecileri elde etti. MOBİL ABONE SAYILARI Mobil haberleşme sektörü 2020 yılı dördüncü çeyreği rakamlarına göre, KKTC’de 818 bin 728 kayıtlı mobil abone bulunuyor. Aktif abone sayısı ise, 662 bin 52. BTHK’ya göre, toplam faturalı aktif mobil abonelerin yaklaşık % 85’i bireysel, % 15’i ise kurumsal. Mobil haberleşme pazar payının % 63’ü K.K. Turkcell’in, % 37’si ise Telsim’in. Mobil abonelerin faturalı ve ön ödemeli ayrımına bakıldığında, 2020 yılı dördüncü çeyrek itibarıyla ön ödemeli mobil abone sayısının 159 bin 285, faturalı mobil abone sayısının ise 502 bin 810 olduğu görülüyor. Ayrıca, son bir yıl içerisinde faturalı abonelerin oranı % 69’dan % 76’ya yükseldi. Oransal olarak en fazla faturalı aboneye Telsim’in sahip olduğu ve abonelerinin % 80.8’inin faturalı abonelerden oluştuğu saptandı. Telsim’i % 72,9 ile KKTECELL takip ediyor. Avrupa ülkeleri ve KKTC’deki ön ödemeli ve faturalı mobil abone oranları karşılaştırıldığında, Avrupa ülkelerinde ortalama ön ödemeli/faturalı abone oranı %28/%72 civarında iken, ülkedeki ön ödemeli/faturalı oranı %24/%76 seviyesinde. MOBİL TRAFİK HACMİ VE GELİRLER 2020 yılının dördüncü çeyreğinde toplam mobil trafik hacmi 336 Milyon dakika olarak gerçekleşti. 2020 yılının dördüncü dönemine ait trafik bilgileri, bir önceki üç aylık dönemle kıyaslandığında toplam trafiğin % 2,8 oranında yükseldiği, geçen senenin aynı dönemi ile kıyaslandığında ise % 2,9 oranında arttığı görülüyor. Trafiğin büyük bir kısmını (% 64) mobil haberleşme sağlayıcıların kendi aboneleri arasındaki trafiği ifade eden şebeke içi trafik oluşturuyor. Mobil haberleşme sağlayıcılardan diğer operatöre doğru giden trafik ise toplam trafiğin % 23’ü oranında. Mobil haberleşme sağlayıcıların son dönemdeki (2020 dördüncü çeyrek) net satış gelirleri bir önceki çeyreğe (2020 üçüncü çeyrek) göre %2,6 azalarak 86.819.320 ₺ olarak gerçekleşti. Mobil haberleşme sağlayıcıların son dönemdeki (2020 dördüncü çeyrek) net satış gelirleri bir önceki yılın aynı çeyreğiyle kıyaslandığında ise % 3.5 artış olduğu görülüyor. GELİRLERİN DAĞILIMI Mobil haberleşme sağlayıcıların gelirlerinin dağılımına göre, konuşma gelirleri K.K. Turkcell’in gelirlerinin %28.7’sini ve Telsim’in gelirlerinin %44.9’unu oluşturuyor. İnternet ve M2M Data gelirleri K.K. Turkcell’in gelirlerinin %31.1’ine ve Telsim’in gelirlerinin %13.8’ine karşılık geliyor. Ara bağlantı gelirleri K.K. Turkcell ve Telsim’de sırası ile %9,8 ve %4.6 paya sahip. SMS+MMS gelirleri K.K. Turkcell’in gelirlerinin %3.7’sini ve Telsim’in gelirlerinin %2.8’ini oluşturmakta. MOBİL TELEFON KULLANIM SÜRESİ… EN ÇOK TRAFİK GÖNDERİLEN VE ALINAN ÜLKELER Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu (BTHK)’nın verilerine göre, KKTC’de ortalama mobil telefon kullanım süresi, 2020’nin üçüncü çeyreğinde 278 dakika oldu. Mobil telefon kullanım ortalaması Türkiye’de 575, Avrupa ortalamasında 232 dakika. 2020 yılı dördüncü çeyreğinde mobil şebekelerden en fazla trafik gönderilen ülkeler, sırasıyla Türkiye, İngiltere, Nijerya, Güney Kıbrıs ve Türkmenistan oldu. Mobil şebekelere en fazla çağrı gönderen ülkeler ise, Türkiye, İngiltere ve Nijerya şeklinde sıralandı. EN ÇOK ARANAN KISA NUMARALAR… SMS SAYILARI 2020 yılı dördüncü çeyreğinde mobil şebekelerden en fazla aranan kısa numaralar, arama sayısına göre sırasıyla şöyle 533 (K.K. Turkcell müşteri hizmetleri), 155 (Polis İmdat), 188 (KIB-TEK) ve 112 (Ambulans). Aylık ortalama SMS (Kısa Mesaj Servisi) sayısı 2013’ün ilk çeyreğinde 37.33 Milyon adet iken, 2020 yılının dördüncü çeyreğine kadar geçen 8 yıllık süre zarfında yaklaşık %63’lük düşüşle 13,67 Milyon adet seviyesine geriledi. 2020 yılı üçüncü çeyreğinde SMS sayısı yaklaşık 12,54 Milyon adet civarında gerçekleşirken, yılın son çeyreğinde %9,1’lik artış gösterdi. AKILLI TELEFON VE TABLET KULLANICI SAYISI KKTC’de 2013 yılında 115 bin akıllı telefon ve tablet kullanıcısı bulunurken, 8 yıllık sürede % 193’lük artış yaşandı ve 2020 dördüncü çeyreği itibarıyla sayı 337 bine ulaştı. 2014 yılı üçüncü çeyreğinden 2020 yılı dördüncü çeyrek sonuna kadar BTHK tarafından ithal izni verilen IMEI’li cihaz sayısı 1 milyon 194 bin 968 adet oldu. Söz konusu cihazlar içerisinde yer alan, IMEI kullanan fakat kişisel kullanım cihazı (akıllı ve akıllı olmayan cihazlar) kategorisinde olmayan POS makinesi, araç takip cihazları gibi aygıtlar genel toplamdan düşüldüğünde, söz konusu rakam 944 bin 543. TELEKOMÜNİKASYON DAİRESİ Ülkede sabit haberleşmede tek yetkili haberleşme sağlayıcısı Telekomünikasyon Dairesi. Buna bağlı olarak da, 2020 yılı dördüncü çeyreği itibarıyla toplam 82 bin 177 kayıtlı sabit şebeke kullanıcısı bulunuyor. Aynı dönemde, Telekomünikasyon Dairesi’nin sabit telefon gelirleri yaklaşık 12,12 Milyon ₺ olarak gerçekleşti ve bir önceki döneme göre %11,8 oranında geriledi. Telekomünikasyon Dairesi, sabit ses aboneliği yanında, xDSL teknolojisine dayalı hizmetler de veriyor. 82,177 kayıtlı abonenin 15 bin 587 tanesi ilgili hizmetlerden yararlanmakta, bu rakam da toplam ses abonelerinin yaklaşık olarak % 19’una denk geliyor. Ön ödemeli (chip) kartlar ve data devreleri (2,156) ise kayıtlı aboneler içerisinde % 2,6 paya sahip. 2020 yılının üçüncü çeyreğinde yaklaşık 32,59 Milyon dakika olan Telekomünikasyon Dairesi’nin ses trafiği, 2020 yılının dördüncü çeyreğinde 23,91 Milyon dakika olarak gerçekleşti ve bir önceki döneme göre yaklaşık olarak % 26,6 oranında azaldı. Geçen senenin aynı dönemi ile kıyaslandığında ise % 20,5 oranında azalma oldu. 2020 yılının üçüncü döneminde %36 olan şebeke içi trafiğin toplam trafik içindeki payı, 2020 yılı dördüncü çeyrek döneminde %45 olarak gerçekleşti. 2020 yılının üçüncü çeyreğinde toplam trafiğin %45.4’ünü oluşturan mobile doğru trafik (K.K. Turkcell + Telsim), 2020 yılının dördüncü çeyreğinde %43 seviyesine geriledi. 2019 yılı sonunda sabit gelirler 68 Milyon ₺ olurken; 2020 yılı sonunda sabit gelirler 48 Milyon ₺ gerçekleşti ve % 30 oranında azaldı. EN ÇOK TRAFİK VE KISA NUMARALAR BTHK verilerine göre, 2020 yılı dördüncü çeyreğinde Telekomünikasyon Dairesi hatlarından en fazla trafik gönderilen ve alınan ilk iki ülke Türkiye ve İngiltere oldu. Telekomünikasyon Dairesi hatlarına en fazla çağrı gönderen ülkelere bakıldığında ise ilk iki sırayı yine Türkiye ve İngiltere aldı. Telekomünikasyon Dairesi hatlarından en fazla aranan (arama sayısına göre) 3 kısa numara, sırasıyla 192 (Bilinmeyen numaralar), 161 (Telekomünikasyon Dairesi Arıza) ve 163 (Telekomünikasyon Dairesi Borç Sorgulama). İNTERNET Ülkede 35 adet yetkilendirilmiş ve aktif olan internet servis sağlayıcısı (İSS) bulunuyor. 2020 yılı dördüncü çeyrek sonu itibarıyla sabit genişbant internet abonesi sayısı 239,851. Geçen yılın 3. çeyreğine göre genişbant abone sayısında %3,8’lik bir artış meydana geldi. 2020 yılı dördüncü çeyrekte internet servis sağlayıcılığına ilişkin toplam gelir yaklaşık 38.081.537 ₺ seviyesinde gerçekleşti. İnternet servis sağlayıcılarının dönemsel gelirinin bir önceki döneme kıyasla (34.608.031 ₺) %10 oranında arttı. 2020 üçüncü çeyrekte toplam gelirlerin %57’sini oluşturan Wireless hizmetinin 2020 dördüncü çeyrekte toplam gelirlerdeki payı %54 oldu. 2020 üçüncü çeyrekte toplam gelir içinde %1.6’lık bir paya sahip olan xDSL gelirlerinin, 2020 dördüncü çeyrekte toplam gelir içindeki payı %1.4. OECD ortalama penetrasyon oranları Aralık 2019 itibarıyla DSL için %10,6 ve Fiber için %8,9 seviyesinde gerçekleşirken, ülkede ise Aralık 2020 itibarıyla sabit genişbant internet penetrasyon oranlarının DSL için %4,2 ve Fiber için %0.03 seviyesinde olduğu görülüyor.