Doğanın çalışkan varlıklarından biri karıncalardır. Kendi organizasyonları içerisinde yoğun bir şekilde çalışmaktadırlar. Malum ağustos böceği ile karınca hikayesi var hepimizin bildiği. Büyüklerimiz bize çalışmayı öğretmek ve önemini anlatmak için karıncanın çalışmasını, ağustos böceğinin ise çalışmadan devamlı ötmesini anlatmışlardır. Bizler de kendi çocuklarımıza ve torunlarımıza bunu anlatmaktayız.
Karıncalar çalışkan varlıklar ancak, zaman zaman kanatlananları için de söylenmiş bilinen atasözlerimiz var. Benim bildiğim ‘’Karınca kanatlanınca ölümü yakındır’’ derler. Bu yazı konusunu düşünürken, bu konuda internette neler var bakmak istedim.
Bir çok internet sitesinde benim bildiğimin ötesinde ‘’Karınca kanatlanınca serçe oldum sanır’’ ata sözüne ulaştım. Bunun anlatımı için ise ‘’Sonunda başına kötü bir şey gelebileceği açık olduğu halde bazı davranışlarda ısrar eden insanlar için kullanılan bir atasözüdür’’ ifadeleri kullanıldı.
Malum bazı durumlarda , bazı insanlar amacını aşan tutum ve davranışlar sergilemektedirler. Laf anlamaz, laf dinlemez, başına buyruk olurlar. Bu bir kaç kez tekrarlanınca çevresindeki insanlar karınca kanatlanınca ifadelerini telaffuz ederler.
Ancak kanatlanan karıncanın kendini serçe zannetmesini ilk defa okudum. Ama anlatılmak isteneni tamı tamına gösteren bir cümle ve de ata sözü. Bir diğer ifade ile ne oldum delisi olmadır. Ben her şeyi bilirim tutum ve davranışında olmanın özet hali.
Ne var ki kanatlı karınca kendini her ne kadar da serçe zannetse, günün sonunda başına geleceklerden serçe olmadığını anması gecikmeyecektir.
Buna benzer bir ata sözümüz daha vardır. Belki daha fazla var ama ilk anda aklıma gelen ‘’Eceli gelen köpek cami duvarına işermiş’’ atasözüdür.
Bu atasözü için de internette şu ifadeler yer almaktadır; ‘’Söz ve hareketleri ile büyük bir cezayı hak etmiş kimse, sanki bunun yerine getirilmesini çabuklaştırmak ister gibi üst üste daha büyük suçlar işlemeye çabalar. Ya herkesin öfkesini üzerine çekecek bir hareket yapar veya kendisini yargılayacak kimselere çatar. Bütün bunlar kişinin istemeyerek de olsa kendi sonunu hazırlayan sebeplerdir. Bütün bu hareketleri onu kötü bir sona ulaştırır.’’
Yukarıdaki ifadelerden de anlaşılacağı gibi, karınca gibi köpek de şuursuzca, hareketlerle akıbetini hazırlamaktadır. Malum ne oldum delisi olup mantıksız hareket edenleri toplumda her zaman görürüz.
Bunlara benzeyen bir ata sözümüz daha vardır. ‘’Erken öten veya vakitsiz öten horozun başını keserler diye’’. Burada da anlatılmak istenen aynıdır. Horoz oldum diye gece yarısı ötersen sonun ata sözündeki gibi olur.
Kanatlanan karıncalara, cami duvarına işeyen köpeklere ve vakitsiz öten horozlara dikkat.