Birkaç günden beridir kamuoyunu meşgul eden görsel ve yazılı basında Girne Amerikan Üniversitesi “UNIVERSITY OF NORTH CYPRUS LTD” tarafından genelde Bakanlığımızı, özelde de Şirketler Mukayyitliği’ni hedef alan yayınları ve protestoları bizleri üzmüştür. Bu davranışların nedeni olan gerekçenin hukuk zeminine dayanmadığı net bir şekilde açıktır.

Şirketler mukayyitliği, isim ve unvan başvurularını değerlendirme yetkisini fasıl-113 Şirketler Yasasınca belirlenmiş yasal kurallardan ve yasanın yetkilendirmesinden almaktadır.

İlgili mevzuat, Coğrafi isimlerin bir kişi veya kişilerle sınırlandırılamayacağını işaret etmektedir. Bu uygulama sadece ülkemize özgü değil, Türkiye Cumhuriyeti ve AB mevzuatlarında da bu şekilde yer almaktadır. Bu bağlamda 1951 yılından beridir uygulamada bulunan Fasıl 113 Şirketler Yasası altında şirket adı, ticari unvan gibi isimlendirme başvuruları bu yasal kurallar çerçevesinde değerlendirilmektedir.
İlgili üniversitenin maruzatı hakkında ise, 2001 yılında farklı kişilere verilen “GİRNE TEKNİK ÜNİVERSİTESİ” unvanı, kayıtlarımız arasındadır. Buna benzer onlarca örnek bulunmaktadır.
Konunun özünü oluşturan “Girne Üniversitesi” isimli ve nezdimizde kayıtlı bulunan Ticari Unvan’ın aslında “Girne Amerikan Üniversitesi” ile benzemediği ve/veya çağrışım yapmadığı görülmektedir. Kaldı ki kayıtlarımızda 2001 yılı itibarı ile “Girne Teknik Üniversitesi” tescil edilmiştir. Coğrafik isimlerin kullanılması kısıtlanamayacağı anlayışıyla, burada da “Girne” kelimesi kullanılmıştır. Ayrıca geçmiş yıllarda farklı kişilere verilen “International American Üniversitesi” de kayıtlarımız arasındadır.

Bunlardan başka, geçmiş yıllarda benzer coğrafi isimleri içeren ünvanlar verilmiştir. Örnek olarak “Lefkoşa Üniversitesi Ltd”. ile “Lefkoşa Özel Türk Üniversitesi” tescilleri. Yurt dışından örnek olarak da Türkiye Cumhuriyeti’nde “İzmir Ekonomi Üniversitesi” tescilli iken sonradan “İzmir Üniversitesi” tescil edilmiştir. Bilinen Üniversitelerden, İstanbul coğrafi isimli şu anda 10 (On)’dan fazla üniversite mevcuttur. Yine kayıtlarımızda “Kıbrıs Atatürk Üniversitesi”, “Kıbrıs Bilgetürk Üniversitesi Limited”, “Kıbrıs İngiliz Üniversitesi” ile “Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi” tescillidir. Kendi şirket adları da UNIVERSITY OF NORTH CYPRUS LTD’dir. Görüldüğü gibi hepsinde de “Kıbrıs” veya “Cyprus” coğrafi ismi mevcuttur.

İlgili basın bildirisinde “Girne Üniversitesi”nin sahibinin Yakın Doğu Üniversitesi olduğu iddiasını resmi kayıtlarımız yalanlamaktadır. Kayıtlarımızda sahiplerinin Cemre Günsel, Enver Haskasap ve Aziz Günsel oldukları görülmektedir.

Aynı bildiride bahsi geçen ve tarafımdan verilmediği iddi edilen “Lefkoşa” “Yakın” “Doğu” ve benzer isimler tek tek tarafımızdan incelenmiştir. Şikayetçi olan üniversite yönetimi tarafından talep edilen “Yakınçağ Üniversitesi”, “Lefkoşa Avrupa Üniversitesi”, “Doğu Lefkoşa Üniversitesi”, “Girne Amerikan Tıp üniversitesi”, “Lefkoşa Girne Amerikan Üniversitesi” gibi isimlerin bilakis UNIVERSITY OF NORTH CYPRUS LTD (Girne Amerikan Üniversitesi’ne) farklı tarihlerde mukayyitliğimizce verilmiş olduğu resmi kayıtlarımızda bulunmaktadır.

İlgili mevzuat, coğrafik isimlerin kullanımını sınırlandırmazken, özel isimlerin kullanımına sınırlandırma getirmektedir. Bir kurumun isim veya unvan talebi, bir başka kurumun adında bulunan özel isimleri içeriyorsa ve bu şekilde doğrudan çağrıştırıyorsa, ilgili mevzuat bunun reddedilmesini gerektirmektedir. Buna yönelik çarpıcı örnekler ise, Girne Amerikan Üniversitesi yönetimi tarafından talep edilen “Lefkoşa Yakın Doğu Üniversitesi”, “Girne Yakın Doğu Üniversitesi”, “Yakın Doğru Üniversitesi” isimleri kullanımına yönelik başvurudur. Bu başvurular Şirketler Mukayyitliğimizce değerlendirilip mevzuata aykırı bulunduğundan reddedilmiştir.

UNIVERSITY OF NORTH CYPRUS LTD’nin Ticari unvanı “GİRNE AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ (GİRNE AMERICAN UNIVERSITY)” olmasına rağmen “THE AMERICAN UNIVERSITY GİRNE CYPRUS”gibi isimler kullandığı da dikkat çekmektedir. Markalar mukayyitliğimize Ticaret Marka No. 9701 sınıf 9 ve Ticaret Marka No. 9702 sınıf 16 ile şekilli ve yazılı olarak “GAU GİRNE AMERİKAN ÜNİVERSİTESİ” markaları da kendilerine verilmiştir.
Bakanlar Kurulu’nun vermiş olduğu yetkiye binaen onaylamış olduğum söz konusu isim ve/veya isimlerin hatalı olmadığı kanaatimce bir bütünsellik içinde değerlendirildiğinde etik ve de adil ve yasal oldukları görülmektedir.Mukayyitliğimiz her kurum, şahıs ve kuruluşa, yasanın verdiği yetkileri de kullanarak, tarafıs,adil ve eşit davranmaktadır.
Takdiri Kamu vicdanına bırakarak, Kamuoyuna saygıyla duyurulur.


Emin BİLGEN
Şirketler Mukayyidi