Dıştan gelen gelirlerle birlikte ülkedeki mal ve hizmetlerin parasal karşılığı olan Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) ise, 2013 yılında 2012’ye göre yüzde 1.3 arttı. Kişi başına düşen milli gelir ise 15 bin 38 ABD Doları’ndan 15 bin 302 ABD Doları’na çıktı.<br /> <br /> KKTC’de kişi başına düşen milli gelir, Güney Kıbrıs’ın da AB ülkeleri ortalamasının da oldukça gerisinde. Sadece Türkiye’de 10 bin 970 dolar olan rakamdan daha yüksek… AB ortalamasının ise yarısından bile az.<br /> 2012’deki yüzde 1.8’lik büyüme gösteren GSYİH hasıla 2013’te yüzde 1.1’e düştü.<br /> <br /> 2014 yılı için ise GSYİH’da yüzde 2.9 büyüme öngörülüyor ve toplam boyutun cari fiyatlarla 8 milyar 178 milyon TL olması bekleniyor.<br /> <br /> MUHTAROĞLU: “DAHA HIZLI SONUÇ İÇİN DAHA HIZLI VERİ AKIŞI İSTİYORUZ”<br /> <br /> Başbakanlık Devlet Planlama Örgütü (DPÖ) Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu, 2013 yılı GSYİH gerçekleşme sonuçlarını ve 2014 tahminlerini Türk Ajansı Kıbrıs (TAK) muhabirine açıkladı.<br /> <br /> Verileri daha süratli ve sağlıklı yayımlayabilmek için bilgi talep ettikleri tüm kurum ve kuruluşların, belediyelerin ve üniversitelerin daha hızlı veri akışı sağlaması gereğini vurgulayan Muhtaroğlu, gecikmelerden DPÖ’nün sorumlu tutulmasının doğru olmadığını söyledi.<br /> <br /> “VERİLER ZAMANINDA GELMEZSE İŞİMİZ SEKTEYE UĞRAR”<br /> <br /> Muhtaroğlu, DPÖ’nün veri toplama merkezi olduğunu vurgulayarak, “İlgili yerlerden verileri toplayıp, analiz edip yayımlıyoruz. Talep ettiğimiz veriler zamanında gelmezse bizim işimiz de sekteye uğrar” dedi.<br /> <br /> Verilerin kendilerine ulaştırılmasındaki gecikmeden rahatsızlık ifade eden Ödül Muhtaroğlu, bunu önlemek için tüm kurumlarla sıklıkla toplantı ve görüşmeler yaparak daha hızlı veri göndermelerinin yollarını arayacaklarını ifade etti. Muhtaroğlu, “Çünkü bizden hızlı ve sağlıklı veri bekleyen, ülke ekonomisine yön veren kurum ve kuruluşlar, reel sektör temsilcileri, iş insanları, akademisyenler, basın ve halkımız vardır” diye konuştu.<br /> <br /> DPÖ Müsteşarı Muhtaroğlu, bir süre önce Başbakan’ın imzasıyla bir genelge yayımlandığını ve tüm kurumlara gönderilerek verilerin DPÖ’ye daha hızlı gönderilmesinin istendiğini de belirtti.<br /> <br /> BİLGİ FORMLARI GEÇEN YIL MAYIS’TA GÖNDERİLDİ<br /> <br /> GSMH tespitinde çalışan DPÖ personeli Yılşen Dinçer ile Cemal Egemen ise, ilgili yerlere bilgi formunu geçen yıl Mayıs ayında gönderdiklerini, bunlar arasında kamu kurumları, bankalar, üniversiteler ve belediyelerin geldiğini anlattı.<br /> <br /> Üretim, satış miktarı, personel sayıları, gelir-giderlere dair bilgiler talep ettiklerini, ancak geri dönüşlerin çoğu zaman geciktiğini kaydeden Dinçer ve Egemen, kendilerine ulaşan verilerin bilgisayara girişlerini yaparak sonuca ulaştıklarını söyledi.<br /> <br /> Dinçer ve Egemen, veriler DPÖ’ye zamanında ulaşmazsa, ülkenin kalkınma planları hazırlanmasında kullanılan bilgilerin de geciktiğini ve bunun büyük sorunlara yol açtığını belirtti.<br /> <br /> GSMH VE GSYİH<br /> <br /> DPÖ’nün verilerine göre, 2013 yılında GSYİH’daki yıllık büyüme yüzde 1.1; cari fiyatlarla GSYİH toplamı da 7.6 milyar TL’ye ulaştı.<br /> <br /> 2012’deki yüzde 1.8’lik büyümenin 2013’te düştüğünü ortaya koyan verilere göre, 2012’deki GSYİH cari fiyatlarla 6.9 milyar TL olmuştu.<br /> <br /> GSYİH’de dolar bazında 2013 yılında, 2012’ye göre yüzde 3.4 artış sağlandı ve 3 milyar 840 milyon dolardan 3 milyar 969 milyon dolara çıktı.<br /> Kişi başına GSMH 2013 yılında 2012’ye göre yüzde 1.8 artarak 15 bin 38 dolardan 15 bin 302 dolara yükseldi.<br /> <br /> EN YÜKSEK BÜYÜME OTELCİLİK VE LOKANTACILIKTA<br /> <br /> 2013’te en yüksek büyüme yüzde 8.7 ile otelcilik ve lokantacılık sektöründe kaydedilirken, bunu yüzde 7.5 ile mali müesseseler (bankalar dahil) izledi.<br /> <br /> En çok küçülen sektörler ise, eksi yüzde 1.6 ile tarım ve eksi yüzde 0.3 ile inşaat sektörleri oldu.<br /> <br /> GSYİH’DE EN BÜYÜK PAY YÜZDE 20.3 İLE TİCARET VE TURİZMİN<br /> <br /> 2013’te sektörlerin GSYİH’daki paylarının dağılımı da yüzdelik olarak şöyle gerçekleşti:<br /> “Tarım 8.2, sanayi 9, inşaat 9.8, ticaret-turizm 20.3, ulaştırma-haberleşme 7.6, mali müesseseler 4.3, konut gelirleri 5.3, serbest meslek 11.1, kamu hizmetleri 12.6, ithalat vergileri 11.9.”<br /> <br /> 2014 TAHMİNLERİ<br /> <br /> DPÖ Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu, 2014 yılına dair büyüme tahminlerini de açıkladı ve kesin sonuçları (gerçekleşme rakamlarını) bu yılın ortalarına kadar açıklama hedeflerini dile getirdi.<br /> <br /> Muhtaroğlu, 2014’te GSYİH’de yüzde 2.9 büyüme öngörüldüğünü, toplam büyüklüğün ise 8 milyar 178 milyon TL olmasının beklendiğini söyledi.<br /> <br /> En yüksek düşüşün eksi yüzde 8.5 ile tarımda tahmin edildiğini ifade eden Muhtaroğlu, sanayi sektöründe yüzde 2.8, inşaat sektöründe yüzde 5.5, ticaret-turizmde yüzde 5.1, otel ve lokantalarda yüzde 3.5 büyüme saptama tahminleri bulunduğunu kaydetti.<br /> <br /> Muhtaroğlu, “Tahmin çalışmaları en son Eylül 2014’te yapılmıştı. Gerçekleşme verileri ulaştıkça tahmin çalışmaları güncellenmektedir ve Mart ayında da genel bir tahmin revizyonu gerçekleştirilecektir” diye konuştu.<br /> <br /> EKONOMİK KRİZ NEDENİYLE AB ÜLKELERİNDEKİ BÜYÜME DE BEKLENTİLERİN ALTINDA<br /> <br /> DPÖ Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu, 2013 yılında küresel krizin etkilerinin AB’de de devam ettiğini, birçok ülkede ekonomik büyümenin beklentilerin altında kaldığını belirterek, Güney Kıbrıs’ta yüzde 5.4, Yunanistan’da ise yüzde 3.3 gerilemeler yaşandığını anlattı.<br /> <br /> 2013’te AB ülkeleri genelinde ekonomik büyüme ortalamasının yüzde 0.1 olarak gerçekleştiğini ifade eden Muhtaroğlu, Belçika, Fransa, Almanya, Avusturya gibi ülkelerde büyümenin yüzde 0 ile 0.5 arasında kaldığını ifade etti.<br /> <br /> DPÖ Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu’nun verdiği bilgilere göre, 2013’te kişi başına düzen milli gelir ise; Güney Kıbrıs’ta 25 bin 201 dolar, Yunanistan’da 22 bin 690 dolar, Malta’da 20 bin 980 dolar, Türkiye’de ise 10 bin 970 dolar oldu.<br /> <br /> AB ülkelerinin 2013’teki milli gelir ortalaması ise 35 bin 500 dolar.<br />