Oğuz, Güzelyurt’ta Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticileri Birliği Derneği ve Kıbrıs Türk Narenciye Üreticileri Birliği'ni ziyaret etti.
Dursun Oğuz ziyaretlerinde yaptığı konuşmada, hükümet olarak narenciyeyi hiçbir zaman dışlamadıklarını, kararları da her zaman istişare içerisinde almaya özen gösterdiklerini, bugün üretimde en ciddi sorunun enerji olduğunu, Hükümet’in de yükselen enerji maliyetleri karşısında elektriğe teşviki kilowatt başına 10 kuruştan 70 kuruşa çıkardıklarını söyledi.
Yarı devlet olan kurumlardan Kıbrıs Meyve Sebze İşletmesi Cypfruvex'in yaşatılması, idaresinde işi bilen insanların olması gerektiğini, Kurumun yanlış yapma lüksünün bulunmadığını kaydeden Oğuz, narenciye ürünlerinin taban fiyatını belirlemenin Cypfruvex’in en önemli görevlerinden biri olduğunu kaydetti.
Bakan Oğuz, ürününün karşılığını Cypfruvex’ten henüz alamayanlar konusunda da gerekeni yapacaklarını kaydetti. Oğuz, Cypfruvex’te konsantre satışı ile ilgili çalışmaların devam ettiğini ancak Cypruvex’in üreticiyi zamanında ödemesinin çok önemli olduğunu, dalında kalan Valencia ürünüyle ilgili henüz bir çalışma bulunmadığını kaydetti.
Valencia’ya kilo başı 90 kuruşluk desteğin gelecek hafta ödeneceğini de duyuran Oğuz, bunun için 14.5 milyon TL’lik bir kaynak ayrıldığını, dondan kaynaklanan zararla ilgili tazminatın da gelecek hafta ödenmeye başlanacağını ifade etti.
Kuru ziraat, patates, narenciye ve nar üreticilerine 150 TL kimyevi gübre (torba başı) desteği verileceğini, bunun tutarının 48 milyon TL olduğunu belirten Oğuz, bunun hükümetin üreticinin yanında olduğunun göstergesi olduğunu ifade etti.
En büyük sorunun ürüne iyi fiyat bulmak olduğunu kaydeden Oğuz, girdi maliyetlerinin yüksek olmasından dolayı dış piyasada uygun fiyatı bulmanın zorlaştığını söyledi.
-Tarımsal sulama
Türkiye’den gelen suyun Güzelyurt ovasına ulaştırılması sözleşmesinde çalışmaların Mayıs 2023’te tamamlanacağının belirtildiğine dikkat çeken Oğuz, suyun Güzelyurt Ovasına ne zaman akıtılacağının Türkiye Devlet Su İşleri tarafından açıklanacağını belirtti. Oğuz, Mesarya Ovasına su iletim hatlarının döşenmesi projesinin hazırlanması için ihale aşamasına gelindiğini kaydetti.
Oğuz, tarımsal sulama için ilk olarak Güzelyurt’a su verileceğini, Mesarya’da tarımsal sulama projesi için ihaleye çıkıldığını, tüm bunların Türkiye tarafından yapıldığını vurgulayarak, "bize düşen görev de bu suyu en verimli şekilde kullanmak ve yerel kaynakları korumaktır" diye konuştu.
Tarımsal faaliyetler için yenilenebilir enerji konusunda sıkıntılarının kota olayı olduğunu, mahsuplaşma için belirlenen kotada sıkıntı olduğunu ifade eden Dursun Oğuz, kapalı devre yenilenebilir enerji tesisi kurulabileceğini belirtti. Çiftçilere yönelik kredi paketlerinin bulunduğunu kaydeden Oğuz, bu krediden kişinin borcu olsa da olmasa da sadece üretici olduğunu ispatlayarak yararlanılabileceğini kaydetti. Oğuz, yenilebilir enerji sistemleri için Kalkınma Bankası’ndan kredi alınması konusuyla da ilgileneceğini belirtti.
-Narenciye bahçeleri 35 bin dönüme çıktı
Narenciye bahçelerinin 70 bin dönümden 30 bine düştüğünü, ancak bugün 35 bin dönüme çıktığını belirten Oğuz, artışın sektörde bir uyanış olduğunu gösterdiğini, girdi maliyetlerini düşürerek narenciye ürününün rekabet edebilirlik gücünü arttırmak gerektiğini ifade etti.
-Akçın
Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticileri Birliği Derneği Başkanı Turgut Akçın, en büyük sorunun elektrik olduğunu, yeni açıklanan teşvikin üreticiyi rahatlatacağını ümit ettiğini, Türkiye’den gelen suyun üreticiye uygun fiyata verilmesinin çok önemli olduğunu kaydetti.
Cypfruvex’le yaşanan sıkıntılarına da değinen Akçın, “Sezon bitti halen daha üretici ödenmedi” dedi.
Limon konsantresinin pazarının iyi olduğunu, limonun ocakta alınmasına rağmen halen ödenmediğini, hatta ne zaman ödeneceğinin de açıklanmadığını ifade eden Akçın, "Cypfruvex’in üreticiyi ödemesinin kurumun itibarı açısından çok önemli olduğunu, üreticiler olarak tüccarların eline kalmak istemediklerini, o nedenle Cypfruvex’in yaşatılmasının önemli olduğunu" kaydetti.
-Alioğlu
Kıbrıs Türk Narenciye Üreticiler Birliği Başkanı Ali Alioğlu, narenciyenin en büyük ihraç kalemlerinden biri olduğunu, ancak sektörün kaosun içerisinde olduğunu ileri sürdü.
Girdi maliyetlerindeki artış ve pazarlamada yaşanan sıkıntılardan dolayı bırakma noktasına geldiklerini ifade eden Alioğlu, sadece enerji maliyetlerinin geçen yıla göre, 52 milyondan 165 milyon TL’ye çıktığını belirtti.
Alioğlu, "Cypfruvex’ten limon ve Valencia ürününün karşılığının henüz tamamının alınamadığını, alacağın 7 milyon TL civarında olduğunu" söyledi.
Alioğlu, Narenciye Koordinasyon Kurulu’nun da düzenli çalışması gerektiğini ifade etti.
