Liderler Mayıs ayının ilk görüşmesini gerçekleştirdi. Dört saatı aşan görüşmenin ardından Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı Cumhurbaşkanlığına dönüşünde açıklama yaptı.
Akıncı, bugünkütoplantıda yasal ikamet konuları ile ilgili olarak, daha önce varılan bazı mutabakata kısmı bir değişiklikle son şeklinin verildiğini söyledi.
Akıncı “yasal ikamet konuları ile ilgili olarak büyük oranda bir uzlaşma vardı zaten. Tanımlama ile ilgili askıda kalan bazı unsurlar halledilmiş oldu. Dolayısı ile o konuda ciddi bir pürüz kalmadı. Ancak ana konu etkin katılım konusuydu. Orada Kıbrıslı Türkler olarak birçok kurumda eşit düzeyde yer alacağımız biliniyor. Ancak eşitliğin olmadığı kurumlarda nasıl bir formülasyonun olacağı noktasında ayrılıklar devam ediyor” dedi.
Bir kurulda Rum tarafının sayıca fazla olması ve Kıbrıs Türklerin katılımının sadece görüntüde kalmasının etkin katılım anlamına gelmeyeceğini belirten Akıncı, bunun federal bir anlayışa uygun olmadığını söyledi.
Bakanlar kurulunda kabul edilen ‘her iki taraftan minimum bir olumlu oyun aranması’ kuralının bu kurullarda da geçerli olmasını istediklerini kaydeden Akıncı, bu konuda henüz bir uzlaşı noktasına varamadıklarını belirtti.
Dönüşümlü başkanlık konusunun da olduğu yerde durduğunu söyleyen Cumhurbaşkanı Akıncı, “haliyle etkin katılıma ilişkin konuda bugün ilerleme sağladık dememiz mümkün değil” dedi.
Cumhurbaşkanı Akıncı, toplantıda ayrıca 10 Mayıs’ta Maarten Verwey’in adaya gelerek AB komitesi ile ilgili kendilerine bir sunum yapmasının kararlaştırıldığını söyledi.
“Aynı konu etrafında dönüp dolaşmak artık bitmeli” diyen Cumhurbaşkanı Akıncı, genel çerçeveyi ortaya çıkartmak için birleşmiş Milletlerin daha fazla yardımcı olması gerektiğini vurguladı.
Akıncı “BM’nin hakemlik rolüne soyunmadan, resmi öneri sunacak pozisyona girmeden taraflar arasında bir mekik diplomasisi kurarak, gerek taraflar arasında gerek garantörler arasında yaratıcı düşüncelerle iki tarafa da yardımcı olması gerekir, eğer kısa zaman dilimi içinde bir sonuç almak istiyorsak” dedi.
Temmuz ayının yeni gerilimlere gebe olduğunu belirten Akıncı, Rum tarafının Doğu Akdeniz’de doğal gaz arayışlarını sürdürdüğünü hatırlattı.
Çözümün olmadığı noktada bunların yeni gerginlikler yaratacağı uyarısında bulunan Cumhurbaşkanı, daha hızlı ve verimli çalışmaları gerektiğini vurguladı.
Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Cumhurbaşkanı Akıncı, Rum lider Nikos Anastasiadis’in ENOSİS kararı ile ilgili konuyu anayasa mahkemesine göndermesinin bugünkü görüşmede gündeme geldiğini söyledi.
Anastasiadis’in Anayasa mahkemesine bu konuyu sevk etmekle ELAM’ın öncülüğünde geçirilmiş olan ilk tüzüğün geçersiz olacağını söylediğini kaydeden Akıncı, bu açıklamanın kendilerine enteresan geldiğini söyledi.
Konu ile ilgili tavırlarını çok net bir şekilde ortaya koyduklarını belirten Cumhurbaşkanı Akıncı, “Rum lider Anayasa Mahkemesi’ne gitmekle DİSİ ve Akel’in bu çabasına gerekli saygıyı göstermemiş oldu ve Kıbrıs Türk halkının bu konudaki hassasiyetlerine de yeterince önem vermediğini bize gösterdi” dedi.
Çözüm için bir şans varsa bunu denemek istediklerini ve Rum liderin yanlış tavrına karşın müzakerelerden çekilmeyeceklerini açıkladıklarını hatırlatan Akıncı “Eğer Rum tarafında gerçekten bir çözüm niyeti varsa biz bunu görmek istiyoruz”dedi.
Rum basınında görüşmelerin iyi gittiği yönünde haberler olduğunun hatırlatılması üzerine Cumhurbaşkanı Akıncı, iyimserliklerin gerçeklere dayanırsa bir anlamı olacağını ancak Müzakereci Özdil Nami’nin görüşmelerin ardından kendisine verdiği raporlara bu iyimserliğin yansımadığını söyledi.
Akıncı “Keşke Rum basınında söylendiği gibi herşey iyi gitseydi. Öyle bir durum yok. malesef konuşulmakta olan bu konularfda bize göre çok mantıklı olan konular Rum tarafınca kabul görmemekte” dedi.
Akıncı bir soru üzerine BM’ye resmi bir yetki devrinden sözetmediklerini, Annan planı döneminde verilen yetkilerin ne Türk tarafı ne de Rum tarafınca kabul görmediğini söyledi.
şu ana kadar ortaya çıkmış birçok doneler olduğunu, yakınlaşılan veya uzlaşılamayan konular bulunduğunu belirten Cumhurbaşkanı, konunun dengeli bir uzlaşma yolunun açılması olduğunu kaydetti.
Akıncı “mesela dönüşümlü başkanlık. Hepimiz biliyoruz ki günün sonunda bu olacak. Ama Rum lider kendince başka birşeyler görmek istiyor başka birşeyde. Bu çok önemli bir konu olabileceği gibi daha az önemli konular bugünden hallolabilir. Rum tarafı da biz de çok önem veririz; güvenlik gibi mesela. Ama o güvenliğin de başka tarafları vardır ve beşli konferansta ancak en son şeklini alacaktır. Dolayısı ile onun haricinde de kalan başka dört başlığımız var. toprakta da gelinebilecek son noktaya yaklaşıldı. O da biliniyor. Dolayısı ile onun da bu safhada gündem yapılması mümkün değil. diğer dört başlıkda konular arasında ilişkiler kurarak BM kendi bir takım düşüncelerini bizden kaynaklanan düşüncelerden yeni üretebileceklerini getirerek bizlere yardımcı olabilir” dedi.
Her iki tarafın da kaygıları olduğunu, Rum tarafının Türkiye’den Türk tarafının ise tarihten gelen kaygıları olduğunu belirten Cumhurbaşkanı Akıncı, bir çözüm bulunması durumunda bunların bir çırpıda kaybolmayacağını, bunun bir süreç olduğunu söyledi.
Rum tarafında çıkan kadife ayrılık haberleri ile ilgili de konuşan Akıncı, “Biz kadife birleşme için uğraşıyoruz, kadife ayrılık için değil. Farklı seneryoları bugün gündeme getirmek kimseye yarar getirmez” dedi.
