Kim ne derse desin, ister sevilsin ister nefret edilsin, casino ekonomisi ülke gerçeklerinden biri ve belki de en önemlilerinin başında gelmekte.
2019 yılı vergi rekortmenleri listesine göz atıldığında kurumlar sıralamasında ilk 10 , ağırlıklı olarak oteller ve bankalar arasında bölüşüldüğü ortada.
Vergi rekortmenleri sıralamasında ilk 10 içerisinde yer alan otellerin ortak özelliği ise Casinosu sahibi olmaları.
2019 yılında ödedikleri toplam vergi tutarı,100 milyon 139 bin 256 Türk Lirası.
Bahse konu tutarın İngiliz sterlin karşılığı, 12 milyon poundun üzerinde..
Casino İşletmecileri Birliğinin basına yansıyan açıklamaları da casino gerçeğini ve ekonomisini tüm çıplaklığı ile gözler önüne sermekte :
“…sektör olarak bu ülkenin ekonomisine 600 milyon dolar yılda katkı sağlıyoruz. Casinolar’da çalışan sayısı 7 bin civarında. Öyle bir sektör düşünün ki bir kaçak işçisi yok, bir tek kuruş ihtiyat sandığı, sosyal sigortası geri kalamaz. Casino sektörü, Devletin istihdam politikasına uyan tek sektör…”
Açıklamanın devamında göze çarpan bir diğer tespit ise casino turizmin ülke ekonomisine yaptığı diğer bir katkıyı tüm çıplaklığı ile gözler önüne sermekte :
“Casinolar olmasın bu ülkede, bugün Ercan’a ya 2 ya 3 uçak iner en fazla. Yılda 550 bin tane bileti casinolar satın alıyor.”
Ada ekonomilerinin özgün yapısı ve 1974 yılından beri Kuzey Kıbrıs’a uygulanan ambargolar da düşünüldüğünde ülke ekonomisine casino turizminin yaptığı katkının önemi ortaya çıkmakta.
Dini inançlardan, ideolojik duruşunuzdan veya etik ve ahlaki kaygılardan dolayı casinolara karşı olmak bireysel bir tercih olarak ne kadar doğru olsa da bir gerçek var ki o da, casinoların ülke ekonomisine doğrudan ve dolaylı katkılarının kamu maliyesine ve piyasalara yansıyan mali, stratejik ve psikolojik etkisi..
Casino sektörüne karşı yapılan eleştiriler veya sektörün sosyal hayata dair olumsuz etkileri tartışılırken, kamuoyunun odak noktasının yatırım düşmanlığına kaymaması gerektiği de diğer bir gerçek.
Casino sektörüne dair veriler, casino’ların ülke ekonomisi için önemini, “olmazsa olmaz” olduğunu ortaya koyarken, yatırım düşmanlığına kaymadan da ülkede ki casino varlığının da toplumsal yapıyı tehdit eden bir noktaya gelmemesi için de tüm kesimlere de Hükümetler başta olmak üzere önemli görevler düşmekte.
Tam da bu noktada, Covid-19 salgınının sona ermesi ile başlayan normalleşme sürecine yönelik Casino temsilcilerinden gelen öyle bir talep var ki, Hükümet tarafından tüm boyutları ile değerlendirilerek karara varılması son derece önemli.
Elbette hem ülke ekonomisini hem de toplumsal yapıyı koruyarak ve yatırım düşmanlığı yapmadan, casino sektörünü de yaşam tarzı haline getirmeden ülke gerçeklerini hep birlikte yaşamak zorundayız.
UBP-HP Hükümeti, Casino yetkililerinden gelen güvenli uçuşların başlamasına değin KKTC vatandaşlarının kumarhanelere giriş yasağının kaldırılmasına yönelik talebi hassas ve kritik bir çizgi üzerinde.
KKTC vatandaşlarına kumarhanelere giriş yasağının kaldırılması devrim niteliğinde bir açılım olsa da toplumsal yapıyı tehdit eden bir çıkmazı da içerisinde barındırdığı gözden kaçırılmamalı.
UBP-HP Hükümeti önünde iki seçenek tüm çıplaklığı ile durmakta.
Hükümet tarafından Covid-19 salgını sonrasında ya krizin eşiğinde olan ekonomisi içerisinde önemli bir yere sahip olan casinolar özel örneğinde yasakları kaldırarak bir açılıma imza atılacak ya da toplumsal yapıda derin yaralar oluşmasına ve hane ekonomisi ile varlıklarının kaybına yönelik kaygan bir zemin hazırlayan toplumsal bir çıkmaz hayata geçirilecek.
Hane ekonomisi ve varlıkları ile toplumsal yapının tüm yönleri ile erozyona uğramasına açık davetiye çıkarma riskini büyük ölçüde içerisinde barındıran KKTC vatandaşlarına kumarhane yasağının kaldırılması talebini UBP-HP Hükümetinin ekonomik, sosyolojik ve psikolojik yönleri ile birlikte enine boyuna olası tüm sonuçlarını göz ardı etmeden karar üretmesi Kıbrıs Türk’üne karşı bir sorumluluk.
Hane gelirleri ve varlıklarının kaybedilmesinin sonuçlarının bazıları boşanma oranlarının artması, bölünmüş aileler ve çocuklar, iflaslar, bankaların kredilerinin geri dönmemesi, intiharlar ve benzeri başka toplumsal olayları olduğu sosyoloji bilimi tarafından kanıtlanan olgulardan bazıları.
Casino sektörünün ekonomik sorunlarına dair çözüm modellerini vergilendirme sisteminden ve farklı alanlardaki teşviklerin uygulanması ve benzer uygulamalar ile aşılması üzerine bir yol haritasının oluşturulması, toplumsal yapının korunmasına yönelik da ciddi bir irade olacağı, şüphe kaldırmaz bir gerçek.
UBP-HP Hükümetinin en basit ifade ile “kolaya kaçmadan” bir karar verme zorunluluğu bulunmakta.
Ve böylesi bir zorunlulukta, Başbakan Ersin Tatar ile Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay’ın önce vicdanında sonra da masasında durmakta.
Ya casino açılımına ya da toplumsal bir çıkmaz’a imza atacaklar.
