İskele-Karpaz, Güzelyurt-Lefke ve Lefkoşa Suriçi kalkınma stratejisi çalışmalarının yoğun şekilde sürdüğünü belirten Muhtaroğlu, eylem planı çalışmalarının da süratle hazırlandığını söyledi. Belediyelerin mali ve ekonomik yapısını ortaya koyan; gelir, gider, borç ve personel yapıları hakkında bilgileri içeren yerel yönetimler raporunu da tamamladıklarını ifade eden Muhtaroğlu, bu raporun çok yakında kamuoyuyla paylaşılacağını belirtti. DPÖ Müsteşarlığı tarafından hazırlanan 2018-2020 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program Taslağı, AÖF konferans salonunda Sosyal ve Ekonomik Konsey toplantısında görüşüldü. Meclis Başkanı Teberrüken Uluçay, Başbakan Tufan Erhürman, Maliye Bakanı Serdar Denktaş, Milli Eğitim ve Kültür Bakanı Cemal Özyiğit’in yanı sıra toplantıda ev sahibi Ödül Muhtaroğlu da konuşma yaptı. Hem DPÖ’nün çalışmalarından hem de orta vadeli programın hedeflerinden söz eden Muhtaroğlu, ilk olarak çalışmalar hakkında bilgi verdi. Muhtaroğlu’nun taslak doğrultusunda aktardığı öngörülere göre, istihdam 2020 sonunda 133 bini aşacak, turizm ve yükseköğrenim gelirleri artacak, enflasyon oranında ve işsizlikte gerileme olacak. Orta Vadeli programa göre, 2019 ve 2020 yıllarında ise denk bütçe hedefleniyor. Muhtaroğlu, ilk önce çalışmalar konusunda bilgi verdi. Tedbirleri ve döviz artışına yönelik önlemleri geçtiğimiz ay hükümete sunduklarını kaydeden Müsteşar Muhtaroğlu, 2017’de DPÖ’nün 10’u turizm, 8’i sanayi, 16’sı öğrenci yurdu olmak üzere 34 yatırım projesine teşvik belgesi verdiğini kaydetti. Bu yatırımlar hayata geçtiğinde, sabit sermaye yatırımının 1 milyar 245 milyon 20 bin 226 TL olacağını ifade eden Muhtaroğlu, yatırımlar sayesinde 1771 kişilik istihdam yaratılacağını da söyledi. Turizm tesislerinde yerli ürün kullanımının tespiti için çalışma başlattıklarını, bu konuyu hükümetin de önemsediğini belirten Muhtaroğlu, DPÖ koordinasyonunda Sanayi Odası ve Otelciler Birliği ile birlikte çalışma başlattıklarını aktardı. Bölgesel planlama ve kalkınma strateji çalışmalarını başlattıklarını, İskele-Karpaz, Güzelyurt-Lefke ve Lefkoşa Suriçi kalkınma stratejisi çalışmalarının yoğun şekilde sürdüğünü belirten Muhtaroğlu, eylem planı çalışmalarının da süratle hızlandırıldığını söyledi. Belediyelerin mali ve ekonomik yapısını ortaya koyan, gelir, gider, borç ve personel yapıları hakkında bilgileri içeren yerel yönetimler raporunu da tamamladıklarını ifade eden Muhtaroğlu, bu raporun çok yakında kamuoyuyla paylaşılacağını belirtti. DPÖ Müsteşarlığı’na bağlı dairelerin belli başlı çalışmalarına da değinen Muhtaroğlu, DPÖ’nün Teşkilat Yasası’ndaki personelin yaklaşık yarısı kadar personelle çalıştığını da belirten ifade etti. Muhtaroğlu, kuruma en son 2006’da istihdam yapıldığını, 12 yıldan sonra 10 yeni istihdam için yetki alındığını, sınavın bu yıl içinde Kamu Hizmeti Komisyonu tarafından yapılacağını kaydetti. DPÖ’nün verilerin toplandığı bir merkez olduğunu da belirten Muhtaroğlu, “Verilerin düzenli, zamanında ve doğru gelmesi halinde DPÖ bu verileri işleyip analiz edip daha erken zamanda yayabilir. DPÖ’ye veri sağlayan kamu ve özel sektördeki tüm kurum ve kuruluşların kendi bünyelerinde veri birimleri oluşturması ve DPÖ’ye süratle veri akışı sağlaması gerekiyor” dedi. Orta Vadeli Program’da bulunan bazı ekonomik verilerle ilgili hedeflere de değindi. Muhtaroğlu, bunları “Büyüme ve İstihdam,” “Ödemeler Dengesi”, “Enflasyon”, “Kamu Borç Stoku”, “Devlet Bütçe Dengesi” başlıkları altında aktardı. “TURİZM VE YÜKSEKÖĞRETİMDE GENEL BÜYÜME ORTALAMA RAKAMLARIN ÜZERİNDE” Muhtaroğlu’nun büyüme konusunda verdiği bilgilerden bazıları şöyle: “2017’de büyümenin yüzde 3.8 oranında gerçekleşmesi bekleniyor. 2018’de yüzde 5, 2019’da yüzde 5 ve 2020’de yüzde 5.5 büyüme öngörülüyor. 2017’de GSYİH’daki payı yüzde 15.7 olan sabit yatırımların 2018 yılında yüzde 18.5, 2019’da yüzde 20.5 ve 2020’de yüzde 21.5 olması hedefleniyor. KKTC’de 2014-2016 yılları arasında reel olarak ortalama GSYİH büyümesi yüzde 4.1 düzeyindedir. Sanayi sektöründe yüzde 11.8, tarım sektöründe yüzde 4.0’lük büyüme gerçekleşti. Turizm sektöründe 2014’da yüzde 2.6, 2015’de yüzde 4.2, 2016’da yüzde 6.5’lık büyüme oldu. Yükseköğretimde 2014’te yüzde 11.1, 2015’de yüzde 11.0 ve 2016’da yüzde 3.6’lık büyüme gerçekleşti. Üç yıllık üniversite büyüme ortalaması yüzde 8.5 oldu. Turizm ve yükseköğretimde genel büyüme ortalama rakamların üzerinde.” İSTİHDAM Müsteşar Ödül Muhtaroğlu, istihdam konusunda da şu bilgileri verdi: “2016’da 118 bin 387, 2017’de 120 bin 999 istihdam olurken, işsizlik 2016’da yüzde 6.4, 2017’de yüzde 5.8 oldu. 2020 yılı sonunda istihdamın 133 bin 342 kişiye ulaşması, işsizlik oranının ise yüze 5’e gerilmesi hedefleniyor.” ÖDEMELER DENGESİ Ödemeler Dengesi konusunda verilen bilgi ise şöyle: “2016’da 1,557.2 milyon dolar olan ithalat rakamının, 2020’de 2,132.2 milyon ABD Dolarına, 2016 yılında 105,5 milyon dolar olan ihracat 2020’de 124.6 milyon ABD Dolarına ulaşması hedefleniyor. 2016’da 739.4 milyon ABD Doları olarak gerçekleşen net turizm gelirleri program dönemi boyunca artış göstererek 2020’de 972.7 milyon ABD Dolarına ulaşması hedefleniyor. Ayrıca 2016’da 694.8 milyon ABD Doları olarak gerçekleşen net yükseköğrenim gelirlerinin artış göstererek 2020 yılında 910.7 milyon Dolara ulaşması hedefleniyor.” “İthalat-ihracat dengemizdeki yüksek açığı Turizm ve Üniversite gelirleri ile kapatıyoruz” diyen Muhtaroğlu, “Diğer gelirlerle birlikte cari işlemler dengesinde artıya geçiyoruz” dedi. ENFLASYON DPÖ Müsteşarı ve Sosyal Ekonomik Konsey Başkanı Ödül Muhtaroğlu’nun enflasyon konusundaki açıklaması şöyle: “2016’da yüzde 10.2, 2017’de yüzde 14.68 olarak gerçekleşen yıllık enflasyon oranının, program dönemi boyunca kademeli olarak azalarak 2020’de yüzde 8.7 seviyesinde gerçekleşmesi tahmin ediliyor.” KAMU BORÇ STOĞU Taslağa göre, kamu borç stoku konusundaki öngörü ise şöyle: “2016 yılı sonu itibarıyla iç borç stoku 5,783.6 milyon TL, dış borç stoku 13,404.1 milyon TL ve toplam kamu borç stoku 19,187.7 milyon TL olarak gerçekleşmiş; GSYİH’nın yüzde 165.4 seviyesine ulaştı. Kamu borçlarının GSYİH’ya oranı yüzde 60’ı geçmemelidir.” DEVLET BÜTÇE DENGESİ “Son yıllarda bütçe disiplini konusunda başarı sağlanmıştır” diyen Muhtaroğlu, devlet bütçe dengesi konusunda şunları söyledi: “Bütçe açığı 2013’te 45.4 milyon TL, 2014’de 32.4 milyon TL, 2015’de 104.1 milyon TL olarak gerçekleşti. 2016 yılı bütçesinde ise yılsonu itibarıyla 20.8 milyon TL, 2017 yılı bütçesinde de 78.5 milyon TL bütçe fazlası oluştu. Bütçe açığı GSYİH’nın yüzde 3’ünü aşmamalıdır. 2019 ve 2020 yıllarında ise denk bütçe hedeflenmektedir. Gelinen bu nokta bütçe disiplini ve performansı açısından önemli bir gelişme ve başarıdır.” Orta Vadeli Programda KKTC’nin uzun yıllardır yapısal problemlerinden biri olan ödemeler dengesindeki cari işlemler açığının son 2 yılda kapatılmasının, cari fazlaya ulaşılmasının, cari fazlanın istikrarlı şekilde devamının, maliye politikasında son yıllarda olduğu gibi disiplinli ve kurallı işleyişin devam ettirilmesinin hedeflendiğini belirten Muhtaroğlu, ekonomik rekabet gücünün artırılması için de şu hedefleri sıraladı: “İş ortamının iyileştirilmesi, ekonomide kayıt dışılığın azaltılması, finansal sistemin geliştirilmesi, çevrenin korunması ve yerleşim bölgelerinin alt yapılarının geliştirilmesi, Ar-Ge çalışmalarının yaygınlaştırılması, bilgi ve iletişim teknolojilerinin yaygınlaştırılması.” 2018–2020 dönemini kapsayan “Orta Vadeli Program”, DPÖ tarafından devletin tüm kurum ve kuruluşları ile işbirliği içinde çalışılarak, görüş ve önerileri de dikkate alarak 3 yıllık formatta hazırlanıyor. Programda dünya ve KKTC ekonomisindeki gelişmelere, program dönemi hedeflerine, gösterge ve gelişmelere, makroekonomik politika ve hedeflere, temel ekonomik göstergelere ve sektörlerle ilgili ilke, politika, hedeflere ve uygulamalara yer veriliyor. Programa son şekli, Sosyal Ekonomik Konseyi oluşturan kesimlerin görüş ve önerileri alındıktan sonra verilecek.