Başbakanlık, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Kıbrıs Türk Ticaret Odası (KTTO) işbirliğinde düzenlenen ve KKTC ile TC’den üst düzey katılımla gerçekleştirilen toplantının sonuç bildirgesi 20 maddeden oluşuyor. Bildirgede, “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde bürokratik işleyişe etkinlik kazandırmak amacıyla gerçekleştirilecek bir kamu reformunun gündemde olduğunu saptamış; bürokraside sağlanacak iyileştirmelerin yatırım ortamını olumlu yönde etkileyeceği üzerinde önemle durmuştur” denilerek Kamu Reformu’na atıfta bulunuldu. Bildirgede “e-devlet” çalışmalarının önemine işaret edildi, “yargının ekonomik gelişmeyi destekleyecek şekilde güçlendirilmesi ve tahkim mekanizmalarının kurulması ve geliştirilmesinin desteklenmesi gerektiği” kaydedildi. “Türk Hava Yolları A.Ş. dâhil, Ercan Havaalanına gerçekleştirilen tüm uçuşların, Türkiye’deki daha fazla noktaya ve mümkün olduğunca fazla ülkeye bağlanmasını sağlayacak şekilde artırılmasının turizm potansiyelinin geliştirilmesi açısından önemi” vurgulanan bildirgede, “KKTC’nin eğitim ve turizm potansiyelinin uluslararası alanda görünürlüğünün artırılması büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda paydaşların da katkı koyacağı bir mekanizma kurulması üzerinde çalışılacaktır” denildi. Bildirgede KKTC firmalarının başta Türkiye pazarı olmak üzere diğer pazarlara etkin bir şekilde ulaşması için önlem alınması gerektiği ve bunun destekleneceği belirtilerek şöyle denildi: “KKTC firmalarının başta Türkiye pazarına olmak üzere diğer pazarlara daha etkin bir şekilde ulaşması için gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Türkiye ve KKTC hükümetlerinin bu konudaki çalışmaları, başta Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği olmak üzere toplantıda hazır bulunan bütün meslek kuruluşları tarafından desteklenecektir.” KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ YATIRIM DANIŞMA KONSEYİ ÜÇÜNCÜ TOPLANTISI SONUÇ BİLDİRGESİ Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Yatırım Danışma Konseyi’nin (YDK) Üçüncü Toplantısı 6 Temmuz 2019 tarihinde Lefkoşa’da Başbakan Sayın Ersin Tatar’ın ve Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sayın Fuat Oktay’ın başkanlıklarında gerçekleştirilmiştir. Üçüncü YDK Toplantısına, Konseyin KKTC daimi üyelerinin yanı sıra, KKTC Bakanlar Kurulu üyelerinin tamamı ile davetli olarak T.C. Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Dr.Nureddin Nebati, T.C. Ticaret Bakan Yardımcısı Rıza Tuna Turagay, TOBB Başkanı RifatHisarcıklıoğlu, Türkiye-KKTC Ticaret Odası Forumu eş başkanları Mustafa Genç ve Cihat Lokmanoğlu, üst düzey bürokratlar, Türkiye ve KKTC’den yatırımcılar ile iş insanları katılmıştır. KKTC’de yatırım yapan veya yatırım için çalışmakta olan iş insanlarının YDK toplantısına etkin katılımları ile iş ve yatırım ortamındaki tecrübelerini aktarmaları Konseyin çalışmalarına katkıda bulunmuş, görüş ve önerileri üzerinde kapsamlı fikir alışverişinde bulunulmuştur. Bugünkü toplantıda aşağıdaki konular derinlemesine tartışılmış ve ilgili görüş ve öneriler gündeme getirilmiştir. KKTC Yatırım Danışma Konseyi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde bürokratik işleyişe etkinlik kazandırmak amacıyla gerçekleştirilecek bir kamu reformunun gündemde olduğunu saptamış; bürokraside sağlanacak iyileştirmelerin yatırım ortamını olumlu yönde etkileyeceği üzerinde önemle durmuştur. Uzun zamandan beri üzerinde çalışılmakta olan e-Devlet projesinin tamamlanması, vatandaşların ve iş insanlarının devlet dairelerine gitmeden ve çalışma saatlerine bağlı kalmadan hizmet almalarını sağlayacak, yatırım ortamını olumsuz şekilde etkileyen bürokratik engellerin ortadan kaldırılmasına yardımcı olacaktır. Buna ilaveten yatırım ve iş yapmaya yönelik iş ve işlemlerin sadeleştirilmesi konusunda gerekli adımlar atılmalıdır. Yargının ekonomik gelişmeyi destekleyecek şekilde güçlendirilmesi ve tahkim mekanizmalarının kurulması ve geliştirilmesi desteklenmelidir. Türk Hava Yolları A.Ş. dâhilErcan Havaalanına gerçekleştirilen tüm uçuşların, Türkiye’deki daha fazla noktaya ve mümkün olduğunca fazla ülkeye bağlanmasını sağlayacak şekilde artırılmasının turizm potansiyelinin geliştirilmesi açısından önemi vurgulanmıştır. KKTC’nin eğitim ve turizm potansiyelinin uluslararası alanda görünürlüğünün artırılması büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda paydaşların da katkı koyacağı bir mekanizma kurulması üzerinde çalışılacaktır. Sanayi Sektörünün gelişmesine katkı sağlayacak şekilde tam teşekküllü yeni bir Organize Sanayi Bölgesinin kurulması ve geliştirilmesinin önemi üzerinde durulmuştur. KKTC’deki turizm ve eğitim faaliyetlerinin KKTC’nin yerel kalkınmasına doğrudan daha fazla katkı verebilmesi için kamu özel sektör işbirliği modeli temelinde, stratejik önceliklerin belirlenmesi ve operasyonel teşviklerin stratejik teşviklere dönüştürülmesi gerekmektedir. Yeni teknolojilere ve inovasyona dayalı üretim modellerinin stratejik öncelikler arasına dâhil edilebilmesi ve eğitim sektörünün desteğiyle oluşturulan bilginin ticarileştirilebilmesi için KKTC’de elektrik ve iletişim fiyatlarının düşürülmesi gerekmektedir. Mevcut haliyle bu tür maliyetler girişimcilerin rekabet gücünün önünde önemli bir engel oluşturmaktadır. Yeni ve alternatif üretim teknolojilerinden yararlanılması yoluyla bu maliyetlerinin aşağıya çekilmesive aynı zamanda genel olarak üretim verimliliğinin artırılmasına yönelik atılacak adımlar KKTC’deki yatırım ortamını büyük ölçüde olumlu olarak etkileyecektir.Bilginin ticarileştirilmesi için ayrıca üniversitelerile reel sektörün teknoloji alanında yapabilecekleri işbirlikleri desteklenmelidir. KKTC’deki limanlarda yük hizmetleri ile turizme hizmet edecek sivil yolcu ulaşımı hizmetlerinin yeniden düzenlenmesiiçin yap-işlet-devret modelinde limanların işletme hakkının ihale edilmesi önerilmektedir. Kuzey Kıbrıs, bölgede gelişmekte olan yat turizmi için geniş olanaklar sunmaktadır. Yat turizminden öngörülen payın alınabilmesi için öncelikle KKTC kuzey sahilinde olmak üzere yeni yat limanlarının devreye konulabilmesi için gerekli yatırımlar, kamu-özel sektörü işbirliği ile yapılmalıdır. Yükseköğretim alanının kalitenin artırılması hedefiyle yeniden düzenlenmesi, bu sektörün sürdürülebilirliği ve arzulanan sonuçları sağlaması bakımından bir gereklilik haline gelmiştir. Türkiye’den boru yoluyla getirilen suyun tarımda ekonomik katma değeri en yüksek olacak şekilde kullanılması gerekmektedir. Bu çerçevede, özellikle hem Türkiye pazarı açısından hem de iç pazar açısından ihtiyaç duyulan ürünlerin tespit edilerek üretiminin desteklenmesi gerekmektedir. Türkiye – KKTC Ticaret Odası eş başkanlarının iki ülke iş insanlarının KKTC, Türkiye ve üçüncü ülkelerde ortak yatırımlar ve iş yapma imkanlarını araştırmaları yararlı olacaktır. KKTC firmalarının başta Türkiye pazarına olmak üzere diğer pazarlara daha etkin bir şekilde ulaşması için gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Türkiye ve KKTC hükümetlerinin bu konudaki çalışmaları, başta Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği olmak üzere toplantıda hazır bulunan bütün meslek kuruluşları tarafından desteklenecektir. KKTCpiyasasındapahalılığa ve maliyet artışına neden olan korumacılıkuygulamalarıgözdengeçirilecektir.Hükümetlerimiz ve meslek örgütlerimiz bu konularda işbirliği içinde olacaklardır. KKTC’desürdürülebilir ekonomik kalkınmanın sağlanabilmesi için Türkiye ile imzalanan ekonomik ve mali işbirliği anlaşmalarınınve yapısal reformların gerçekleştirilmesininönemi üzerinde mutabık kalınmıştır.