NATO Avrupa Müttefik Kuvvetleri Yüksek Komutanı Oramiral James Stavridis, NATO'nun Suriye'de olası bir askeri mevcudiyete dair ihtimal planlamaları yaptığını ve Libya'da olduğu gibi bir angajmana girmeleri yönünde talep gelmesi halinde buna hazır olduklarını söyledi.<br /> <br /> Stavridis, Senato Silahlı Hizmetler Komitesi'nde, oturuma katıldı.<br /> <br /> Cumhuriyetçi Senatör John McCain'in, ''NATO, Suriye'de olası durumlara dair bir askeri planlama yapıyor mu?'' sorusu üzerine Stavridis, ''Evet. Geniş yelpazede operasyonel seçenekleri değerlendiriyoruz ve Libya'da olduğu gibi, talep gelmesi durumunda angajmana girmeye hazırız'' dedi.<br /> <br /> Stavridis, Suriye'de yaşanan çıkmazı kırabilecek şekilde muhalefete yardım sağlama seçeneğinin NATO üyeleri tarafından aktif şekilde incelendiğini belirterek, NATO'nun Suriye'de askeri bir rol üstlenmesi için İttifak'ın 28 üyesi arasında mutabakat ve BM Güvenlik Konseyi kararına ihtiyaç olduğunu kaydetti.<br /> <br /> ''KORKUNÇ İÇ SAVAŞA UFUKTA BİR SON GÖZÜKMÜYOR''<br /> <br /> Suriye'deki durumun gittikçe kötüleştiğini, 70 bin kişinin öldüğünü, milyonlarca sığınmacının ülkeyi terk etmek zorunda kaldığını, 2,5 milyon kişinin de ülke içinde yer değiştirdiğini ifade eden Stavridis, ''Korkunç iç savaşa ufukta bir son gözükmüyor'' diye konuştu.<br /> <br /> Stavridis, NATO üyesi ülkeler içinde, ''uçuşa yasak bölgenin hayata geçirilmesi, Suriye muhalefetine silah desteği verilmesi, silah ambargolarının yürürlüğe konulması'' gibi seçeneklerin tartışıldığını ancak bunların NATO'nun genel yaklaşımı şeklinde bir hale henüz gelmediğini belirtti.<br /> <br /> ''TÜRKİYE'DEKİ PATRİOTLAR SURİYE UÇAKLARINI DÜŞÜRECEK ŞEKİLDE KONUMLANDIRILABİLİR''<br /> <br /> Senatör McCain'in bir sorusu üzerine Stavridis, Türkiye'ye yerleştirilen Patriotların Suriye uçaklarını düşürecek şekilde konumlandırılabileceğini ve bunun, bölgede uçan pilotlar için güçlü bir caydırıcı olabileceğini söyledi.<br /> <br /> Oturum sırasında bu konuda Senatör McCain ile Stavridis arasında arka arkaya soru cevap şeklinde bir bölüm yaşandı. Bu bölümde ikili arasındaki diyalog şu şekilde gelişti:<br /> <br /> ''McCain: (Türkiye'ye yerleştirilen) Patriotlar uçakları düşürebilme kapasitesine sahip mi?<br /> <br /> Stavridis: Evet, öyleler.<br /> McCain: SCUD füzelerini vurabilecek kapasiteleri var mı?<br /> Stavridis: Evet var.<br /> McCain: 20 mil menzilde etkililer mi?<br /> Stavridis: Evet.<br /> McCain: Birkaç Suriye uçağının düşürülmesinin, bu bölgede uçan pilotlar için güçlü bir caydırıcı işlev görebileceğine katılıyor musunuz?<br /> Stavridis: Ne zaman bir uçak düşürülse, bunun güçlü bir caydırıcı olacağı düşüncesindeyim.<br /> McCain: Sizce Suriye muhalefetine, gittikçe uzayan bir iç savaşı kıracak şekilde yardım etmemizin zamanı mı?<br /> Stavridis: Bence bu seçenek incelenmeli. Ve bu konuyla ilgilenen tüm ülkelerce de aktif şekilde inceleniyor.<br /> McCain: Peki sizin şahsi fikrinizi sorabilir miyim?<br /> Stavridis: Tabi. Benim kanaatime göre, bu, çıkmazın kırılmasına ve Esed rejiminin iktidardan indirilmesine faydalı olur.''<br /> <br /> ''AMA NATO ÜYELERİNİN ONAYI LAZIM''<br /> <br /> Oramiral Stavridis, Senatör Roger Wicker'ın bir sorusu üzerine de Patriot bataryalarının Suriye uçaklarının düşürülmesi amacıyla kullanılması için NATO'nun tüm üyelerinin onayını alan bir NATO kararının gerektiğini ve şu anda ''bundan uzak olduklarını'' söyledi.<br /> <br /> Oturumda söz alan Komite Başkanı Carl Levin, Türkiye'nin, sınırın Suriye tarafındaki kesiminde NATO'nun desteğiyle bir ''güvenli bölge'' oluşturmak istemesi halinde bunu desteklemeleri gerektiğini kaydetti. Levin, Suriye'nin hava savunma unsurlarının ve hava savunma kapasitelerinin bazılarının hedef alınmasının en azından değerlendirilmesinden yana olduğunu belirtti.<br /> <br /> ''İster güvenli bölge oluşturmak suretiyle olsun, isterse hava savunma ya da bazı hava güçlerini hedef alma şeklinde olsun, Esed'e karşı askeri çabalarımızı artırmamız gerektiğini düşünüyorum'' diyen Levin, Stavridis'e, ''Sizce Türkiye, Patriotların bu şekilde kullanılmasına, sınır boyunca, Suriye içinde bir güvenli bölgenin korunmasına yardım etmek için kullanılmasına destek verir mi?'' yönünde bir soru yöneltti.<br /> <br /> Stavridis de Türk yetkililerin, Patriotların savunma amaçlı kullanılması hususuna çok önem verdiğini belirterek, ''Sanırım, bir çeşit kazara bir vaka yüzünden Suriye'deki çatışmanın içine sürüklenmek istemiyorlar'' ifadesini kullandı.<br /> <br /> Patriotların bu şekilde kullanılması için öncelikle Türkiye'nin kararının gerektiğini vurgulayan Stavridis, eğer NATO misyonu olacaksa da NATO içinde gündeme getirilmesi ve 28 üye ülkenin uzlaşısının gerekeceğini kaydetti.<br /> <br /> Stavridis, bu tip seçeneklerin NATO üyesi ülkeler içerisinde tartışıldığını bildirdi.<br /> <br /> TÜRKİYE-İSRAİL İLİŞKİLERİ<br /> <br /> Stavridis, Senatör Tim Kaine'nin Türkiye-İsrail ilişkilerinin mevcut durumuna dair bir sorusu üzerine de bu konudaki kaygısını dile getirerek, ''Hem İsrailli bir dostumun, hem de Türk bir dostumun perspektifinden baktığımda, bundan çok kaygılıyız'' ifadesini kullandı.<br /> <br /> İki ülke arasındaki ilişkinin, Mavi Marmara olayından önce çok güçlü olduğuna değinen Stavridis, hem NATO içinde hem de ikili bazda iki ülkeyi bir araya getirmeye çalıştıklarını söyledi. Stavridis, ''Ne zaman İsrail'e ya da Türkiye'ye gitsem, üst düzey askeri yetkililer arasında biraz da olsa bağlar yaratabilmek için çok çalışıyorum. İlişkiler bence geçen yıla göre birazcık daha iyi. Hem NATO hem ABD olarak bu ilişkilerin güçlendiğini görmek istiyoruz, bunun için çalışmaya devam edeceğiz. Önümüzdeki 45 gün içinde hem Türkiye hem İsrail'e gideceğim ve bu konu gündemimde olacak'' diye konuştu.<br /> <br /> TÜRKİYE-ABD ASKERİ İLİŞKİLERİ<br /> <br /> Senatör Roger Wicker'ın Türkiye-ABD askeri ilişkilerine dair bir sorusu üzerine de Stavridis, aralarındaki askeri ilişkilerin aşırı derecede güçlü olduğunun altını çizerek, dünya genelindeki birçok misyonda beraber faaliyet gösterdiklerini söyledi.<br /> <br /> Türkiye'yi ''çok kapasiteli bir ortak'' olarak nitelendiren Stavridis, ''NATO bağlamında da aynı derecede güçlüler'' diyerek, Türkiye'nin Afganistan'da çok etkili faaliyet gösterdiğini, NATO Avrupa Müttefik Kuvvetler Yüksek Komutanlığı görevine başlamasından bu yana Türkiye'nin hemen her misyona katıldığını belirtti.<br /> <br /> ''Suriye konusunun, bu ilişkileri nasıl etkilediğinin'' sorulması üzerine, ''Daha da güçlendirdi'' ifadesini kullanan Stavridis, Türkiye'nin haklı olarak, güney sınırında tehlike ve zorluklar hissettiğini ve ABD ile NATO'nun yardımını istediğini dile getirerek, ''NATO ve ABD'den aldıkları karşılığı da son derece olumlu bulduklarını düşünüyorum'' dedi.