Girne Amerikan Üniversitesi (GAÜ) İletişim Fakültesi Dekan Yardımcısı Dr. Ümmü<br /> Altan Bayraktar, 11 Temmuz K.K.T.C Basın Günü’nü kutladı.<br /> İngiliz Yönetimi altındaki Ada’da 1880’li yıllarda yani Enosis hareketinin yükselişe<br /> geçtiği dönemde Kıbrıslı Türklerin seslerini duyurmak ve de halkının moralini yüksek<br /> tutmak durumunda kaldığı dönemde yayımlanmaya başlayan ilk Türk gazetesi Saded<br /> Gazetesi’nin yayınlanma tarihinin 11 Temmuz 1889 olması sebebiyle, bugün<br /> KKTC’de 11 Temmuz Basın Günü olarak kutlanmaktadır diyen Bayraktar bu<br /> çerçevede, Kıbrıs Adası’nın temel halklarını oluşturan Kıbrıslı Türklerin ve Kıbrıslı<br /> Rumların tarihi geçmişinde birbirleriyle olan toplumsal ilişiklerini sosyopolitik, stratejik, kültürel ve ekonomik açılardan yansıtabilen dökümanter veriler arasında<br /> ‘basın’ın, bir başka deyişle ‘matbuat’ın en başta geldiğini belirtti. Bayraktar, ‘Kıbrıs Türk basınının ve Kıbrıs Rum basınının, tarihi süreç içinde iki halk<br /> arasındaki anlaşmazlıkları, çekişmeleri ve çözümsüzlükleri tam anlamıyla aktararak<br /> yansıtabilen yegane organ olarak kullanılmasının yanında, ayni zamanda bizatihi<br /> toplum moralini ve manevi gücünü etkisinde bulunduran, kırıcı, yıpratıcı, yıkıcı, yükseltici ve dağıtıcı özellikleri olan bir güç olarak da değerlendirilmiş ve<br /> kullanılmıştır’derken, her iki basının kendi özünde kendi halkının temel anlayışına ışık<br /> tuttuğunu, belirlenen hedef ve ideallere varılmasında toplumların ardı sıra<br /> sürüklenmelerine ön ayak olduğunu söyledi.<br /> İlk Türk Gazetesi Saded<br /> Basın tarihimizin başlangıcına kaynak teşkil eden Saded Gazetesi hakkında sınırlı<br /> bilgi sınırlı bilgi sahibi olduğumuza dikkat çeken Bayraktar, ‘Osmanlıların Ada’yı<br /> İngilizlere devrinden yaklaşık 3 yıl sonra Ümid; 11 yıl sonra Saded Gazetesi’nin yayın<br /> alanına sokulduğunu, İngiliz Yönetimi’nin 1878 yılı itibariyle Kıbrıs’la ilgili olarak<br /> yayınladığı birçok basılı yayınların örnekleriyle günümüzde mevcut olup bu yayınlara<br /> ulaşılabildiğini belirtirken, ‘The Cyprus Gazette, The Hand Book of Cyprus veya The<br /> Blue Book seri olarak elimizde bulunmaktadır. İngiliz Devlet Arşivi Public Record<br /> Office gibi araştırma mercileri ayrıca K.K.T.C Milli Arşiv’i böylesi dökümanları<br /> stokunda bulundurmaktadır. Basın üzerinde istatistiki bilgiler derlemek üzere The<br /> Cyprus Blue Book komitesi tarafından görevlendirilmiş dönemin Larnaka Komiseri ve<br /> de Excerpta Cypria eserinin yazarı Claude Deleval Cobham gerek Kıbrıs Rum ve<br /> gerekse Kıbrıs Türk basın kaynakları üzerinde araştırma yapmış ve elde<br /> edebildiğibasın nüshalarına dayalı olarak, her iki topluma dair basından örnekler<br /> vererek bir yayın listesi oluşturmuştur. Cobham bu araştırmasıyla ‘Saded’i ilk Türk<br /> gazetesi olarak lanse edip The Cyprus Blue Book’a işlemiştir. Söz konusu bilgilerin<br /> bir kısmını ise kendi derleme eseri olan Excerpta Cypria’da yayınlamıştır. Ayrıca<br /> İrlanda Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü ‘Saded’ Gazetesi’nin ilk<br /> nüshalarının İngiliz yazarı Cobham’ın halen Cambridge’de bulunan özel aile<br /> kütüphanesinde Kıbrıs’la ilgili dosyalarda yer alabileceğine işaret etmektedir.’ dedi. Mücadele Basını Olma Özelliği<br /> Bayraktar, o tarihlerde ve daha sonraki yıllarda yayımlanmaya başlayan Kıbrıs Türk<br /> gazetelerinin ortak yönünün, Kıbrıs Rum basınına bir tepki olarak doğması, mücadele<br /> basını olması özelliğidir derken, gazetelerin yayın ilkeleri ve izledikleri yayın<br /> politikaları incelendiğinde tüm gazetelerin bir işlevi yerine getirmek için yayınlanmış<br /> olduğu; o da bu Ada’da Kıbrıs Türk’ünün sesini ve varlığını duyurmak, haklarını ve<br /> çıkarlarını savunmak, Ada’nın Yunanistan’a ilhak edilmesine Enosis’e karşı çıkmak, kısacası Kıbrıs’ta Atatürk’ün deyişi ile ‘Türk’ün sesinin solmasını’ önlemek olduğunu<br /> belirtti.