Kıbrıs konusunda “gerçekçi iyimserlik” içinde olduğunu çünkü statüko karşıtı görüşlerin her geçen gün güçlendiğini söyleyen Eide, statükonun, bölgesel koşullardan dolayı eskiden olduğu gibi istikrarlı olmayacağı düşüncesinde olduğunu söyledi. Eide, “Çözümsüzlük için kötü bir zaman” dedi. BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon’un kendisine inandığını ve desteklediğini kaydeden Eide, Ban’ın gerekmesi halinde sürece dahil olmaya hazır olduğunu söyledi. Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ile BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide’nin görüşmesi saat 16.00 sıralarında sona erdi. Cumhurbaşkanlığı’nda gerçekleşen görüşme yaklaşık 1 saat sürdü. Eide, görüşmeden çıkışta gazetecilerin sorularını yanıtladı. ANKARA VE ATİNA TEMASLARI BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Eide, Eroğlu’na, Ankara ve Atina’ya gerçekleştirdiği çok başarılı ziyaretler hakkında bilgi verdiğini söyledi. Eide, çözüme katkı koymaya ve ivme kazandırma konusunda üstlerine düşeni yapmaya hazır olan her iki ülkenin de çözüme hızlı şekilde ulaşılmasını umut ettiğini ve şahsı ile BM’nin bu yöndeki girişimlerine destek verdiğini belirtti. “MÜZAKERELERİN HIZLANACAĞI KOŞULLARI NASIL YARATABİLİRİZ” Espen Barth Eide, görüşmeyle ayrıca müzakerelerin yeniden başlamasını ve her iki tarafın da masada olmasını sağlayacak koşulların nasıl yaratabileceği konusundaki görüşmeyi amaçladığını söyledi. Eide, “Biliyorsunuz Eroğlu, müzakerelere başlamaya hazır ancak Anastasiadis değil. Her iki tarafın da masaya dönebileceği ve müzakerelerin hızlanacağı koşulları nasıl yaratabiliriz konuşmamız lazım” dedi. Anastasiadis’in masayı, Barbaros Hayrettin Paşa gemisinin bölgeye gelip, çalışmalarda bulunmaya başlamasıyla terk ettiğine işaret eden Eide, Kıbrıslı Rumların bu faaliyetleri, “münhasır ekonomik bölgeleri”nin ihlali olarak görürken, Kıbrıs Türk tarafının da ada etrafından doğal gaz ve petrol gibi doğal kaynakların ortak kaynak olduğu ve eşit şekilde faydalanılması görüşünde olduğunu belirtti. “SOMUT FİKİRLERLE GELDİM” Espen Barth Eide, hidrokarbonun ortak kaynak olduğu yönündeki mevcut görüşü ileri götürmeyi amaçladığını, kaydederek, oldukça somut fikirlerle geldiğini ancak Rum liderle bunları konuşmadan basınla paylaşmayacağını söyledi. Eide, bir soru üzerine, kendisiyle oldukça iyi bir ilişkisi bulunan Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu’nun fikirlerine oldukça yapıcı yaklaştığını belirtti. Adada bulunduğu süre içinde Eroğlu ile temasların süreceğini kaydeden Eide, fikirlerinin, her iki tarafın da masaya dönmesi sağlayacak şekilde geliştirilmesi konusunu ele alacaklarını ifade etti. BM diplomatı, liderlerin ne zaman bir araya geleceği yönündeki soruyu yanıtında, “Bu soruyu yanıtlamayı çok isterim ancak her iki tarafla görüşmeden bir şey söyleyemem” dedi. Eide, bir soru üzerine, hidrokarbon kaynakları konusunda önerilerle geldiğini ve oldukça spesifik olduklarını söyledi. “HİDRO KARBONDAN KISA ZAMANDA GELİR ELDE EDİLEMEZ” BM Genel Sekreteri Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide, bir başka soruyu yanıtında, hidro karbon konusunda nasıl çalışma yapılırsa yapılsın kısa zamanda bir gelir elde edilemeyeceğinin bilinmesi gerektiğini söyledi. Eide, şöyle devam etti: “Önce oldukça fazla masraf olacak. Bir sürü de hayal kırıklığı olacak. Sonra yeni denemeler olacak. Araştırma şirketlerine ödemeler yapılacak ve bir 10-15 sene sonra ilk para gelecek. Bu sürede çok fazla konu düşünmeniz gerekecek. Doğal gaz nasıl işlenecek, özel mi olacak devlet mi olacak, çevre konularını nasıl gözeteceksiniz. Ülkede turizm çok önemli. Sahillerinizde petrol istemeyeceksiniz. Güvenlik standartlarını nasıl sağlayacaksınız. Kıbrıslı Türk ya da Rum olduğunun fark etmeyeceği oldukça fazla ortak konu ve sorun olacak. Çevrenin Kıbrıslı Türk ya da Rum kimliği diye bir şey yoktur. Bu nedenle her iki taraf da bu büyük konuları birlikte düşünüp, birlikte çalışması gerekir” “ORTAK GELECEĞE YÖNELMEK LAZIM” Doğal gaz ve petrolün fazla para kazandırdığını ancak platformlarda çok fazla iş imkanı yaratmadığına işaret eden Eide, karada iş imkanı yaratma konusunda birlikte çalışmak ve çözümler üretmek gerektiğini söyledi. Eide, “Tüm bunlar ortak konulardır. Ben de onları ‘benim geleceğim’den ‘bizim ortak geleceğimize’ yönlendirmeye çalışıyorum. Gelecekte hayal edemeyecekleri kadar çok anlaşmaları olacak. Burada sorun şu an bir anlaşma olmamasıdır” dedi. “GEMİLERİNİN VARLIĞI SADECE BİR UNSUR” Eide, Ankara’da, 30 Aralık öncesinde araştırma gemilerinin geri çekileceği yönünde bir izlenim edinip, edinmediğine ilişkin soruyu yanıtında, Ankara’nın yapıcı fikirleri desteklemeye hazır olduğunu söyledi. Gemilerin varlığının sadece bir unsur olduğunu kaydeden kaydeden Eide, kendisinin ancak izlenimlerini aktarabileceğini, tarafların kendi görüşlerini ifade edebileceğini belirtti. “GERÇEKÇİ İYİMSERLİK İÇİNDEYİM” Espen Barth Eide, bir soru üzerine, Kıbrıs konusunda “gerçekçi iyimserlik içinde” olduğunu söyledi. Eide, “10 yıllık kariyerimin yarısında savunma, diğer yarısında da dış ilişkilerde çalıştım. Gerçekçi yanım savunma geçmişimden, iyimser yanımı ise dış ilişkiler geçmişimden gelmekte. İkisiyle birlikte oraya varacağımıza inanıyorum” dedi. “STATÜKOYA KARŞI CİDDİ TARTIŞMALAR VAR” Espen Barth Eide, mevcut duruma karşı ciddi tartışmalar bulunduğuna işaret ederek, statükonun, bölgesel koşullardan dolayı eskiden olduğu gibi istikrarlı olmayacağı düşüncesinde olduğunu söyledi. Eide, “Çözümsüzlük için kötü bir zaman. Diğer yandan, olası çözümle ilgili oldukça güzel ekonomik fikirler var. Eğer ekonominiz turizm ya da banka üzerine inşa edilirse,bölünmüş olup olmadığı önemli değildir ekonomik açıdan ancak hidrokarbon kaynaklarına dayalı bir ekonomide, siyasi sorunu çözmek çok önemli olacak” dedi. Hidrokarbon kaynaklarının eskiden beri “nimet ya da lanet” olabileceğini, bazı ülkeler için ise kesinlikle lanet olduğuna işaret eden Eide, istatistiklere bakıldığında, petrol bulunan ülkelerde her zaman sorun yaşandığını, bazı ülkelerin bunu iyi idare ettiğini çünkü politik olarak da olayı doğru yönlendirdiğini söyledi. “İYİMSERLİĞİMİN KAYNAĞI..” Statüko karşıtı görüşlerin her geçen gün güçlendiğini kaydeden Eide, iyimserliğinin de bundan kaynaklandığını söyledi. Eide, diğer çatışma olan ve çözüm aranan ülkelerin aksine Kıbrıs’ta, yıllardır savaş olmadığını ve bir problemleri olduğu ve masada çözmeleri gerektiği konusunda hem fikir olan iki taraf bulunmasının iyi değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon’un kendisine inandığını ve desteklediğini kaydeden Eide, Ban’ın gerekmesi halinde sürece dahil olmaya hazır olduğunu söyledi.