Buran, “Yağışların, ekim, kasım, şubat ve mart aylarında normallerin altında, aralık ve ocakta ise normalleri civarında ve altında olmasını bekliyoruz” dedi. Kıbrıs’ın küresel ısınmadan ve iklim değişikliğinden en çok etkilenen bölgede olduğunu da kaydeden Raif İlker Buran, “2015’ten bu yana ortalama sıcaklıklarda yaklaşık bir derecelik (0.8) artış oldu” şeklinde konuştu. BEREKETİ BİR YIL OLACAK MÜJDESİ YOK sonbahar ve kışla ilgili sorularını yanıtlayan Buran, öngörüleri paylaştı, “bereketli bir yıl olacak” müjdesi vermedi. Minalayalarda 2020-2021’nin bereketli bir yıl olarak gösterildiğinin hatırlatılması üzerine Buran, “Bu yıl minalayalarla tahminler test düştü. Bilim mi, tecrübe mi kazacak göreceğiz” dedi. Raif İlker Buran, ekim ayının ilk haftasında sıcaklıkların normalleri civarına düşeceğini, önümüzdeki on günlük periyotta yağış beklenmediğini de söyledi. “ORTALAMA SICAKLIKTA YAKLAŞIK BİR DERECELİK ARTIŞ OLDU” İklim değişikliğine bağlı olarak yağışların miktarında ve şiddetinde meydana gelen farklılıkların zaman zaman kuraklığa zaman zaman da su taşkınlarına ve sellere sebep olduğunu belirten Buran, şöyle devam etti: “Akdeniz Havzasındaki ülkemiz küresel ısınma ve iklim değişikliğinden en çok etkilenen bölgede bulunuyor. Bunu, 2015 yılından beri süregelen ortalama sıcaklık artışı da ispatlıyor. Önümüzdeki yıllarda olağanüstü meteorolojik olayları daha sık ve daha şiddetli yaşayacağımızı söyleyebiliriz.” Ülkedeki ortalama sıcaklığın 2019’da 19.8 derece olduğunu kaydeden Buran, “Bu değer 1981-2010 normalinden 0.8 derece yüksek” dedi. “TEMMUZDA VE AĞUSTOSTA SICAKLIK NORMALLERİN YARIM İLE BİR DERECE ÜZERİNE ÇIKTI” Meteoroloji Dairesi Müdürü Raif İlker Buran, en yüksek sıcaklık ortalamasının mayıs ve haziran aylarında normallerin altında, temmuz ve ağustos aylarında ise normallerin yarım ila bir derece üzerinde seyrettiğini kaydetti. Buran, Mayıs – Eylül arasında bölgelerde kayıtlara geçen en yüksek hava sıcaklığını “19 Mayıs Geçitkale 44.2 derece, 29 Haziran Lefkoşa 39.7 derece, 31 Temmuz Çayönü 43.6 derece, 30 Ağustos Lefkoşa 43.8 derece ve 4 Eylül Geçitkale 45.8 derece” olarak açıkladı. Buran, ülke tarihindeki en sıcak günün 1 Ağustos 2010 olduğunu, Lefkoşa’da sıcaklığın 46.6 derece olarak ölçüldüğünü anımsattı. 1941-2020 yıllarını kapsayan periyotta eylül ayı için rekor sıcaklığın 43 dereceyle 2015’te kayıtlara geçtiğini belirten Raif İlker Buran, bu yılın eylül ayı özelinde 80 yıllık rekorun kırıldığını, Geçitkale’de 45.8 derece ile en yüksek sıcaklığın ölçüldüğünü belirtti. NOAA’YA GÖRE, 2019 SON 140 YILIN 2’NCİSİ SICAK YILI Meteoroloji Dairesi Müdürü Buran şunları da kaydetti: “Amerikan Ulusal Okyanus ve Atmosfer Yönetimi’ne göre (NOAA) 2019 yılı 0.95 derecelik sıcaklık anomalisi ile son 140 yıl içerisinde 2’nci sıcak yıl oldu. Son 5 sıcak yılın hepsi 2015 ve sonrasında sıralandı.” “NEM HİSSEDİLEN SICAKLIKLARDA PEK FAZLA ETKİLİ OLMADI” Mayıs ile Eylül aylarında nem oranının normalleri civarında ve altında seyrettiğini kaydeden Buran, “Nem, hissedilen sıcaklıklarda pek fazla etkili olmadı” dedi. “EKİM AYININ İLK HAFTASI SICAKLIK NORMALLERİ CİVARINA DÜŞECEK” Ekim ayının ilk haftasında ülkedeki sıcaklığın normalleri civarına düşeceğini belirten Buran, şu bilgileri de verdi: “Önümüzdeki on günlük periyotta yağış yok. Ekim ayı sıcaklık normalleri iç kesimlerde 29, sahillerde 26 derece dolaylarındadır. 4 Ekimden itibaren sıcaklık artacak. 1- 4 Ekim tarihleri arasında iç kesimlerde 30-33 dolaylarında seyredecek sıcaklık 4 Ekimden itibaren 34-37 dereceye yükselecek. Hava sıcaklığındaki ekstrem düşüş ve yükseliş orta ve uzun vadeli tahminlerde belli olmaz. Uzun vadeli tahminler bizlere ortalama hava sıcaklığının durumuyla ilgili fikir verebilir. Bu sonbahar ve kış mevsimiyle ilgili uzun vadeli tahminlerde de en yüksek hava sıcaklığı ortalamasının normalleri civarında ve yarım ila bir derece üzerinde seyredeceğini gösteriyor. Yani, ılık bir sonbahar ve kış mevsimi yaşayacağız. Zaman zaman yine en düşük ve yüksek ekstrem değerler oluşabilir..” Doğal afetlerle kışta değil daha çok ilkbahar ve sonbaharda karşılaşıldığı uyarısında da bulunan Buran, yerin sıcak, üst atmosferin soğuk ve nemli olması nedeniyle kararsızlık yağışları yaşanabileceğin belirtti. SOHBAHAR VE KIŞ ILIK VE YARI KURAK GEÇECEK Meteoroloji Dairesi Müdürü Raif İlker Buran, önümüzdeki aylardaki yağışlarla ilgili öngörüleri şöyle aktardı: “Ekim yağış normallerinin (22.5mm) altında. Kasım yağış normallerinin (49.7mm) altında. Aralık yağış normallerinin (74.8mm) civarında ve altında. Ocak yağış normallerinin (66.2mm) civarında ve altında Şubat yağış normallerinin (61.6mm) altında. Mart yağış normallerinin (38.7mm) altında.” BİLİM Mİ, TECRÜBE Mİ? Minalayalarda 2020-2021’nin bereketli bir yıl olarak gösterildiğinin hatırlatılması üzerine Buran, “Bu yıl minalayalarla tahminler test düşüyor. Bilim mi, tecrübe mi kazacak göreceğiz” dedi. Minanın ay anlamına geldiğini, ayların hava durumunun minalayalar olarak tanımlandığını belirten, “Tahminlerin tutarlılığını çok sınadım, hiçbir bilimsel açıklama bulamadım” diyen Buran, şunları söyledi: “Ağustos ayının ilk 3 günü kendisini, 4’üncü günü eylülü, 5’inci günü ekimi… Hesaplama bu şekilde devam ediyor… 14’üncü günü temmuzu ifade eder. Buna, alafranga minalayalar diyorlar. 15, 16 ve 17’nci günü yine ağustos ayının kendisini, 18’inci günü eylül, 19’uncu günü ekimi…bu şekilde sıralanıyor. Buna da alaturka minalayalar diyorlar. En büyük yanlış, hesaplamaların miladi takvime göre yapılmasıdır. Esas olan, ay takvimine göre yapmaktır. Yani yeni ayın ilk üçü ağustosu ifade eder… Minalayaların tutmama nedeni de budur. Söz konusu günün nemlilik, bulutlanma, yağış ve rüzgar durumlarına bakılır ve o ay için tahminde bulunulur.” EKİM-NİSAN YAĞIŞLARI… “ÜRÜN REKOLTESİNDE YÜZDE 50’LİK DÜŞÜŞ OLDU AMA BU SADECE YAĞIŞLA İLGİLİ DEĞİL” Öte yandan Buran, Ekim 2019’dan geçtiğimiz Nisan ayına kadar geçen süredeki yağışları da değerlendirdi. Buran, ekim, aralık ve ocakta yağışların normalin üzerinde, kasım, mart ve nisanda normallerin altında seyrettiğini ifade ederek, ürün rekoltesinde yüzde 50’lik düşüş olduğunu söyledi. “Bu sadece yağış miktarına bağlamak yanlış” diyen Raif İlker Buran, toprak işleme yöntemlerinin ve özellikle ülkenin iklimine uygun değil de farklı farklı tohum kullanmasını çiftçilikte yapılan en büyük hata olduğunu kaydetti “ÜLKEMİZE DÜŞEN HER DAMLA SU ÖNEMLİ” Su ve yeraltı kaynakları konusunda da bir değerlendirmede bulunan Buran, “Daha önce de belirttiğim gibi ülkemize düşen her damla su önemli. Yağmur sularını değerlendirmek için gerekli atılımları, yapılanmaları ivedi şekilde yapmamız gerek. Bunun önemini bir kez daha anladık” dedi. “TOZ TAŞINIMI BU GECE YARISI DURACAK” Ülkede birkaç gündür etkili olan toz konusunda da açıklamada bulunan Buran, toz taşınımının bu gece yarısından (1 Ekim) itibaren kesileceğini söyledi. Buran, mayıstan bu yana ülkeye toz taşınmadığını da ifade ederek, nisanda 6 kez, mayısta 3 kez taşınım olduğunu aktardı. Haber: Rahme Çiftçioğlu