<br /> <div>Merit Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Reha Arar, BRT1 kanalında ana haber bültenine</div> <div>konuk oldu. Pembe Paşaoğulları’nın sorularını yanıtlayan Arar, yeni yatırımcının ülkeye</div> <div>çekilmesi, bürokrasinin hafifletilmesi ve ulaşım sorununun çözülmesi konularında görüşlerini</div> <div>dile getirdi.</div> <div>Pembe Paşaoğulluları: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne yapılan yatırımların</div> <div>ve yatırımcının önünün açılması için neler yapılması gerekiyor? Sıkıntılar nelerdir?</div> <div>Ülkemizdeki yatırıma bakıldığında şuan ki tabloyu nasıl yorumlarsınız?</div> <div>Reha Arar: Ülkemizde şuan devam eden turizm yatırımlarını bir inceleyelim. Bu</div> <div>yatırımların sayısı bir elin parmaklarından az ama biz konuşmalarımızda, nutuklarımızda,</div> <div>siyasilerimiz söylemlerinde ‘turizm ülkesiyiz’ diyoruz. ‘Bu ülke bir turizm ülkesidir ve turizm</div> <div>ülkesi olarak gelişecektir’ deniliyor.</div> <div>Biz yatırımsız nasıl turizm yapacağız? Bayrak taşıyıcı bir hava yoluna sahip değiliz. Diğer</div> <div>taraftan yatırım tesisilerimiz bazıları gitgide eskiyor, yeniler ise sayısal olarak çok az. Yeni</div> <div>yatırımda yok denecek kadara az. Bundan bir müddet evvel görevini devreden bir turizm</div> <div>bakanımız ‘2020 yılında 40 bin yatağı geçeceğiz’ demişti. Şimdi bir banka hasılatını ‘Şu</div> <div>yılda bu kadar yapacağım’ diyebilir, çünkü bir gün önce getirirsiniz belli bir miktar parayı</div> <div>bankanın kasasına yatırırsınız hasılatı yükselir. Ancak, taktir edersiniz ki; turizim tesisi</div> <div>yapmak için böyle süratli zaman mümkün değildir. Turizm tesisinin yapılması; hele Kıbrıs’da</div> <div>yapılması, bu Kıbrıs kelimesinin altını kırmızı kalem ile çiziyorum, çok daha zordur. Bugün</div> <div>siz Kıbrıs’da turizm tesisi yapmayı planlasanız temelini iki sene sonra atarsınız. Bu vahim bir</div> <div>tablodur, acı bir tablodur. Yıllardır kimsenin eğilmek istemediği, kimsenin müdahil olmak</div> <div>istemediği bir tablodur, herkes tablonun vahimliğini bilir, kötülüğünü görür ama nedense hiç</div> <div>bir hükümet buna müdahale etmedi.</div> <div>Pembe Paşaoğulluları: Peki tablo daha da mı kötü duruma gidiyor.</div> <div>Reha Arar: İsterseniz gelin yaraya neşter vuralım ve bu tablo nasıl düzelir konuşalım. Bu</div> <div>ülkede turizim yatırımcısının önünü açacak, turizim yatırımcısına destek olacak gerçek</div> <div>anlamda bir kuruluş yoktur. Bir dönem YAGA ; yani Yatırım Geliştirme Ajansı kurulduysa</div> <div>da bence hedefine geçmişte de tam anlamıyla ulaşmamıştır, bugün de hedefe ulaşmamıştır.</div> <div>Yönünü başka istikametlere çevirmiş ve bugün de gerçek anlamda bu hizmeti görmemektedir.</div> <div>Aslında yeniden bir şeyleri keşfetmemize gerek olmadığı inancındayım. Türkiye, anavatan</div> <div>turizim seferberliğini çok başarılı bir şekilde 1980’lerde başlatmış ve bugünde çok ciddi</div> <div>rakamlara ulaşmıştır yatak sayısı olarak.</div> <div>Peki bunu nasıl yapmıştır? Turgut Özal ve zamanın turizm bakanı Barlas Kuntay, ilk defa</div> <div>80’li yıllarda neler yapmışlardır. Aslında belki o günleri incelemek lazım. Belki o zamanlarda</div> <div>bilgisayarlar şuanki gibi gelişmiş değildi, ama unutmayalım ki; bilgisayarın bir ana tabanı</div> <div>o günde var bugün de var. Halbuki bizde o ana taban ogün de çok kötüydü, bugün de çok</div> <div>kötü. Sizin şehircilikten, tarihi eserler kurulundan geçmeniz için ve ruhsatınızı almanız için</div> <div>iki sene geçiyor. Peki yatırımcı araziyi almış. 49 senden 2 sene gidiyor. Ondan sonra inşaat</div> <div>ayrı bir alem. İnşaatı bitirdikten sonra iskan almanız ayrı bir alem ve malesef 4/5 yılda insanı</div> <div>canından bezdirerek hayata geçiyor. O kişinin aldığı krediyi geri ödemesi o kişinin bu tesisi</div> <div>rantable kullanması oldukça zor. Ama nedense bu konuya hiç kimse derman olmuyor. Yarın</div> <div>akşam İstanbul’da son derece başarılı bir derneğin yıllık toplantısı var. Bu toplantıda Sayın</div> <div>Başbakanımız da bir konuşma yapacak. Ben de bu sene bu toplantıya katılacağım. Burada</div> <div>aslında benim gönlüm; yatırım seferberliği çağrısı yapılmasında.</div> <div>Anavatanın çok başalı yatırımcılarının bu ülkeye gelerek yeni yatırımlar yapması lazım.</div> <div>Aslında Turizim Yatırımcılar Derneği’nin Kıbrıs temsilcisi olarak biz 24/26 Ekim’de dernek</div> <div>mensuplarını adamıza davet ettik ve burada bir yuvarlak masa toplantısı, belli yerlerin</div> <div>gezilmesi, belli devlet adamları ile görüşmeler planladık. Bugün de sayın turizm bakanımızı</div> <div>ziyaret ettim, kendisi de bu grup ile birlikte olacak ve Kuzey Kıbrıs’daki turizm imkanlarıyla</div> <div>ilgili bir konuşma yapacak. Bu da ayrıca beni mutlu etti.</div> <div>Burada bir yatırım seferberliğinden bahsediyoruz, yatırımcı geldiği zaman; ‘ Bana, yatırım</div> <div>yaparsam ne imkanlar sağlayacaksınız?’ diyecektir.</div> <div>Pembe Paşaoğulluları: Tanınan imkanlar yetesiz mi?</div> <div>Reha Arar: Çok yetersiz ve imkanları kullanmak deveye hendek atlatmaktan zor aslında,</div> <div>bugüne hiçbir şey adapte edilmemiş. Teşvikler yeniden gözden geçirilmeli ve güne adepte</div> <div>olmalı. Bugün, sayın başbakanımızın da görüşmemizde söylediği gibi; Dome Otel ile</div> <div>Saray Otel ile turizim yapamayız. Bizim son yaptığımız Merit Royal Hotel, yönetmelikte</div> <div>olmadığı için yıldız sayısı ile konuşmamı devam ettirmek istemiyorum. Çok yıldızlı bir</div> <div>otel konforu ile lüksü ile bugünkü klasik 5 yıldızın üzerinde. Bu bile az geliyor. Bu güzel</div> <div>ülkenin bundan daha fazla yıldızlı, konforu daha yüksek ve bundan daha çok para harcayan</div> <div>turisti barındıracak otellere ihtiyacı var. Bugün gerek otellerimizin, gerekse talih oyunları</div> <div>salonlarımızın yurt dışından zengin turisti çekmesi halinde, zengin turisti konaklatması</div> <div>halinde real sektöre destek olabiliriz. Yoksa bu ülke yatak kapasitesi olarak, ucuz turiste çok</div> <div>fazla yatak açamaz.</div> <div>Pembe Paşaoğulluları: Peki Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti markalaşmaya doğru gidiyor</div> <div>mu?</div> <div>Reha Arar: Şimdi gidiyor desem, siz ve sevgili seyircilerimiz buna inanacak mı?</div> <div>İnanmayacak. Dolayısıyla ben bunu bu şekilde söyleyemem. Markalaşmıyor, ama</div> <div>markalaşması halinde çok iyi bir noktaya çok kısa bir zamanda gelebilir.</div> <div>Pembe Paşaoğulluları: Bunun için ne yapılması gerekir?</div> <div>Reha Arar: Bunun için tanıtımı profesyonel ellere teslim ederek zamanında doğru yerde</div> <div>doğru tanıtımı yapmamız lazım. Mesela son zamanlarda Ercan Hava Alanı’ndan girdiğim</div> <div>zaman pasaport konturolünden geçmeden evvel sağ tarafımda Kıbrıs’ı tanıtıcı bir pano</div> <div>görüyorum. O kadar çok iftihar ediyorum ki, çok güzel hazırlanmış, dolayısıyla bizim doğru</div> <div>yerde doğru zamanda katılmamız ve tanıtım yapmamız lazım.</div> <div>Geçtiğimiz günlerde gazeteler de Paris’de bir fuara katıldığımızı okudum. Bu bir ilk.</div> <div>Çok hoşuma gitti. Ama bana gelen otelciler birliği yazısından, katıldığımız fuar sayısının</div> <div>azaldığını gördüm.</div> <div>Pembe Paşaoğulluları: Kaynak sıkıntısı.</div> <div>Reha Arar: Evet. Şimdi burada turizim kaynağını ciddi bir şekilde kısmamak lazım. Turizm</div> <div>kaynağına özel fon, özel imkanlar yaratmamız lazım. Çünkü, turizm bizde sadece bir sektöre</div> <div>katkı yapmıyor, 30’a yakın sektörü besliyor.</div> <div>Pembe Paşaoğulluları: Şuan mevcut yatırım geliştirme ajansının tam anlamıyla görevini</div> <div>yapmadığını belirtiyorsunuz, turizm acısından?</div> <div>Reha Arar: Doğrudur, bugün yapılması gereken başbakanlığa direk bağlı ,sayın başbakanın</div> <div>hamiliğini yaptığı bir turizm yatırım danışmanlığının acilen kurulmasıdır. Yatırımların</div> <div>takibinin yapılmasıdır. Yatırımcılara tek tek dosya acılmalı ve takip edilmelidir.</div> <div>Pembe Paşaoğulluları: Ülkeye daha fazla yatırım yapılması gerekiyor, doğru. Ancak, bir</div> <div>taraftan da vurguluyoruz, aslında daha profesyonel şekilde ülkenin tanıtılması gerekiyor.</div> <div>Reha Arar: Doğru, ama bir de bu durumun üçüncü bacağı var. O da, sizin çok iyi bildiğiniz</div> <div>geçtiğimiz günlerde sizinle uzun uzun bu ekranda tartışdığımız ulaşım konusu.</div> <div>Pembe Paşaoğulluları: Evet ulaşım konusunu da konuşacağız ama telefon hattımızda</div> <div>Başbakan Yardımcısı Ekonomi bakanı, Turizim ve Spor Bakanı Sayın Serdar Denktaş var.</div> <div>Kendisinin de ulaşım konusunda görüşünü almış oluruz.</div> <div>İyi akşamlar sayın bakan, turizm konuşuyoruz, yatırımcının önünün acılması gerekli olduğuna</div> <div>sayın Arar vurgu yapıyor. Bir takım çalışmaların yeterli olmadığını işaret ediyoruz. Kuzey</div> <div>Kıbrıs Türk Cumuriyeti turizminin daha iyi bir noktaya gelebilmesi için hedeflenen neler var?</div> <div>Serdar Denktaş: Yatırımcının önündeki bürokratik engeller herşeyden önce hafifletilmeli,</div> <div>mümkünse kaldırılmalı. Çok daha iyi oteller, daha yüksek kaliteli, yıldızlı oteller yapılırken</div> <div>uluslararası zincir markalardan bir iki tanesinin de buraya girmesi önümüzü daha fazla</div> <div>açacaktır diye düşünüyorum. Bunun yanında tabi ki butik otellerin de kendi özelliklerini</div> <div>ortaya çıkaracak şekilde gündeme gelmesi şu an uğraştığımış işler.Bütün bunları yaparken ,</div> <div>yatırımı yaptınız, ulaşım yoksa işiniz zor, dolayısıyla doğru destinasyonlara Türk Hava</div> <div>Yolları’nın o geniş ulaşım ağlarını doğru organize ederek hareket edereksek turizm istenilen</div> <div>noktaya çok kısa bir sürede ulaşır diye düşünüyorum. Şu anda fena gitmiyor, ancak turizm</div> <div>gelirlerini arttırabilmek, bu gelirleri de bölgesel anlamda doğru paylaşabilmek biraz daha çaba</div> <div>sarf etmemizi gerektiriyor.</div> <div>Reha Arar: Sayın bakanım, bugün yaptığımız konuşmada; özellikle çok yıldızlı otellerin bu</div> <div>ülkenin turizminin gelişmesinde doğru yatırım olduğunu söylemiştiniz. Bu beni aslında çok</div> <div>ciddi anlamda ümitlendirdi, bu konuda ne düşünüyorsunuz?</div> <div>Serdar Denktaş: Şu anda hali hazırdaki teşvik sistemi; Dome Hotel, Saray Hotel gibi otelleri</div> <div>ön gören onları örnek alarak hazırlanan teşvik sistemleri. Bütün bu sistem elden geçirilmeli,</div> <div>yeniden düzenlenmeli. Geçmişte çok yatırım yoktu diye verilen araziler var. Teşvik maliyetli</div> <div>ama bu arazileri alanlar var. Ama hiçbir yatırım yapmamış, şu anda elinde tutuyor. Birilerine</div> <div>pazarlamaya çalışıyor. Bunların gözden geçirilip hakikaten yatırım yapmaya hefesli, turizmi</div> <div>bilen ve bir uluslararası zinciri de peşinden sürükleyebilecek yatırımcılara yönlendirilmesi</div> <div>ve ilk başta söylediğim gibi bürokrasinin azaltılması sanırım birçok yatırımcıyı buraya</div> <div>çekecektir.</div> <div>Reha Arar: Sayın bakanım, 24 Ekim’de Turizim Yatırımcılar Derneği’nin önemli yatırımlar</div> <div>yapmış buyük bir grubunu Kuzey Kıbrıs’a sizinle görüşmeye getirmek arzusundayız. Bunla</div> <div>ilgili çalışmalarımız da devam ediyor. Özellikle derneği yönetim kurulu üyesi muhasip üyesi</div> <div>sayın Hande Tibuk bu konuda çok ciddi bir çalışma yapıyor. Tahmin ediyorum ki, 50’ye</div> <div>yakın yatırımcı gelecek. Hem onlaraKuzey Kıbrıs’ı tanıtacağız hem de bu ülkede yatırım</div> <div>yapmalarını isteyeceğiz.</div> <div>Serdar Denktaş: Yatırım ikliminin düzeltilmesi gerekiyor, her yeni yatırım istihdam alanıdır.</div> <div>Bizim de turizm sektörüne ara eleman yetiştirip kendi insanımızın çalışmasını sağlamamız</div> <div>lazım. Turizmin esas büyümesi gelişmesi, kendi insanımızın otellerde hatta gazinolarda var</div> <div>olan iş potansiyelini kullanması ile mümkün olacaktır.</div> <div>Pembe Paşaoğulluları: THY ile görüşmeler şuan hangi aşamada?</div> <div>Serdar Denktaş: Ekim ayı içinde bir araya gelme sözü vermişti Hamdi Bey. THY den</div> <div>düzgün nasıl faydalanabiliriz, bağlantı uçuşları nasıl, nerelerden sağlayabiliriz ve hangi</div> <div>destinasyonları potansiyel pazar olarak kabul edersek buralardan rahat yolcu taşıyabiliriz?</div> <div>Bütün bunları masaya yatıracağız. Bütün bunlar Hamdi Bey ile konuşacağımız konular içinde</div> <div>ve daha başka konular da olacak.</div> <div>Pembe Paşaoğulluları: Kuzey Kıbrıs’ın markalaşması açısından hedeflenen nedir?</div> <div>Serdar Denktaş: Çevremizi, sokaklarımızı, evlerimizin önünü biraz temizleyebilsek zaten</div> <div>oluşmakta marka daha da iyi bir yol bulabilecek. En büyük sıkıntımız, gelen her turistin</div> <div>şikayeti olan, ‘Tesisleriniz güzel, insanız güzel, ama çevreniz kirli’. İşte, bunda süratle</div> <div>kurtulmamız lazım.</div> <div>Reha Arar: Turizm bilincini ülkede küçük yaşlarda artırmak için acaba orta okullarda veya</div> <div>liseler de seminer şeklinde bile olsa veya seçmeli ders gibi olsa, turizm bilinci dersi koymayı</div> <div>düşünür müsünüz? Başlangıçta diğer turizm ülkelerinin yaptığı gibi.</div> <div>Serdar Denktaş: Bunu eğitim bakanlığı ile konuşmak lazım, sanırım çevre ile ilgili ilk adımı</div> <div>atmamız lazım, çevre bilincinin gelişmesini sağlamamız lazım. İnsanımız anladığı müddetçe,</div> <div>cebine giren paranın şu kadar kısmı da turizmden dediği müddetçe turistik faaliyetlere daha</div> <div>anlayışla bakabilecektir. Turizm önemli bir gelir kaynağımızdır.</div> <div>Reha Arar: Sayın Bakan, benim söylediklerimden çok farkı bir tablo çizmedi. Turizmin</div> <div>önünü açmak için çok ciddi bir bürokrasi reformuna ihtiyaç olduğunu inanıyorum ben. Bu</div> <div>reform yapılırsa, dinamik bir bürokrasi olur ise bu ülkeye gelecek yatırımcı sayısı artacak.</div>