Özgül Gürkut Mutluyakalı): KKTC’nin 1985 yılından beri yürürlükte olan ve bugüne dek hiç değişmeyen Anayasası’nın güncellenmesi için hazırlanan “Anayasa Değişikliğine İlişkin Yasa Önerisi” Meclis komitesinde bugün oy birliğiyle kabul edildi.<br /> <br /> Cumhuriyet Meclisi’nin, 27 Mayıs Salı günü olağanüstü toplanarak 23 maddelik Anayasa değişikliklerini görüşmesi ve görüşmenin aynı gün tamamlanması halinde cuma günü oya sunulması bekleniyor.<br /> <br /> Cumhuriyet Meclisi’nden geçmesi için 34 milletvekilinin onay vermesi gereken Anayasa değişikliklerinin, 29 Haziran’da yapılacak yerel seçimde halkın referandumuna sunulması hedefleniyor.<br /> <br /> Değişiklikler arasında “temel haklar”, “Meclis’in işlerliğinin ve güvenilirliğinin artırılması” ve “hesap sorma mekanizmalarının güçlendirilmesi” konularında yeni düzenlemeler bulunuyor.<br /> <br /> “Çocuk hakları, azınlık hakları, bilgi edinme hakkı ve YÖDAK” konularında yeni maddeler eklenen KKTC Anayasası’nda “vicdani ret” konusunda öngörülen düzenleme ise konsensüs sağlanamadığı için değişiklikler arasına giremedi.<br /> <br /> Anayasa değişiklikleri arasında ayrıca “kamu görevlilerinin siyaset yasağının kaldırılması; Meclis’in toplantı yeter sayısının 17’ye düşürülmesi; milletvekillerine, eşlerine ve çocuklarına mal ve servet beyanı zorunluluğu; yasama dokunulmazlığına sınırlama; Sayıştay, Ombudsman ve Mahkemelerle ilgili düzenlemeler” yer alıyor.<br /> <strong><br /> KOMİTE ÖNERİNİN GENELİNİ BUGÜN OYLADI</strong><br /> <br /> Anayasa, Cumhuriyet Meclisi İçtüzüğü, Siyasal Partiler Yasası ile Seçim ve Halkoylaması Yasası Değişikliklerini Hazırlamak ve Görüşmek Üzere Oluşturulan Geçici ve Özel Komite, UBP’li üyelerin katılmadığı bugünkü son toplantısında, yasa önerisinin üçüncü ve son görüşmesini yaptı ve kısa isim okuyarak genelini oyladı.<br /> <br /> Cumhuriyet Meclisi’nde toplanan komitenin Başkanı, CTP-BG Gazimağusa Milletvekili Asım Akansoy, toplantının ardından TAK muhabirine yaptığı açıklamada, Anayasa’daki 19 maddenin değiştirilmesi; 4 de yeni madde eklenmesini öngören değişikliklerin oy birliğiyle kabul edildiğini söyledi.<br /> <br /> Komite üyeleri yanında Anayasa değişikliği için görüş belirten ve katkıda bulunan herkese teşekkür eden Akansoy, Cumhuriyet Meclisi’nin 27 Mayıs Salı günü olağanüstü toplanarak Anayasa değişikliklerini görüşeceğini; bütününün oylamasının ise Cuma günü yapılacağını açıkladı.<br /> <br /> <strong>“DEMOKRASİ SINAVI”<br /> </strong><br /> Anayasa değişikliğini Meclis için “demokrasi sınavı” diye niteleyen Akansoy, “Ümit ederim ki Meclis olarak hep birlikte bu sınavdan başarıyla çıkarız” dedi.<br /> <br /> Komite olarak yapılması gerekenleri yaptıklarını, geriye halkın beklentisini karşılayacak adımları atmanın kaldığını belirten Akansoy, bundan sonraki süreçte Anayasa’nın geriye kalan maddeleriyle ilgili çalışmalarına devam edeceklerini söyledi. Akansoy, Siyasi Partiler Yasası ve Seçim ve Halkoylaması Yasası’yla ilgili değişiklik çalışmalarını sürdüreceklerini ifade etti.<br /> <br /> Toplantılara katılan komite üyelerinin yapıcı tavrından, özverisinden ve uzlaşma hedefinden memnuniyet duyduğunu belirten Akansoy, “Toplumda siyasetin üretken olmadığının tartışıldığı, itibar sorunu yaşadığını iddialarının olduğu bir dönemde, Meclis çatısı altında 30 yıl sonra çok ciddi bir çalışma yapılmış ve bu çalışma şu ana dek başarıyla tamamlanmıştır” dedi.<br /> <br /> <strong>“ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ BAŞKA YASALARA BENZEMEZ”<br /> </strong><br /> Akansoy, Anayasa değişikliğinin başka yasalara benzemediğine işaret ederek, önemini vurguladı. Anayasa değişiklik süreçlerinin toplumun katılımına açık ve çok iyi tartışılmak zorunda olduğunu ifade eden Asım Akansoy, 23 maddeyle çok önemli deneyim sürecinden geçtiklerini ve katılım süreçlerini de başarıyla tamamladıklarını söyledi.<br /> <br /> CTP-BG Milletvekili Akansoy, komite çalışmaları çerçevesinde Cumhurbaşkanı, Yüksek Mahkeme Başkan ve üyeleri ile Sayıştay’la görüş alışverişinde bulunduklarını; sivil toplum örgütleri ve YÖDAK’la görüşmeler yaptıklarını; vatandaşlar için özel web portalı oluşturarak pek çok bilgi, görüş elde ettiklerini anlattı.<br /> <br /> “Kıbrıslı Türklerin kendi birikimleri, kapasiteleri, görüş ve gelecek özlemleriyle çok önemli bir çalışma yapılmıştır” diyen Asım Akansoy, Kıbrıs Türk insanının kendi birikimine yaslanıp güvendiklerini söyledi. Akansoy, siyasi görüş farkı gözetmeden herkesin Anayasası olacak toplum sözleşmesini şekillendirmek için tüm kurumlar ve kişilerle iş birliği yaptıklarını ifade etti.<br /> <br /> Akansoy, DAÜ Hukuk Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Sultan Tahmazoğlu Üzeltürk’ün görüş ve önerilerinden de ciddi anlamda yararlandıklarını belirtti.<br /> <br /> <strong>“ANA HEDEF, ÇAĞDAŞ ÜLKELERDE UYGULANAN SİSTEMİ TAŞIMAK”<br /> </strong><br /> “Değişim, Kıbrıs Türk insanının en çok talep ettiği şeydir. Kıbrıs Türk insanı var olan yapının sürdürülemeyeceğini söylemektedir. Bu sürdürülemezlik gerek siyasal, gerek ekonomik, gerekse kültürel alanda kendini bize çok net göstermektedir” diyen Akansoy, toplumun bu yüksek beklentisine yanıt verecek çalışmayı yapma görevleri bulunduğunu vurguladı.<br /> <br /> Anayasa, Cumhuriyet Meclisi İçtüzüğü, Siyasal Partiler Yasası ile Seçim ve Halkoylaması Yasası Değişikliklerini Hazırlamak ve Görüşmek Üzere Oluşturulan Geçici ve Özel Komite Başkanı Asım Akansoy, “Çağdaş, modern hukuk devletlerinde uygulanan sistemi, düzenlemeleri ülkeye taşımanın ana hedefleri olduğunu” söyledi.<br /> <br /> <strong>“19 MADDE DEĞİŞTİ, 4 YENİ MADDE EKLENDİ”<br /> </strong><br /> Akansoy, konsensüsü zorlayarak bir noktaya geldiklerini; 19 madde üzerinde değişiklik yapıldığını; 4 de yeni maddenin eklendiğini anlattı.<br /> <br /> Asım Akansoy, “Yargı sisteminde çok ciddi değişikliklere kapı açıldı. Bu, daha etkili ve verimli bir yargı sistemine ihtiyacın tezahürüdür. Temel insan hak ve özgürlüklerine dair çok önemli düzenlemeler yapıldı. Bunlar, Kıbrıs Türk insanını her bağlamda hukuken çok daha güçlendirecek” dedi.<br /> <br /> Asım Akansoy, Anayasa’da bulunmayan çocuk haklarına dönük geniş bir düzenlemenin de değişiklikler arasında yer aldığını ifade etti.<br /> <br /> Akansoy, çevrenin korunmasıyla ilgili düzenlemelere de dikkat çekti.<br /> <br /> <strong>“SİYASET YASAĞI KALKIYOR”<br /> </strong><br /> Kamu çalışanlarına siyaset yasağının kaldırılmasıyla ilgili Anayasa düzenlemesinde, kamu çalışanlarının siyasi partilerin hangi organlarında görev yapamayacağının ise yasayla düzenleneceğinin belirtildiğini açıklayan Akansoy, “Kamu görevlilerine siyaset yasağı kalkacak ancak siyasette neyi yapamayacakları yasayla düzenlenecek” dedi.<br /> <br /> “MECLİSİN TOPLANMASI İÇİN 17 MİLLETVEKİLİ YETECEK”<br /> <br /> Akansoy, Cumhuriyet Meclisi’nin toplanabilmesi için yeter sayının 17’ye; karar alma sayısının ise 14’e ineceğini belirtti.<br /> <br /> Meclis’in tatil süresinin kısıtlandığını ve daha verimli bir Meclis öngörüldüğünü ifade eden Asım Akansoy, yasama dokunulmazlığı konusundaki değişiklikle, milletvekillerinin sadece toplum düzenine değil, kendi hayatlarına dair de bir düzenlemeyi öngörerek samimiyetlerini ortaya koyduğuna işaret etti.<br /> <br /> <strong>“BELEDİYE BAŞKANLARINA SÜRE SINIRLAMASI YOK”<br /> </strong><br /> Asım Akansoy, Anayasa değişikliği çalışmalarında gündeme gelen belediye başkanlığının 3 dönemle sınırlandırılması maddesinin, toplumdan gelen farklı taleple kaldırıldığını ve bu konuda herhangi bir sınırlandırma gelmediğini açıkladı.<br /> <br /> Akansoy, yerel yöneticilerin hukuka aykırı işlemlerle yerel yönetimi yıllık bütçenin 10’da 1’i oranında zarara uğratması halinde ise İçişleri Bakanı’nın veya Sayıştay’ın başvurusuyla, Yüksek İdare Mahkemesi kararıyla görevlerine son verilebileceği maddesi geldiğini, bunun da çok önemli olduğunu söyledi.<br /> <br /> Akansoy, Sayıştay’ın daha özerk ve verimli çalışması için düzenleme yapılırken; Ombudsman’ın bağımsız şekilde ve kilitlenme yaşanmadan seçilebilmesi için de bir dizi düzenlemeler yapıldığını ifade etti.<br /> <br /> <strong>“VİCDANİ RETTE KONSENSÜS SAĞLANAMADI”<br /> </strong>Komite Başkanı Akansoy, çok önemli diye nitelediği “vicdani ret” konusunda CTP olarak net olduklarını ve çaba ortaya koyduklarını ancak komitede gereken konsensüsü sağlayamadıklarını açıkladı.<br /> <br /> “Ancak inanıyorum ki vicdani ret konusu toplumumuzda geniş ölçüde tartışılacak ve önümüzdeki dönem yapacağımız çalışmaların önemli maddelerinden biri olacaktır” diyen Akansoy, komite başkanı olarak gerek vicdani ret konusunda düzenleme yapılması, gerekse geçici 10. maddenin kaldırılması için gerekli adımları atma konusunda sorumluluğunun bilincinde olduğunu söyledi.<br /> <br /> <strong>“HEDEF 29 HAZİRAN’DA REFERANDUM”<br /> </strong><br /> Akansoy, ilk hedeflerinin 29 Haziran yerel seçiminde Anayasa değişikliği için referandumun gerçekleşmesi; ikinci hedeflerinin ise geriye kalan tüm Anayasa maddelerindeki değişikliklerin tamamlanarak gelecek yılki Cumhurbaşkanlığı seçiminde referanduma sunulması olduğunu ifade etti.<br /> <br /> Hükümetin, ekonomik imkanları elverirse, Cumhurbaşkanlığı seçiminden ayrı bir Anayasa referandumunun daha sağlıklı olacağı görüşünde olduğunu kaydeden Asım Akansoy, bunun ekonomik şartlara bağlı olduğunu ancak çalışmaların kararlılıkla süreceğini vurguladı.<br /> <br /> <strong>“TOPLUM DESTEĞİNE VE DENETLEYİCİ GÜCE İHTİYACIMIZ VAR”<br /> </strong><br /> Akansoy, komitede yer alan milletvekilleri yanında sivil toplum örgütlerine, vatandaşlara, Meclis’te temsil edilmeyen siyasi partilere, hukukçulara teşekkür ederek, “Bu sürecin başarılı olması için toplumun desteğine, denetleyici gücüne ihtiyacımız vardır” dedi.<br /> <br /> Akansoy, bir hukukçu olan CTP-BG Milletvekili Tufan Erhürman’ın komitedeki varlığının çalışmalara çok olumlu yansıdığını söyledi.<br /> <br /> <strong>UBP’NİN DURUŞU<br /> </strong><br /> Akansoy, UBP’li üyelerin komite çalışmalarına katılmaması konusundaki soruyu yanıtında, “UBP’nin çalışmalar katılması en büyük temennimizdi. Biz çok esnek davrandık ve kendilerini sürekli bilgilendirdik. Ancak ne yazık ki Anayasa’nın günlük siyasi çatışmaların ötesinde, toplumun bütününü ilgilendiren bir konu olduğunun bilincine varamamışlardır. Bu konu benim için üzüntü vericidir” dedi.<br /> <br /> Akansoy, Anayasa çalışmalarının hiçbir siyasi partinin rant elde etmesine izin vermedikleri bir ortamda sürdürüldüğünü vurgulayarak, çeşitli görüşmelerinde bunu ifade edip katkı beklediklerini söylediğini ancak buna rağmen UBP’nin günlük siyasi çatışmaların dışına çıkarak, bu çalışmaları değerlendiremediğini savundu.<br /> <br /> Akansoy, sadece Meclis kürsüsünde Anayasa değişikliği konusunda konuşan UBP Milletvekili Faiz Sucuoğlu’nun oldukça olumlu, yapıcı görüşleri bulunduğunu öğrendiklerini kaydetti.<br /> <br /> Asım Akansoy, “Fakat gelinen son noktada Salı günü kamuoyu önünde gerekli açıklamayı yapacaklardır diye düşünüyorum” diye konuştu. Akansoy, UBP’li üyelerin sadece Yüksek Makheme’yle ikinci görüşmeye katıldığını bildirdi.<br /> <br /> <strong>KOMİTE<br /> </strong><br /> Anayasa, Cumhuriyet Meclisi İçtüzüğü, Siyasal Partiler Yasası ile Seçim ve Halkoylaması Yasası Değişikliklerini Hazırlamak ve Görüşmek Üzere Oluşturulan Geçici ve Özel Komite’nin bugünkü toplantısına CTP-BG’den Asım Akansoy, Tufan Erhürman, Ömer Kalyoncu; DP-UG’den Ergün Serdaroğlu ve Hasan Taçoy, TDP’den Mehmet Çakıcı katıldı.<br /> <br /> Komitenin UBP’li üyeleri Komite Başkan Vekili Nazım Çavuşoğlu ve Hamza Ersan Saner ise toplantılara katılmadı.