Turizm birçok ülkenin en önemli geçim kaynakları arasında gösteriliyor. Kıbrıs gibi bir adada da turizm ile ayakta duran sektörler olduğunu biliyoruz. Konunun ekonomik boyutundan çok bizleri farklı bir boyutu ilgilendiriyor. Zaman zaman yurt dışına çıkan ve seyahatler yapan bireyler olarak gittiğimiz ülkelerde karşılaştığımız pozitif ve negatif durumlar bulunuyor. Bir başka ifadeyle, turist olarak ziyarette bulunduğumuz ülkeye giriş yaptığımız andan itibaren bizlere gösterilen tavırlar, davranışlar ve hareketler önemlidir. Keyifsiz ve tatsız başlayan bir seyahatin olumsuz etkileri uzun sürebiliyor. Daha da önemlisi ziyaret edilen ülkede yaşanan problemlerle ilgili, hiç doğru olmayabilecek genellemelere de zemin hazırlanabilir.
İyiler gidiyor kötüler kalıyor
Ziyaret ettiğimiz ülkeleri hızlıca bir değerlendirdiğimizde, yaşadığımız problemler aklımıza gelecektir. Genelde güzel olan şeyleri saklamakta zorlanan hafızalarımız, kötü veya olumsuz durumları daha net hatırlamaktadır. Hal böyle olunca da havalimanında bavulunuzun çalınması, döviz alırken dolandırılmanız, taksiye bindiğinizde daha yüksek ücret almak için en uzun yoldan gidilmesi veya taksiciye verdiğiniz 50 doların bir anda 10 dolar ile yer değiştirmesi ve size 10 dolar verdiğinizin söylenmesi gibi daha saymakla bitiremeyeceğimiz birçok negatif durum aklımızda daha kolay kalıyor. Aslında bu tür durumları negatif olmaktan da öte, suç olarak da tanımlayabiliriz. Ne yazık ki bu suçu işleyenler çoğu zaman cezasız kalıyor. Bu tür durumlarda da vatandaşlar olası bir dolandırıcılık veya hırsızlık vakasıyla karşılaşmamak için kendi çözümlerini kendileri bulmaya çalışıyor.
Turizm ve seyahat
Bahsetmiş olduğum konuyla ilgili Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ), İletişim Fakültesi, Görsel Sanatlar ve Görsel İletişim Tasarımı Bölümü yüksek lisans öğrencileri “Suçlara Karşı Tasarım” dersinde dönem sonu projesi olarak farklı suçlar için işaretler, afişler ve kamu spotları hazırladılar. Dersin öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Aysu Arsoy ile yaptığım söyleşide; söz konusu dersin güz dönemlerinde açıldığını ve öğrencilerin yaptıkları çalışmaları dönem sonunda organize edilen bir sergiyle kamuoyu ile paylaştıklarını ifade etti. Ders kapsamında her dönem güncel konuları ele aldıklarını kaydeden Yrd. Doç. Dr. Arsoy, önceki yıllarda cinsel istismar, çocuk ile kadına yönelik şiddet ve istismar, insan hakları, vandalizm, kamusal alan, tarihi eserlere karşı tahrip gibi konuları ele aldıklarını belirtti. Yrd. Doç. Dr. Arsoy bu dönemde ise “turizm ve seyahat suçlarını” ele aldıklarını ifade etti.
Güvenli seyahat
Öğrenciler ders kapsamında konuyu ele alan işaretlerle işe başlıyorlar. Örneğin seyahat suçlarını sembolize eden işaretler yaratılıyor. Sonrasında ise farklı ses ve görsel içeriklerle konu anlatılıyor. Tüm bu aşamalardan sonra çıkan ürünler de afiş olabildiği gibi halkı bilgilendirmeye ve bilinçlendirmeye yönelik kamu spotları da olabiliyor. Böylece bireylere seyahat ettikleri ülkede dikkat etmeleri gereken hususlar anlatılmaya çalışılıyor. Bundan da öte, bu yıl yapılan kamu spotları sayesinde bireyler “turizm ve seyahat suçları” hakkında bilgi sahibi olurken, geliştirilen uygulamalar sayesinde de dolandırılmadan ve hırsızlığa uğramadan rahatça seyahat etmeleri sağlanıyor.
Girmeden önce bil
Dersi alan öğrencilerden Ali Fallahzadeh taksilerin turistlerden fazla ücret almasını konu olarak seçmişti. Birçoğumuzun başına gelen bir durum olduğu için, Ali’nin yaptığı işaretler ve kamu spotu dikkat çekici. Zira söz konusu çalışmada turistlerin taksiye binmeden önce şoförden taksimetrenin açılmasının talep edilmesini görsel tasarımla ortaya koydu. Ayrıca taksimetreyi açmayan şoförlerin suç işlediğini hazırladığı kamu spotu ile ortaya koydu. Benzer bir çalışmayı Ahmad Osama Azmi Albakri isimli öğrenci “Girmeden Önce Bil” sloganıyla yaptı. Bu uygulamada da bireyler taksiye binmeden önce gidecekleri yer için ne kadar ücret ödeyeceklerini bilecek ve kandırılmaları mümkün olmayacak.
Endemik bitkiler
Bir başka öğrencimiz Sara Fahami ise endemik bitkilerin turistler tarafından bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde koparılmasını konu aldı. Kıbrıs’ta son dönemlerde koruma altına alınan bitki ve canlılar bulunuyor. Kıbrıs’a özgü olan bu bitkilerin (örneğin; laleler, çiçekler) ve hayvanların korunması için yapılan söz konusu çalışma turistlere ve yerli halka bilgi veriyor.
ENDEMİK BİTKİLER: Sara Fahami ise endemik bitkilerin turistler tarafından bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde koparılmasını konu aldı.
GİRMEDEN ÖNCE BİL: Ahmad Osama Azmi Albakri’nin uygulaması ile bireyler taksiye binmeden önce gidecekleri yer için ne kadar ücret ödeyeceklerini bilecek ve kandırılmaları mümkün olmayacak.
TAKSİMETREYİ SOR: Ali Fallahzadeh, turistlerin taksiye binmeden önce şoförden taksimetrenin açılmasının talep edilmesini görsel tasarımla ortaya koydu.
DÖVİZ: Farrukh Safarzoda’nın yaptığı görsel çalışma seyahat sırasında döviz bozdurmak veya almak istediğimizde karşılaştığımız sıkıntıları yansıtıyor.
KAP-KAÇ: Azadeh Nejatlotfi’nin çalışması son yıllarda birçok ülkede artış gösteren kap-kaç olaylarını içeriyor. Turistler bu görselle uyarılıyor.
