Bugün sadece nöbetçi eczaneler, fırınlar ve benzinciler açık. Güneşli bir havanın hakim olduğu ülkede halkın büyük ölçüde yasağa uyduğu gözlemleniyor. Bakanlar Kurulu’nun dün akşam açıkladığı kararlarla ülkede yarından itibaren koronavirüs önlemlerinde kademeli açılımda yeni bir aşamaya geçilecek ancak gece 21.00’den sabah 05.00’e sokağa çıkma yasağı 8 Mart’a kadar devam edecek. Uygulamaya girecek yeni açılımla bar, kahvehane, restoran, meyhane gibi iş yerleri haricindeki tüm işletmeler yarından itibaren hizmet vermeye başlayacak. 1-8 Mart tarihleri arasında uygulanacak koronavirüs tedbirleri kapsamında açık olacak işletmeler 1-5 Mart tarihleri ve 08.00-20.00 saatleri arasında hizmet verebilecek. 6 Mart Cumartesi günü sadece market, kasap, eczane, fırın, benzin istasyonu, restorantların paket servisleri, açık pazarlar, tarım hayvancılık ve buna bağlı sanayi hizmeti veren yerler; 7 Mart Pazar günü ise sadece eczane, fırın ve benzin istasyonları açık olacak. OKULLARDA ONLINE EĞİTİM DEVAM EDECEK… İSTEĞE BAĞLI KREŞLER AÇILABİLECEK Devlet ve özel okullarda eğitim 8 Mart’a kadar online devam edecek. Dershane, etüt, özel dersler, kurs faaliyetleri ve özel eğitim de buna dahil. Ancak açık kalacak sektörlerde hizmetlerin aksamaması için isteğe bağlı olarak kreşler açık olabilecek. PAZAR YERLERİ AÇILIYOR Yarından itibaren belediyelerin Pazar yerleri Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komitesi’nin belirlediği şartlarda halka hizmet verebilecek. Paket Servisi hizmeti veren işletmeler Pazar günü hariç saat 21.00’e kadar müşterilerine hizmet götürebilecek. LEFKOŞA-GİRNE ARASI GİDİŞ GELİŞ SERBEST DİĞER GEÇİŞLERDE İZİN GEREKİYOR Lefkoşa ve Girne’den diğer ilçelere gidiş İlçe Emniyet Kurulları’nın denetimine tabi olacak, Lefkoşa -Girne arası gidiş gelişler ise serbest olacak. BERBER-KUAFÖR SALONLARI 4 MART’TA AÇILIYOR Kademeli açılma kararları çerçevesinde berber, kuaför, güzellik salonları, çalışanlarının PCR testlerinin 3 Mart’a kadar tamamlanması koşulu ile 4 Mart’tan itibaren Sağlık Bakanlığı’nın belirlediği koşullarda ve randevulu olarak hizmet vermeye başlayabilecek. Güney Kıbrıs’ta çalışan işçiler ise, son 3 gün içinde yapılmış PCR testlerini ibraz etmeleri kaydı ile geçiş yapabilecek. KREDİ ÖDEMELERİ ERTELENEBİLECEK Öte yandan kredi ödemeleriyle ilgili Bakanlar Kurulu yasa gücünde kararname üretti. Buna göre ödeme güçlüğü çeken tüm vatandaşların borçları yapılandırılacak. Yasa gücünde kararname kapsamında, borçlunun mevcut kredisini yapılandırması halinde banka tarafından herhangi bir ücret alınmayacak. Kararname, belirli süreli kredilerin orijinal vadesinin 6 aya kadar uzatılması veya orijinal vadesi değişmeden 6 aya kadar taksit ertelenmesi şeklindeki yapılandırmalarda uygulanan faiz oranlarında borçlu aleyhine bir değişiklik yapılmamasını içeriyor. ÜST KOMİTE KARARLARI Bulaşıcı Hastalıklar Üst Komitesi kararları şöyle: “Daha önce alınan kademeli olarak açılma kararlarına istinaden Komitemiz tarafından yeniden değerlendirme yapılmış olup aşağıda belirtilen kararların alınmasına ve alınan kararların revize edilmesine karar verilmiştir. 01.03.2021 tarihinden itibaren Cumartesi günleri market, fırın, kasap, manav, benzin istasyonu, eczaneler, restorantların paket servisleri, açık pazarlar, tarım, hayvancılık ve bunlara bağlı sanayi işletmeleri dışında kalan tüm işletme ve faaliyetler kapalı olacaktır. 01.03.2021 tarihinden itibaren Pazar günleri eczane, fırınlar ve benzin istasyonları haricinde tüm işletme ve faaliyetler kapalı olacaktır. Pazartesi-Cuma günleri ise; Marketler 08:00-20:00 saatleri arasında açık olacaktır. (Cumartesi günleri de dahil) Perakende ve mağazacılık hizmetleri (süpermarket ve tüm sektörlere tedarik sağlayan işyerleri hariç) 10:00-20:00 saatleri arasında hizmet vereceklerdir. Tedarik zinciri sipariş alma, raf tanzim ve teşhir olmak üzere yapılmaktadır. 08:00-20:00 saatleri arası sipariş, sıcak satış ve dağıtım yapılacaktır. 20:00’dan sonra raf düzenleme ve tanzim işleri yapılacaktır. Kapalı Olan Yerler: Tiyatro ve sinema salonları, gösteri merkezleri, konser salonları, nişan-düğün salonları, doğum günü, mevlitler, casinolar, bar, meyhane, taverna, kahvehane-kıraathane, kafeterya, nargile cafe ve salonları, internet cafe, her türlü oyun salonları, kapalı çocuk oyun alanları, lokaller, yüzme havuzları, masaj salonları, SPA, kapalı spor salonları, halı sahalar, açık büfe hizmet veren lokantalar, kuaför, berber, güzellik salonları, dövmeciler, bet ofisleri, gece kulüpleri, club, hamam, saunalar. Açık Olan Yerler; Kapalı olarak belirtilmeyen tüm işletme ve faaliyetlerin aşağıda belirtilen koşullar dahilinde açık olabileceklerdir. Restoran, cafe, büfe, sandviççiler, simitçi vb. hizmetler yalnızca paket servis, online satış ve yerinden alma şeklinde hizmet vereceklerdir. Bu sektörlerde oturma alanları kesinlikle kullanılmayacaktır. Paket servis hizmetleri ise 07:00- 21:00 saatleri arasında yapılacaktır. Giyim sektöründe ürün denemeleri yapılmayacaktır. Açık olan işletmelerde müşteri ve çalışan toplam azami 5 m2’de 1 kişi olacak şekilde düzenleme yapılacaktır. Sosyal mesafenin korunabilmesi amacıyla bu işletmeler m2 alanlarını ve çalışan da dahil olmak üzere bir anda işletme içerisinde toplam kaç kişi olabileceği ile ilgili işletme girişlerine levha konularak denetimlerin daha aktif yapılması sağlanacaktır. Bunun yanında hizmet veren işletmeler rotasyon usulü veya azaltılmış personelle çalışacaktır. Açık olan sektörlerde çalışan kişiler her on beş günde bir PCR testlerini yineleyeceklerdir. Açık olan sektörler, bağlı olduğu birlikler ve İlçe Emniyet Kurulları tarafından denetlenecektir. Denetleme yapılmadığı saptanan sektörler kapatılacaktır. İşletmeler, düzenlenecek olan taahhüt forumlarını imzalayacak ve belirtilen kurallara uyulmadığı halinde ilgili kurum hakkında yasal işlem başlatılacaktır. Kişiler, elzem ihtiyaçlarını ikametlerine en yakın işletmelerden karşılamaları uygun olacaktır. Açık olan kurumlar: Sağlık Bakanlığı ve sağlık personeli, Maliye Bakanlığı, polis, itfaiye, belediye, sivil savunma, ilçe emniyet kurulları, Gümrük, Merkezi Cezaevi, BRTK, TAK, TÜK, KIBTEK, Süt Kurumu, basın çalışanları ve/veya sarı basın kartı sahipleri kamu üniversitelerinin elzem bölümleri tam kapasite çalışabilecektir. Bakanlık, bakanlıklara bağlı daire ve kurumlarda çalışması elzem görülen personel en üst ita amirlerinin belirleyeceği şekilde görevlerine devam edecektir. Hava ve deniz limanlarında tüm hizmetlerin aksamaması amacıyla minimum personel ile çalışılacaktır. Lefke-Güzelyurt-İskele-Gazimağusa ilçelerinde enfeksiyon yaygınlığının daha az olduğundan ve bu ilçelere enfeksiyon yayılımını engellemek amacıyla zaruri geçişler dışında, Lefkoşa ve Girne ilçelerinden yukarıda belirtilen ilçelere geçişlerin İlçe Emniyet Kurulları tarafından kontrollü yapılması uygun görülmüştür. Açık olan tüm kurum ve işyerlerinde girişlerde ateş ölçümü yapılması, sosyal mesafe kuralına uyulması, bu işyerlerine metrekare doğrultusunda sosyal mesafenin korunması amacıyla, yerlere işaretleme yapılması, hijyen ve dezenfekte koşullarının hem işyerinin içinde hem de giriş ve çıkışlarda uygulanması zorunlu olup, bu tedbirleri almak ve uygulamak işverenin sorumluluğundadır. 8 Mart 2021 tarihine kadar devlet ve özel okullarda, tüm okul öncesi, ilk ve orta eğitimde yüz yüze eğitimlerin (dershane, etüt, özel dersler ve kurs faaliyetleri de dahil) durdurularak çevrim içi (online) eğitime geçilmesi uygun görülmüştür. Salgının toplumda yaygın olarak görülmesi ve sokağa çıkma yasağı göz önünde bulundurulduğunda özel eğitim merkezlerinin de hizmetlerini durdurulmasına karar verilmiştir. Ancak açık kalacak sektörlerde hizmetlerin aksamaması için isteğe bağlı olarak kreşler açık olabilecektir. Kuzey Kıbrıs’ta ikamet eden ve Güney Kıbrıs’a tedavi amacıyla geçiş yapacak kişilerin sınır kapılarında randevularını belgelemeleri halinde Güney Kıbrıs'a günübirlik karantina uygulaması olmaksızın geçiş yapmaları uygun görülmüştür. Sağlık amacıyla geçiş yapacak olan hasta ve refakatçisinin (gereği halinde) girişte son 3 gün içinde yapılmış negatif PCR test sonuçlarını ibraz etmeleri gerekmektedir. Ayrıca tedavi sonrasında ülkemize dönen hasta ve refakatçiler ülkeye girişlerinin yedinci ve on dördüncü günlerinde yeniden PCR testlerini yaparak sonuçlarını Bakanlığımıza iletilmesi gerekmektedir. Güney Kıbrıs’ta ikamet eden ve Kuzey Kıbrıs’a tedavi amacıyla geçiş yapacak kişilerin sınır kapılarında randevularını belgelemeleri halinde son 72 saat içinde yapılan negatif PCR test sonuçlarını ibraz etmeleri kaydı ile ülkemize günübirlik karantina uygulaması olmaksızın geçiş yapmaları uygun görülmüştür. Yeşil Hat Tüzüğü kapsamında temassız ticaret yapan kişilerin ilçe emniyet kurullarından izin almaları kaydı ile karantina uygulaması olmaksızın ticaret yapmaları uygun görülmüştür. Bunun dışında yapılacak diğer sevkiyat işlemlerinin de ileri bir tarihte yeniden değerlendirilmesine karar verilmiştir. Yeşilırmak Sınır Kapısı’ndan yalnızca sağlık amacı ile ambulansların transit geçişlerde karantina uygulaması olmaksızın geçiş yapmalarına bunun dışındaki geçişlerin karantinaya tabi olması uygun görülmüştür. Pile’de ikamet eden veya Pile’de çalışan kişiler son yedi gün içerisinde yaptırmış negatif PCR test sonuçlarını ibraz etmeleri kaydı ile karantina uygulaması olmaksızın günübirlik geçiş yapabileceklerdir. Ayrıca Pile’de ikamet eden kişilerin ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla ülkemizde faaliyet gösteren işletme çalışanlarının Pile’ye geçiş talep etmeleri halinde, çalışanların son 24 saat içerisinde yapılmış negatif PCR test sonuçlarını ibraz etmeleri halinde günübirlik geçiş yapmaları uygun görülmüştür. BM, AB, İngiliz Üsler Bölgesi, Ara Bölge, Kayıp Şahıslar ve Barış Gücü çalışanları son yedi gün içinde yapılmış negatif PCR test sonuçlarını ibraz etmeleri kaydı ile karantina uygulaması olmaksızın giriş yapabileceklerdir. Son 14 gün içerisinde Birleşik Krallık, Hollanda, Brezilya, Danimarka ve Güney Afrika’da bulunan yalnızca KKTC vatandaşları ve daimi ikametgâhları bulunan kişilerin 14 gün merkez karantinada kalmaları kaydı ile ülkeye girişlerine izin verilmesi uygun verilmiştir. Cenaze törenlerinin sadece birinci derece yakınlarının katılımı ile yapılmasına karar verilmiştir. Kuzey’de ikamet edip Güney Kıbrıs’ta çalışan veya Güney Kıbrıs’ta ikamet edip Kuzey’de çalışan kişiler son 3 gün içerisinde yapılmış negatif PCR test sonuçlarını ibraz etmeleri kaydı ile karantina uygulaması olmaksızın günübirlik geçiş yapabileceklerdir. Beyarmudu’nda ikamet eden kişilerin Ara Bölge ve Üsler Bölgesi’nde hayvancılık ve tarım faaliyetlerini yerine getirebilmek amacıyla karantina uygulaması olmaksızın günübirlik geçiş yapmaları uygun görülmüştür. Kademeli açılma kararları çerçevesinde berber, kuaför ve güzellik salonlarında görev yapan kişilerin taranması amacıyla 03.03.2021 tarihine kadar PCR testlerini yaptırmaları uygun görülmüştür. 01 Mart 2021 tarihinden itibaren açık pazarların kurulmasına karar verilmiş olup uyulacak kurallar ekte belirtildiği gibidir. Kurulacak olan pazarların ekte belirtilen kurallar kapsamında hizmet vermesi gerekmektedir. Açılımdan önce pazarcılar kendilerine bildirilen yerlerde PCR testlerini yapacaklardır. Ayrıca pazarcılara düzenlenecek olan taahhütname formu imzalatacak ve belirtilen kurallara uyulmaması halinde haklarında yasal işlem başlatılacaktır. PAZARCI ESNAFINA YÖNELİK ÖNLEMLER Pazar yerlerinde çalışan ve görev yapan herkes Covid-19, sosyal mesafe, maske kullanımı ve el temizliği konusunda bilgilendirilmelidir. Pazar yerlerine girişte pazarcı esnafının ateşi ölçülmeli, ateşi 38oC üzerinde olanlara tıbbi maske takılmalı, Pazar yerine girişine izin verilmemeli ve sağlık kuruluşuna yönlendirilmelidir. Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı olan pazarcı esnafının pazar yerine girişine izin verilmemelidir. Pazarcı esnafı ağız ve burnunu kapatacak şekilde maske takmalıdır. Nemlendikçe ya da kirlendiğinde maske değiştirilmeli, maskenin dış yüzüne dokunulmamalıdır. Maske değiştirmeden önce ve sonrasında el antiseptiği kullanılmalıdır. Tezgâh arkasında satış yaparken diğer pazarcılarla arasındaki mesafenin en az 1 metre, 3-4 adım olmasına dikkat etmelidir. Pazarcı esnafı ambalajsız satılan yaş sebze ve meyvelere tüketicilerin temas etmesini önlemeli, doğrudan kendileri hijyen koşullarına dikkat ederek poşetlemeli ve satışını yapmalıdır. Pazar esnafı bağırarak satış yapmamalıdır. Pazar esnafı yemek yerken sosyal mesafe kurallarına dikkat etmelidir. Lavabo ve Tuvaletler Tuvaletlerde %70 alkollü el antiseptiği bulundurulmalıdır. Tuvalet alanlarına giriş kapıları otomatik kapı sistemine çevrilmelidir. Bu imkân yoksa tuvalet alanına giriş kapılarını kolları çok sık dezenfekte edilmelidir. Tuvaletlerin zeminleri, klozetler, pisuarlar, lavabolar, musluk ve batarya başlıkları, kapı kolları sık sık temizlenir, dezenfekte edilmelidir. Tuvalet ve lavaboların temizlik saatleri kayıt edilmelidir ve görünür şekilde asılmalıdır. Tuvaletlerde eksik malzeme olmamalı, devamlı sıvı sabun, tuvalet kağıdı ve kağıt havlu bulundurulmalıdır. Hepa filitreli hava akımı ile çalışan el kurutma cihazları dışında el kurutma cihazları kullanılmamalıdır. Tuvalet temizliği yapacak personel eldiven, maske ve gözlük/siperlik kullanmalıdır. Tuvaletlerde hijyen bilgilendirme ve uyarı afişleri olmalıdır. Fotoğraf: Süleyman Önal