Finans piyasalarında tahmin edilemeyen, büyük etki yaratan sürpriz hareketler
siyah kuğu olayı olarak tanımlanıyor.
Onaltıncı yüzyıla kadar ingilizcede var olmayan anlamında kullanılan siyah
kuğu, bütün kuğular beyaz bilindiği için imkansızlık durumunu açıklamak için
kullanılmaktaydı.
1697 yılında Hollandalılar Avustralya’da siyah kuğuya rastladıktan sonra bu
deyim değişikliğe uğrayarak imkansızın gerçekleşmesi anlamında kullanılmaya
başladı.
Bugün Covit 19 ile yaşadığımız süreç yani.
‘’Paranın kulakları vardır duyar .Paranın kulakları vardır kaçar.’’
Bu sözler İktisat Bank hazine müdürü Emre Değirmencioğluna ait.
Diyalog TV ‘nin 24 Nisan tarihli programında çok önemli şeyler söyledi.
Ekonomik anlamda bugün yaşadıklarımızı en sade vatandaşında anlayabileceği bir şekilde örnekler vererek anlattı.Tüm bir toplumu ilgilendiren konulara parmak bastı.
Çok önemsedim.
Yalnız bir vatandaş olarak değil 18 yıllık Kooperatif yöneticiliğimin verdiği sorumlulukla önemsemekle kalmadım yayını internetten tekrar izleyerek tek tek not aldım.
Korku endeksinde 2008 deki küresel krizle ayni yerdeyiz diyor sevgili Emre.
Bunuda çeşitli diyagramlarla açıklıyor.
Corona salgını başladığında arz şoku ve talep şoku yaşandı .İnsanlar herşeyi satarak dolara sığınmaya başladılar.Hisseleri ,altını petrolü sattılar.
Eğer bir kriz varsa likid kraldır kraliçeside dolardır diyor.
Tasarruf yapmış biryerlere birşeyler atmışsanız .Birikiminiz varsa yatırımınızda dolarsa böyle günlerde kralda kraliçede sizsiniz yani.
Türkiye ekonomisinin 12 katı para Amerikan borsasında buharlaşıp gitmiş.Amerika merkez bankası dünyanın dolar talebine para basarak karşılık veriyormuş.
Ancak para matbaada basılabilen bir kağıt ve sınırsız. Ancak sınırlı bir emtia olan altına dikkat çekiyor.
Yapacaksanız yatırımınızı altına yapınız diyor.
Dünya çok fazla kapalı kalamaz bir yerde Covit 19’ la yaşamayı öğreneceğiz diyede ekliyor.
Katılıyorum.
Benzin ilede yapmış olduğu hesaplama oldukça aydınlatıcı.
Petrol fiyatları dipte Brent petrol varili 20 dolar.
1 Varil petrolün içerisinde 159 lt. var.
1 Varil benzin 122 TL’ ye geliyor.
1 lt .benzin 1 TL ‘nin altında yani.
Bizde yani KKTC ‘de 5.36 TL
Şu an 3 TL civarı olması gerekiyor diye uyarı yapıyor.
Gelelim Türkiyeye ;
Türkiyenin iyi olması bizim için de iyi.
Türkiyenin iyi olması coğrafya içinde iyi diyor.
Türkiyenin risk primleri çok yüksek. Riski artan bir ülkenin para birimine sahip.
Fakat enerji ihraç eden ülkelere göre enerji ithal ettiği için nisbeten şu anda
daha iyi durumda.
Bir ülkenin döviz rezervleri bir geminin fırtınadaki sağlamlığı gibidir diyede
örnekliyor.
Türkiyenin döviz rezervleri 81milyar dolardan 56 milyar dolara düştü.
Covitle mücadeleye ve dolar kurunun artmasını engellemeye gitti para.
Döviz rezervleri güçlü olsaydı hiçbir yatırımcı Tük lirası ile spekülasyon
yapamayacaktı.
Rahip Bronson olay, Suriye ve İstanbul seçimlerinde yaşananlardan dolayı bütçe
Açığı çoğalmış bunun için ekonomideki açığı kapatamıyor .
Bu nedenlerden ötürü genç nüfusunun avatajını tam olarak kullanmadı.
Riskler artınca TL değer kaybediyor.
Strateji ne yapmayacağına karar vermektir .
Türkiye inatla faizi düşürürken dolar kuru yükseldi.
Bu durumun en büyük etkisi şirketlere kur zararı oldu.
Böyle bir durumda şirketler batmaya doğru gider.
Üreticiler ileriye doğru yatırmlarını kurun dahada yükselmesine göre yapar bu
defada enflasyon artar..
Resmi enflasyon 12 iken piyasada %30 -40 yansıyan bir enflasyon mevcut,
Bu arada Dövizle işi olmayan vatandaşta altına yatırım yapmış.
Türkiyede borsanın yükselmesi dövizin düşmesi için bir hikaye lazım diye ısrarla hikaye konusunu tekrar vurguluyor.
Toprak değerlenecek diyor.Daha çok tarım yapmaya başlayacağız.
Yeni dünyada üretim ön plana çıkacak.
Daha çok inşaatla değil daha çok tarımla büyümemiz gerekiyor diyor.
Her ne kadar bir inşaatçı olarak bu sözleri beni üzsede.Haklıya hakkını vermek
lazım.
Biz Tarımı öldürdük.
Dünyadaki gıda fiyatları 2011 den beri %25 düşmüş.
Türkiyede 2 katına çıkmış.
Nedeni doların 3 liradan 7 liraya çıkması.
Çünkü sen bunları dış piyasadan dolar ile alıyorsun.Böyle olunca Senin aldığın
ilaç tohum ve mazot parasıda artar gıda fiyatında yükselir diyor.
Gıdayla ilgili çarpıcı birde örnek veriyor.
Yine herkesin anlayabileceği bir dilde.Oldukça sadeleştirerek.
1 insanın enflasyon sepetinde en önemli olan şey girdi gıda.
Ağırlığı %25.
100 gr birim ağırlığı olan domates, çarliston biber ,kabak ,sarımsak, patates ,kuru soğan, taze fasulye ile türlü yemeği yapalım.
2003 yılında bu ürünlerden 100’er gr almak içn 1 TL ödüyorduk
Bugün 7.94 TL ödüyoruz.
15 yılda türlü yemeği için katlanılan enflasyon %637 , 10 yılda %300,5 yılda
%152 ,2 yılda %92.
Şaşırmamak elde değil .Çünkü her ay düzenli bir maaşı ve emekliliği olmayan
bizler gibi özel sektör çalışanları az biraz bir yerlere 3-5 kuruş koyalım
mevduatta faiz getirisi olarak değerlendirelimde zor zamanlarda bulunur
derken meğer para durduğu yerde azalıyormuş.Azalmayı bırak birsüre sonra
kayboluyormuş.
Mevduta para tutmakta yeterli değil.Baksanıza 10
yılda %637 enflasyon banka sana mevduattaki parana ayda %20 verse ne olur
vermese ne olur.Enflasyon silip götürüyor.
Ekonominin içinde inşaat fırlar, tarım düşerse dünya gıda fiyatı düşerken sende
yükselir.
Kur sade vatandaş içinde, iş insanı içinde önemli.
Biz faizi roket gibi indirisek insanlar %24 faizi bırakır %1-2 dolara tamah eder.
2004’ deki 200 TL bugün 52 TL olmuş durumda .Alım gücü 3’de 1 erimiş.
Bu tip krizlerin Sosyal anlamdaki faturasıda çok önemli.
2000 li yıllarda 93 bin kişi boşanırken 2019 ‘a gelince bu sayı 155 bin olmuş
O senelerde 641 bin kişi evlenirken 541 bin kişi evleniyormuş.
Gelecek endişesi hat safhada.
Türkiye Hukuğun üstünlüğünde 113 ülke arasında 99’cu sıradayken
2020’ de 113 ülke arasında 107. sıraya yükselmiş.
Basın özgürlüğünde Türkiye 180 ülke arasında 154 sırada.
Ve şöyle bağlıyor Emre Değirmencioğlu ;
Eğer basının özgür değilse eğer hukuğun üstün değilse eğer eğitimin evrensel
değilse ve eğer işi ehline değil cehline veriyorsan ekonomi krizden krize girer.
Tükiye Hukuğu, basını ,eğitimi düzeltmezse kur hep yükselecek
Covit 19 bundan sonra bizim hayatımıza neler getireceği üzerinde de durdu
iktisat bank hazine müdürü Emre Değirmencioğlu.
Yeni dünyada yeni bir pazarlama sistemi geliyor diyor. Tek akıl modeli yok
Bir ürün alacakken artık 1 kişinin ağzına bakacak bir sistemde artık yok.
Bundan sonra yatay mimari var kollektif akıl var.Eleştiri var.
Ekonomi içim verilen tanım yanlışmış.
Kıt kaynaklarla sınırsız insan ihtiyacını karşılamak değil bundan sonra
ekonominin tanımı.
Bakın bizim ihtiyaçlarımız sınırsız değilmiş.
Şu anda bunu anladık.
Saçımı eşim kesebiliyormuş.
Ekmeğide eşim yapıyor.
Yoğurduda…
Spor salonuna gitmeden de evde spor yapabiliyoruz.
Hiç kimse yanında birinin oturmasını yada bulunduğu ortamda
birinin hapşırmasını istemeyecek bundan dolayı sinemaya gidemeyeceğiz.
Büyük bir olasılıkla korkacaksınız.Zaten artık Artık Netflixte var.İstediğiniz diziyi
filmi anında evde otururken izleyebiliyoruz.
Bundan sonra berberemi yatırım yaparsın saç kesme makinesi getiren şirkete
mi.
Bundan sonra tasarruf edeceğiz her ikide birde Iphone değiştirmeyeceğiz.
Elbiselerimizi mümkün olduğu kadar çok kullanacağız.Yılda 15 takım elbise
yerine 4 tane alacağız.
Ürettiğimiz herşeyede hikaye katmak zorundayız.
Yeni dünya düzeninde büyüklerede ihtiyaç yok.
Büyük savaş gemilerine ihtiyaç yok mesela.
Manevra kabiliyeti yüksek küçük tekneler kazanacak
Bunun içinde hepimiz küçüleceğiz.
Yüksek kar zarar ve şaşalı hayat bitti. Dünyayı birbirine bağlayan Zoom 3-5 kişi
ile çalışıyor.
Uberin taksisi yok ama BMW ile Mersedesin toplam değerinden daha fazla
piyasa değeri var.
Ben kendi adıma çok önemli bilgiler edindim .Çok çalışmamız gerektiği
yönündeki söyleminede katılıyorum.
Hepimiz çok çalışmalıyız.
Oturmak yok.
Yarından tezi yok Üretim ve Pazarlama Kooperatifimizin
yönetimdeki diğer arkadaşlarımla tarımı ayağa kaldırmak, ata tohumları ile
üretim nasıl yaparız, üreticiyi nasıl teşvik ederiz bunları konuşacağım.
Tam zamanı…
