Gündelik yaşantımız içerisindeki sorunlara o kadar çok odaklanıyoruz ki etrafımızda günden güne daha çok büyüyen çok önemli bir sorunu ne yazık ki göremiyoruz.Daha çok her deprem olduğunda karşımıza çıkan bu sorun aslında bugün içinde yaşadığımız birçok sorunun da temel kaynağı.
Bahsettiğim konu Ruhsatsız yani kaçak binalar.
Belkide birçoğumuz farkında değil lakin 2.derece deprem ülkesinde yaşıyoruz.
Bunun anlamı.Bu bölgelerde deprem tehlikesinin orta ile yüksek düzeyde olması demek.Bunun anlamı 6 Şubat depreminin meydana geldiği Adıyaman Maraş gibi illerle ayni kuşak demek.
Gelin görün ki buna karşın ülkemizde onarıma muhtaç yüzlerce bina bulunurken ruhsatsız yapımız da bir o kadar çok.Ve bu tehlike yerel yönetimde bulunanlar tarafından işin önemi görmezden gelerek yaratılıyor.
Ruhsatsız bina, resmi bir inşaat izni (yapı ruhsatı) olmadan inşa edilen, yasa dışı veya kaçak yapıya verdiğimiz isimdir.
Bir başka anlatımı ile yasal izin alabilecek bir projesi olmayan veya imar planlarına ve yönetmeliklerine uyulmadan inşa edilen yapıdır.
Bunun denetim görevi ise bazı bölgelerde kaymakamlıklarda iken genelde yerel yönetimlere verilmiş.Yani Belediyelere.
Peki bunun herhangi bir cezası var mı.Yani kaçak yapılar için bir ceza uygulanıyor mu?Evet.
İlgili yasalar bu konuda belediyelere sorumluluk yüklemiş.
Belediyeler tarafından bu tür yapılar tesbit edildiğinde mühürlenmeli ve kullanıma kapatılmalıdır diyor yasa.Daha ileri aşamada ise yıkım kararı alınabilir.
Peki buna göz yuman yani yapılaşmada sorumluluğu olan kişiler için bir yaptırım var mı?Kesinlikle.
Oda imar yasasında tanımlanmış.
KKTC'de ruhsatsız (kaçak) binalar için 55/1989 İmar Yasası'na göre ciddi cezalar uygulanır ve bu yasanın 28. ve 34. maddeleri gereği, yasa dışı yapılaşmada sorumluluğu olan kişiler(yani buna göz yuman izin makamları da dahil) 12 ila 16 yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya kalabilirler.
En son Maraş Adıyaman depreminden sonra öğrendik
Meğer bu illerde yıkılan yapıların %80 den fazlası ruhsatsızmış.
Ve 2. Derece deprem kuşağı üzerinde olan üzerinde yaşadığımız bu adada da örnekleri oldukça fazla.
Ruhsatsız binalardan bahsediyorum.Daha amiyane tabir ile kaçak bina.
Kaçak .Çünkü bu inşaatların ve binaların yönetmelik ve inşaat kurallarına uygun olarak yapılıp yapılmadığını gösteren belgeleri yok.
Peki kim veriyor bu belgeyi.
Bazı bölgelerde kaymakamlıklar tarafından ama genelde belediyeler ve belediye meclis üyelerinin onayına tabii.
Ne yazık ki birçoğu dost ahbap ilişkileri ile işleri yürütmeye kalkıyor bazen bu inşaatlara göz yumuyor bazende umursamıyorlar.
Aslında bunun için 12 ile 16 yıl arasında yargılanabileceklerini bilseler sanırım yapmazlardı diye düşünüyorum.
Bunun adı topluma karşı işlenen suç aslında.Fakat birçokları farkında değiller.
Aralarında ne yapalım yani şimdi gidip yıkalım mı kaçak bina olduğu için diyenler bile var.
Esas itibari ile ülkemizin tüm bölgelerinde kaçak inşaat daha doğrusu ruhsatsız bina çok fazla.Bazı belediyeler bununla etkin mücadele ederken bazıları sessiz kalmayı yeğliyor.
Bu konuda eski ombudsman Emine Dizdarlının bir raporuna göz atalım isterseniz.Rapor aynen şöyle diyor.
Hiçbir kimse Planlama İnşaat Dairesi Müdürü’nden veya yetkili merciden(belediye veya kaymakamlık) önceden ruhsat almaksızın bina inşa edemez veya edilmesine göz yumamaz veya müsaade edemez veya mevcut bir binayı yıkamaz, yeniden inşa edemez veya ona herhangi bir ilave veya tadilat yapamaz veya böyle bir yıkma veya yeniden inşa veya tadilat, ilave veya tamirat yapılmasına göz yumamaz veya müsaade edemez.
Hiçkimse gözyumamaz veya müsade edemez kelimelerine özellikle dikkat çekmek istiyorum.
Birçok yerde Yerel yönetimlerin bazı bölgelerde kaymakamlıkların kontrol ve denetimine tabii olan ve onlar tarafından ruhsatlandırılan bu kaçak inşaatlar çevreden tutun sosyal eşitsizliğe ve insan yaşamını tehdit ediyor. Bu durum karşısında ise yöneticiler oldukça sakin ve gerekeni yapmaktan uzak.
Hatta kendilerini Mimar Mühendis yerine koyup fikir beyan edenler bile var.
Tehlike içermez diyenler de.
Halbuki yasa ve yönetmelikler ruhsatsız bir bina varsa mühürlenmesi ve kullanıma kapatılması gerektiğini söylüyor.
Neden ?
Çünkü tehlikeli.Toplum için ,Çevre için ,insan yaşamı için tehdit içeriyor.
Çünkü Mühendislik hizmeti almamış.Göçebilir yani .İnsanlar eşyalar hayvanlar altında kalabilir.
Buna izin verenler bunun adının cinayet ve cinayete ortak olmak olduğunu umarım tez zamanda fark ederler.
Hangi belediyeler kaçak inşaatlara gözyumuyor ?Neden gerekeni yapmıyorlar?Bunlarla ilgili yazılarımıza devam edeceğiz.