Başbakan Özkan Yorgancıoğlu, Ekonomik Program’a yönelik çalışmalarda son aşamaya gelindiğini açıkladı.<br /> <br /> Başbakanlıktan yapılan açıklamaya göre, ülke ekonomisi için gerekli ekonomik politikaların doğru zeminde tartışılmasını sağlamak, ülke ekonomisine uygun politikaların geliştirilebilmesine olanak vermek için sektör temelli bir çalışmanın yapılması amacıyla farklı üniversitelerden ekonomistlerin katkılarıyla bir proje çalışması yapıldı.<br /> <br /> Başbakan Yorgancıoğlu imzasıyla yapılan açıklamada, tamamlanan çalışmada KKTC ekonomisinin gelir kaynaklarını önemli ölçüde sağlayan altı değişik sektörün (turizm, ticaret, tarım, imalat sanayi, inşaat ve yüksek öğrenim) derinlemesine incelenerek sektörlerle ilgili spesifik politika önerileri geliştirilmeyle çalışıldığı kaydedildi.<br /> <br /> <strong>MAKROEKONOMİK POLİTİKA ÖNERİLERİ GELİŞTİRİLDİ</strong><br /> <br /> Çalışmanın sektör temelli kısmına çerçeve oluşturmak ve toplamda çalışmanın bir bütünlük içerisinde olmasını sağlamak adına KKTC ekonomisi genel olarak değerlendirildiğini belirten Yorgancıoğlu, ardından makroekonomik tespitler yapılarak sorunların özetlendiğini, belirlenen sorunlara yönelik öncelikle vizyon ve sonrasında da makroekonomik politika önerileri geliştirildiğini vurguladı.<br /> <br /> Ekonomide istikrarı sağlamak adına makroekonomik politikaların büyük önem arz ettiğini kaydeden Yorgancıoğlu, ekonomi politikaları geliştirilirken esasen bireylerin refahının baz alınarak geliştirileceğini, bunun yanında ülkedeki sınırlı kaynaklar israf edilmeden, verimlilik ve etkinlik esas alınıp uygun alanlara yönlendirilerek kullandırılacağını ifade etti.<br /> <br /> Projede ayrıca, ülkenin kısıtlı iç pazar yapısı dikkate alınarak ekonomik gelişim için genel yaklaşımın dış pazar odaklı, katma değeri yüksek mal ve hizmetlerin geliştirilmesine yönelik olmasının öngörüldüğünü vurgulayan Yorgancıoğlu, bu nedenle özel sektörün yenilikçi ve ürün geliştirebilen bir yapıya dönüştürülmesinin öngörüleceğinin altını çizdi.<br /> <br /> “ÖZELİN ÜRETİM KAPASİTESİNİN GELİŞMESİ İSTİHDAMI ARTIRACAK”<br /> <br /> Özel sektörün üretim kapasitesinin gelişmesinin istihdam imkânlarını artıracağı gibi, ekonomideki sızıntıları da azaltabileceğini belirten Yorgancıoğlu, şunları kaydetti:<br /> <br /> “Bu esaslar dikkate alındığında ekonomik vizyon: ‘Ekonomide kapsayıcı büyüme sağlayarak, yerel istihdam yaratan, çevreyi koruyup geliştirerek kalkınan, topluma refah artışı sağlayacak, sosyal devlet olgusunu destekleyecek, kendine yeten, değişime ayak uydurabilen yenilikçi ve rekabetçi bir ekonomi oluşturma’ hedefini gözetmesi öngörülmektedir. Devletin yapacağı fiziki ve yasal düzenlemeler iş yapabilirliği kolaylaştıracak, ekonomide adaleti sağlayacak, tüketici hakları-sağlığı, rekabeti, çevreyi koruyacak ve geliştirecek yönde olmalıdırlar”<br /> <br /> Bu bağlamda KKTC ekonomisini canlandırıp harekete geçirmek için öncü sektörler olarak yükseköğrenim, turizm ve inşaat-konut sektörlerinin seçilmesinin hedeflendiğine vurgu yapan Yorgancıoğlu, bunun yanında orta vadede üniversiteler avantajını da kullanarak bilişim sektörünün oluşturulmasının doğru planlama ve yatırımlar ile destekleneceğini kaydetti.<br /> <br /> Belirtilen öncü sektörlerdeki gelişimin ekonomiye etkileşimini artırmak ve sızıntıları azaltmak için tamamlayıcı sektörler olarak da sanayi ve tarım sektörünün öngörüldüğünü belirten Yorgancıoğlu, belirlenen ekonomik vizyon ve sektörlerle ilgili öngörülere dayalı olarak ekonomide yeni bir yönetim anlayışıyla ekonomik yönetişim, kapsayıcı politikalar geliştirebilecek ve gerekli koordinasyonu sağlayacak şekilde yapılandırılmasının gerekeceğini ifade etti.<br /> <br /> Açıklamada şu ifadelere yer verildi:<br /> <br /> “Bu bağlamda yapılan bu çalışma, makroekonomik istikrar için, mali disiplinin sağlanması, finansman maliyeti düşürücü, kontrol altına alınan işsizliğin minimize edilmesi, kamu yönetiminde etkinlik, fiziki ve yasal altyapıların iyileştirilmesi ve dış ticaret rejimi ile ilgili politika önerilerini de içermektedir. Bu çalışmada KKTC ekonomisinin gelişimi ve kalkınmayı sağlamak için makroekonomik politikalar ile mikroekonomik politikaların bir bütünlük içerisinde düşünülmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda mikro ekonomik reform ve politikalar esasen işletmeler üzerine yoğunlaştırılmalıdır. Bunun yanında yatırım ortamının iyileştirilmesi ve iş yapabilirliğin iyileştirilmesi, ürün geliştirme ve uzmanlaşma politikaları, işletme stratejilerini geliştirecek rekabet edebilirliği geliştirici politikalar, piyasalarda rekabet koşullarını sağlamaya yönelik düzenlemeler ve tedbirler üzerinde durulması önerilmektedir”<br /> <br /> <strong>TEMEL POLİTİKA ÖNERİLERİ<br /> </strong><br /> Açıklamada, ele alınan sektörlerle ilgili öne sürülen temel politika önerilerine de yer verildi.<br /> <br /> Yüksek öğrenimle ilgili öneriler şöyle:<br /> <br /> “Ülkemiz için yükseköğrenim bir başarı öyküsü olarak görülmektedir. Kısa bir süre içerisinde hem öğrenci hem de üniversite sayısı süratli bir artış göstermiş ancak bununla birlikte hem öğrenci kalitesi hem de kurum kalitesi olarak büyük bir çeşitlilik oluşmuştur. Çalışma kapsamında gerçekleştirilen anket bulgularına göre Türkiye’den gelen öğrencilerin ülkemizde genellikle 2. tercih nedeniyle bulundukları, oysa 3. ülkelerden gelen öğrencilerin genellikle ülkemizin sunduğu yaşam koşullarını tercih ettikleri görülmektedir. Öğrenci harcamaları ile ilgili anket bulguları yabancı öğrencilerin 1,7 milyar Türk Lirası (GSYH’nin %20’si kadar) harcama yaptıklarını göstermektedir. Üniversitelerimizin artan talep karşısında kısa dönemli gelir yaratma hedefi yerine daha seçici davranıp kalite imajını güçlendirmeleri hem daha yüksek harçlarla öğrenci çekebilmelerini hem de uzun vadede öğrenci talebinde oluşacak yükselip alçalmalardan daha az etkilenmelerini sağlayacaktır”<br /> <br /> <strong>“TURİZMDE POTANSİYEL YETERİNCE KULLANILMIYOR”<br /> </strong><br /> Turizm sektörünün ülke ekonomisinin lokomotifi olan hizmet sektörünün temel aktörlerinden bir tanesi olduğu ancak ülke turizm sektörü incelendiği zaman mevcut potansiyelini yeterince kullanamadığının görüldüğü belirtildi.<br /> <br /> Açıklama şöyle devam etti:<br /> <br /> “Sektörün potansiyelini artıracak şekilde sürdürülebilir gelişimin sağlanması için öncelikle orta ve uzun dönemli stratejiler ve buna bağlı olarak atılması gereken adımların belirlenmesi öne çıkan hedefler arasındadır. Aynı şekilde; son dönemlerde kullanılan ve sektöre göreli bir ivme kazandıran teşvik sistemi gözden geçirilerek geliştirilme ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Tüm bunların ötesinde ülke turizminin sürdürülebilir gelişimi için hayati öneme sahip alternatif turizm için bir ‘strateji belgesi’ hazırlanıp ivedilikle hayata geçirilmesi gerekmektedir. Sektörün maliyet yapısı dikkate alınarak ‘ucuz turist’ konsepti ile ‘markalaşmış alternatif turizm’ konseptinin yeniden tartışılması ve hedefin değiştirilmesi saptaması yapılmıştır”<br /> <br /> <strong>“TİCARET SEKTÖRÜNDE SERTİFİKASYON ÖZENDİRİLMELİ”<br /> </strong><br /> İthalata bağımlı ve milli gelirin yaklaşık üçte birini ithalata harcayan bir ekonomide Ticaret sektörünün ekonomide önemli bir yer tuttuğu kaydedilen açıklamada şu ifadeler kullanıldı:<br /> <br /> “Ticaret sektörü dış bağlantıları nedeniyle dış pazarlardaki gelişmelere en açık sektörlerin başında gelmektedir. Bu nedenle bu sektöre yönelik uygulanacak politikaların Kıbrıs sorunu kaynaklı olumsuzlukları dikkate alır nitelikte olması gerekmektedir. Ayrıca, ticaret sektöründe verimliliği ve hizmet kalitesini artırmak amacıyla teknolojik ve lojistik yatırımların desteklenerek artırılması gerekmektedir. Bunun yanında sektörde satış sonrası dahil olmak üzere hizmet standartlarının iyileştirilmesi için gerekli sertifikasyonun özendirilmesi ve sonrasında gerekli denetimin yapılması gerekmektedir. Tüm bunların ötesinde, sektörde kümeleşme çalışmalarının zorlanması tüm pazarlara daha etkin erişimi sağlayabilecektir. Finansman maliyetlerini azaltmak ve fon akışını sağlamak için, faktöring, leasing, alacak sigorta sistemi gibi araçların oluşturulması ile de işletme sermayesi güçlendirilebilecektir. İthalat ve ihracat aşamalarına işlemlerin basitleştirilmesi ve elektronik ortamda işlem yapmaya imkân sağlayacak yapıların oluşturulması gümrüklerdeki zaman vergisini de azaltarak raf fiyatlarına olumlu etki yapabilecektir. Ayrıca, ülkedeki iflasların önlenmesi ve iflasların ekonomide yarattığı zincirleme etkisini asgariye indirmek için ‘Erken Uyarı Sistemlilerinin’ kurulması da öngörülmektedir”<br /> <br /> <strong>“TARIMDA YAPISAL SORUNLAR”<br /> </strong><br /> Tarım sektörünün, ülke ekonomisinin küresel ticarete entegre olması durumunda rekabet edip kazanç sağlayacağı sınırlı sayıdaki sektörlerden bir tanesi olduğu belirtilen açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:<br /> <br /> “Başta erkencilik olmak üzere pek çok göreli avantaja sahip olmasına rağmen sektörün gerek fiyat istikrarı, gerek tüketici refahı gerekse de üretici refahı anlamında çok yönlü yapısal sorunlara sahip olduğu tespiti yapılmıştır. Sorunların çözümündeki ilk önemli adımın piyasada pahalılık yaratan fiyat destek sisteminden, gelir destek sistemine geçiş olması önerilmektedir. Ayni şekilde tüketici refahını olumsuz etkileyen tarımsal ürünlerdeki ithalat rejimi de yeniden kurgulanmalıdır. Ülkede üretim avantajına sahip olduğumuz pek çok ürünün işleme kapsamındaki yetersizlik nedeniyle hizmet sektörü pek çok ürünü ithal etmekte, bu durumun değişmesi için de ürün işleme ve tarımsal katma değer yaratma anlamında kapsamlı programlar geliştirilmelidir”<br /> <br /> <strong>“SANAYİ TAMAMLAYICI SEKTÖRLERDEN”<br /> </strong><br /> Sanayi sektörünün, tarım sektörü gibi ülke ekonomisinin tamamlayıcı sektörlerinden bir tanesi olduğu belirtilen açıklamada, sanayi sektörünün durumuna bakıldığı zaman sektörün pek çok yapısal ve sistem kaynaklı sorun ile boğuştuğunun tespit edildiği belirtildi.<br /> <br /> Mevcut sorunların başında ise, organize sanayi bölgelerinin altyapı sorunlarının giderilememesi, ihracattaki sorunlar, teknoloji yetersizliği, enerji maliyetlerinin yüksekliği vs. gibi konular geldiği kaydedilen açıklamada, sorunların giderilmesi için halen kullanılan devlet kaynaklı teşvik sisteminin yeniden kurgulanması, yakın geçmişte kullanılmaya başlanılan faiz destek programlarının geliştirilmesinin önünün açılmasının öngörülüğü ifade edildi.<br /> <br /> <strong>“İNŞAAT EKONOMİK BÜYÜMEYE KATKI YAPANLARIN BAŞINDA”<br /> </strong><br /> İnşaat sektörünün ekonomide çok sayıda alt sektörü tetiklediğinden ekonomik büyümeye önemli oranda katkı yapabilen sektörlerin başında geldiğinin kaydedildiği açıklamada, sektörde yaşanan mülkiyet bazlı belirsizliklerin giderilmesine yönelik politika uygulamalarının sektörün gelişimi açısından hayati önem taşıdığı belirtildi.<br /> <br /> Açıklamada, sektörde bir dönem yaşanan yabancı alımları ve bu kesimlerin yaşadığı ilave bürokratik sorunların (tapu devri, altyapı vs.) merkezi ve yerel yönetimler tarafından hızlı ve uzmanlaşmış birimler tarafından ele alınarak çözümlenmesinin sektöre olan güveni ve ilgiyi artıracağı kaydedildi.<br /> <br /> Bu yapılan çok geniş kapsamlı araştırma sonucunda toparlanan bilgi ve verilerin önce Ekonomik Koordinasyon Kurulu, ardından da Reel Sektör Danışma Kuruluna sunulduğunu belirten Başbakan Özkan Yorgancıoğlu, önümüzdeki dönem ekonomik işbirliği protokollerinin temelini de oluşturacak olan bu çalışmanın, yakın bir gelecekte tüm toplumsal kesimlerin görüş ve tartışmasına açılmasının amaçlandığını vurguladı.