KKTC Merkez Bankası Başkanı Rifat Günay, bugün Lefkoşa Golden Tulip Hotel’de basın toplantısı düzenledi. Merkez Bankası’nın yaklaşık 10 milyar TL bilanço büyüklüğüne sahip olduğuna işaret eden Günay, 2017 yılında 200 milyon TL kar edildiğini belirtti. Günay, bu rakamın 140 milyon TL’sinin hazineye devredildiğini söyledi. “ALACAKLARIN TAHSİLİNDE SIKINTI YAŞANIYOR” Günay, Merkez Bankası’nın amacının kar olmadığını, bankacılık sisteminin sağlıklı yürümesini temin etmek olduğunu söyleyerek, karın bankacılık sistemi ile paylaşıldığını kaydetti. Bankacılık sektöründe kredilerin ödenmesinde yaşanan zorluğa işaret eden Günay, yüzde 5.46 oranında donuk kredi bulunduğunu, bu rakamın Türkiye’de yüzde 3’ler seviyesinde olduğunu kaydetti. Günay, bu oranlar değerlendirildiği zaman alacakların tahsilinde sıkıntı yaşandığının görüldüğünü söyledi. Bankaların kar rakamlarında artış yaşandığını söyleyen Günay, sektör karlılığının geçtiğimiz yılın ilk 6 ayında 185 milyon TL iken bu yıl 316 milyon TL’ye yükseldiğini belirtti. Karın sebebinin döviz kurunda yaşanan artış olduğunu dile getiren Günay, karın gerçek sebebinin bankacılık işlemlerinden kaynaklanması gerektiğini kaydetti. Alacakların tahsilinin hızlandırılması gerektiğini belirten Günay, sürecin 10 yıla dayandığı durumlar yaşandığını, bunun “kabul edilemez” olduğunu, yasal çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu söyledi. “KKTC PARA POLİTİKASINI BELİRLEYEMİYOR” Döviz kurlarında ve faiz oranlarında yaşanan artışa değinen Günay, KKTC’nin Türkiye ile para birliği içinde olduğunu dolayısıyla başka ülkenin para birimini kullandığından para politikası ve faiz oranı belirleyemediğini söyledi. Günay, dolayısıyla KKTC Merkez Bankası’nın Türkiye’den bağımsız kararlar almasının mümkün olmadığını kaydetti. Hükümetin kamu maliyesi ile ilgili tedbirleri aldığını söyleyen Merkez Bankası Başkanı Günay, yaşanan sorunun bankacılık sistemine olan etkilerini de değerlendirdi. Donuk alacakların artabileceğini belirten Günay, burada kastedilenin dövizin artışı ile ödenmeyen krediler olduğunu kaydetti. “TÜKETİCİYİ FAİZLERİN ARTMASINDAN KORUMAK GEREKİYOR” Faizlerin artışına yönelik Tüketicileri Koruma Yasası’nda koruyucu hükümler bulunmadığını söyleyen Günay, Ekonomi ve Enerji Bakanı ile tüketiciyi korumaya yasal değişiklik konusunda çalışma yapıldığını belirtti. Günay, tüketici kredilerinde faiz değişikliğine izin vermeyecek bir yapı kurulması gerektiğini, çalışmanın da bu yönde olduğunu kaydetti. Döviz kredisi almanın yasaklandığıyla ilgili bazı söylemler olduğunu belirten Günay, KKTC Merkez Bankası’nın yasaklama yetkisi bulunmadığını vurguladı. “YIPRANMIŞ EFEKTİFLER” Yıpranmış efektiflerin bankalar tarafından kabul edilmemesinin vatandaşları mağdur ettiğini söyleyen Günay, bu uygulamanın sürdürülebilir olmadığını kaydetti. Özellikle sterlinde bu problemlerin yaşandığını dile getiren Günay, İngiliz Merkez Bankası ile KKTC Merkez Bankası’nın yıpranmış efektiflerin kabul edilmesi yönünde çalışma yaptığını açıkladı. “RİSK MERKEZİ’NİN EKONOMİNİN TÜMÜNE YAYGINLAŞMASINI HEDEFLİYORUZ” Kooperatiflerin bankalardan farklı olduğunu ancak birlikte hareket etmeye önem verdiklerini söyleyen Günay, Risk Merkezi ile ilgili çalışmalara kooperatiflerin de entegre edilmesi gerektiğini belirtti. Denetlemenin daha kolay yapılması ve sektörün sağlıklı çalışması adına kooperatiflerin de bu sisteme entegresinin önemli olduğunu dile getiren Günay, Risk Merkezi’nin ekonominin tümüne yaygınlaşmasını hedeflediklerini, Bankalar Birliği ile birlikte çalışma başlattıklarını söyledi. “TMSF ALACAKLARI İÇİN ÖDEME SÜRESİNİ UZATTIK” Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun (TMSF) 2000-01’de batan bankalardan dolayı kaynak akışı yaşadığını söyleyen Günay, ödemenin yapıldığını ancak bankalara ait alacakların yüzde 30’unun tahsil edilmediğini belirtti. Günay, borç ödeyecek olanlar için iyileştirme şartları içeren bir ödeme planı çıkardıklarını ve ödeme süresini de yıl sonuna kadar uzattıklarını ifade etti. Günay, buna rağmen ödeme yapılmadığı takdirde cebri yönteme başvuracaklarını kaydetti. “KREDİ GARANTİ FONU’NA BAŞVURU ÇAĞRISI” Kredi Garanti Fonu’nun çalışmalarına değinen Günay, fonun belirlenmiş koşullar çerçevesinde sağlanan garanti ile yatırımlarının ve işletmelerinin finansmanında banka kredisi kullanmalarını sağladığını belirtti. Günay, fonun kredinin fiilen kullandırılan tutarın yüzde 60’ını garanti ettiğini belirterek, krediye ihtiyaç duyan işletmelere fona müracaat etmeleri çağrısında bulundu. SORULAR Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan KKTC Merkez Bankası Başkanı Rifat Günay, KKTC bankacılık sisteminin sapasağlam ayaklar üzerinde olduğunu, sektörü yakınen takip ettiklerini ve denetlediklerini belirtti. Günay, bankalar krizinin yaşandığı şartlarla bugünün şartlarının aynı olmadığını kaydetti. KKTC Merkez Bankası’na Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı birinin atanması konusundaki görüşü ve ülkede bu pozisyona atanacak nitelikte yetişmiş kişiler bulunup bulunmadığına yönelik soruyu yanıtlayan Günay, bu atamanın siyasi bir karar olduğunu KKTC’de de yetişmiş nitelikli insanlar bulunduğunu belirtti. Bankalar dışında faaliyet gösteren finansman şirketlerinin faaliyetlerine yönelik soruyu yanıtlayan Günay, aynı sektörde faaliyet gösteren kuruluşların benzer regülasyonlara sahip olması gerektiğini, bu konunun değerlendirilmesi ve yasal düzenleme yapılması gerektiğini belirtti. Suç gelirlerinin aklanması konusunun da önemli olduğuna işaret eden Günay, bu konudaki yasal altyapının geliştirilmesi gerektiğine vurgu yaptı.