Kamuda yer alamayan bazı doktorların özel hastanelerde sözleşmesiz çalıştığını belirten Berova, doktorların ülkedeki olumsuz koşullardan dolayı göç ettiğini ifade etti.Berova,“Bu da kalifiye yetişmiş insan gücünün yurt dışına gitmesi demektir. Toplum sağlığı da bu durumda kötü etkilenecektir” dedi.
Berova, sosyal sigorta sisteminin muayenehane ve klinikleri kapsamadığını, bu nedenle özel klinik açıp mesleğini yapan doktorların da ekonomik açıdan zor günler yaşadığını dile getirdi.
Sağlık sistemindeki karmaşanın devam ettiğini,sağlık alanında yürütülen politikaların kamu kurumlarında verilen sağlık hizmetleri ile özel sağlık hizmetlerini kutuplaştırdığını ifade eden Berova,toplumun genelinde olan gelecek endişesinin doktorlarda da mevcut olduğunu söyledi.
Berova, yeni mezun uzman bir hekimin bugünkü koşullarda ülkede meslek yapmasının oldukça zorlaştığını vurgulayarak, ülkede TIP fakültesi açıldığını, ileriki yıllarda doktor sayısında artış olacağını ve doktorluk mesleğinde işsizlik sorununu gündeme getireceğini söyledi.
Doktor sayısındaki artışın farklı alanlarda çalışmayı gündeme getirebileceğini de ifade eden Berova, meslek dışı çalışmanın tıp meslek etiğini olumsuz etkileyeceğini düşündüğünü,meslek etiğinin zedelenmesininherkese zarar vereceğini söyledi.
Ülkede kaç doktor ve kaç özel hastane ile özel klinik vardır?
Kuzey Kıbrıs’ta çalışan tüm hekimler Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği’ne yasal olarak kayıt yaptırmak zorundadırlar. Diş hekimleri de dâhil 2013 verilerine göre, 720 kayıtlı hekimin olduğunu biliyoruz. Birliğimize 160 kayıtlı serbest hekim ve diş hekimi bulunmaktadır. Bir kısım serbest faaliyet gösteren ancak üye olmamış meslektaşlarımızın olduğunu biliyoruz. KKTC’de özel sağlık kuruluşlarının denetiminden KKTC Sağlık Bakanlığı sorumludur. Bakanlıktan elde ettiğimiz verilere göre 14 özel hastane hizmet vermektedir. Toplam yatak kapasitesi 298 olarak verilmektedir. Özel klinik ve muayenelerin tümü de Sağlık Bakanlığı Yataklı Tedavi Kurumları Dairesi’ne kayıtlı olmak kaydı ile hizmet vermektedir. Ancak bunların toplam sayısı ile ilgili olarak Bakanlıktan net bir bilgi verilmemiştir.
Doktor sayısı, özel hastane ve özel kliniklerülke nüfusu temel alındığında yeterli midir?
Mevcut sağlık kuruluşu sayısının ülke nüfusuna göre yeterli olduğunu düşünüyorum. Ancak donanım ve coğrafi dağılım hususlarında sorunlar olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca denetim yönünden de zafiyet vardır. Sağlık Bakanlığı özel sağlık kuruluşlarının denetimi için hazırlanmış yasadaki eksik tüzükleri tamamlamalı ve yasaya uygun şekilde etkin denetim mekanizmasını çalıştırmalıdır. Bu şekilde daha verimli, kaliteli ve güvenli sağlık hizmeti verilebilir.
Doktorların genel anlamda en büyük sıkıntıları nelerdir? Serbest çalışan hekimlerin karşılaştığı zorluklar nelerdir?
Toplumun genelinde olan gelecek endişesi doktorlarda da mevcut. Genel olarak yönetim yetersizliği ve hukuksal zeminden kaymalar hekimleri belirsizlik içerisine itti. Sağlık alanında yürütülen politikalar kamu kurumlarında verilen sağlık hizmetleri ile özel sağlık hizmetlerini kutuplaştırdı. Devlet, büyük çoğunlukla kamuyu destekler pozisyon aldı. Serbest çalışan hekimler olarak uzun süreden beridir sosyal sağlık hizmetleri içerisinde yer almak için yaptığımız teklifler maalesef hükümetler tarafından cevapsız bırakıldı. Bu durumda bir kısım doktor özel hastanelerde sözleşmeleri dahi olmadan çalışmak zorunda bırakıldı. Günümüz ekonomik şartlarında serbest hekimlerin kendi muayenehane veya kliniklerinde özel hizmet vermeleri giderek daha da zorlaştı. Bu sorunun aşılması için sosyal sigorta sisteminin serbest hekimlere mutlaka açılması gerekmektedir.
KKTC’de doktorların geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Hekimlik mesleği insanlık tarihi kadar eskidir. Bu açıdan her zaman hekimlere de ihtiyaç olacaktır. Ancak hekimlerin yaşam koşullarının olumsuz etkilenmesi ister istemez ülkeden göç etmelerine sebep oluyor. Bu da kalifiye yetişmiş insan gücünün yurt dışına gitmesi demektir. Toplum sağlığı da bu durumda kötü etkilenecektir. Yeni mezun uzman bir hekimin bugünkü koşullarda ülkede meslek yapması da oldukça zorlaştı. Kamu istihdamı da çoğu kez mümkün olamadığı için hekimler ya kendi kliniklerini açarak serbest çalışıyor ya da bir özel hastanede işe giriyor. Öte yandan sağlık sistemindeki karmaşa ise halen devam ediyor.
Özel hastane veya kendisine ait klinikte çalışan doktorlar sağlık sistemindeki karmaşadan nasıl etkileniyor?
Kamu sağlık hizmetleri ile özel sağlık hizmetleri iç içe girmiş ve garip bir yapı almış durumda. Sosyal sigorta sistemi muayenehane ve klinikleri kapsamadığı için hekimin sadece serbest çalışması ekonomik olarak giderek zorlaştı. Toplumda giderek artan ekonomik sıkıntılar serbest çalışan hekimlere doğrudan yansımaktadır. Özel hastanelerde çalışan hekimlerin birçok sorunu olduğunu biliyoruz. Serbest hekimlerin emeklilik dönemlerinde geçinip geçinemeyecekleri bile büyük bir soru işaretidir. Diğer taraftan kamu sağlık servislerinde çalışan hekimler de maalesef mutsuz. Bu durumda nerede çalışıyorsa çalışsın hekimler genel anlamda gelecek endişesi taşımaktadır.
Doktorlar bu sorunlarla boğuşurken, TIP Fakültesi açılmasını nasıl değerlendiriyorsunuz. Size göre bunun avantajları ve dezavantajları neler olacaktır?
Tıp fakültesinin açılması büyük tartışmalar sonrasında olmuştur. Bu tartışmaların temelinde ülke nüfus sayısını azlığı nedeniyle öğrencilerin az vaka görecekleri endişesi yatmaktaydı. Fakültede eğitim gören birçok öğrenci bu sıkıntıyla karşılaşmaktadır. Yatay geçişler de olmaktadır. Bu açıdan fakülte ile 3. Basamak devlet hastanesinin öğrenci eğitimi alanında işbirliğine gitmesi gerekir. Böylelikle öğrencilerin karşılaşacağı vaka sayısı ve çeşitliliği artırılabilir. Diğer taraftan öğretim üyelerinin yükselmeleri ile ilgili sorunlar olduğu duyumları almaktayız. Bu açıdan YÖDAK’ın koordinasyon ve denetleme yönünden daha fazla sorumluluk alması gerekiyor. Elbette tıp fakültesi hastanesinin açılması bazı teknolojik ileri tetkiklerin ülkemizde yapılmasını sağlaması açısından faydası olmuştur. Özellikle kanser hastalarının ülkemizde tetkik ve tedavilerinin yapılmasında katkıda bulunmuştur. Öte yandan TIP fakültesinden yeni mezunlar çıkması da ülkedeki doktor sayısını arttıracaktır.
Doktor sayısının artması ileride nasıl sorunlara yol açacaktır?
Doktor sayısının artması önümüzdeki dönemde bu meslekte işsizlik sorununu gündeme getirecektir. Bunun sonucunda ya göç olacak ya da diğer meslek gruplarında olduğu gibi farklı alanlarda çalışmayı gündeme getirebilecektir. Meslek dışı çalışmanın tıp meslek etiğini olumsuz etkileyeceğini düşünüyorum. Günümüzde ülkemizde denetim yetmezliğine bağlı yurt dışından gelip giden kayıt dışı hekimlerin olduğu da bir gerçektir. Bu açıdan Tabipler Birliği’nin daha etkin denetim yapmanın yollarını da araması gerekir. Tıp meslek etiği çok önemli bir husustur. Bunun zedelenmesi hepimize zarar verir.
STAR KIBRIS
Editör: TE Bilisim
