“Halkın Partisi” ve “Temiz Toplum Derneği” tarafından kamuoyu ile de paylaşılarak Cumhuriyet Meclisi Başkanlığı’na yapılan başvuru ve yazıya hitaben Cumhuriyet Meclisi Başkanlığı’nca 21 Aralık 2017 tarihinde muhataplarına yazılar yazılmıştır.
Kamuoyu ile paylaşılarak Cumhuriyet Meclisi Başkanlığı’na iletilen başvuru ve yazıya yönelik yapılan açıklamaların Cumhuriyet Meclisi tarafından da kamuoyu ile paylaşılması uygun görülmüştür.
Her iki açıklama da aşağıda sunulmuştur.
Konu : Mal Bildirimi ile ilgili 20.12.2017 tarihli yazınız hk.
Sayın Kudret ÖZERSAY
Halkın Partisi Genel Başkanı
Lefkoşa.
Bilindiği üzere 25/2008 Sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması Yasası, haksız mal edinimlerinin engellenmesi ve denetimi amacıyla, mal beyanında bulunulmasını ve bu beyanların yenilenmesini ve gerçeğe aykırı bulunma hallerinde uygulanacak kuralları düzenlemektedir.
İlgili Yasanın 10’uncu maddesi, seçimle işbaşına gelen görevlilerden Cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Meclisi ve Bakanlar Kurulu Üyelerinin mal bildirimlerinin Cumhuriyet Meclisi Başkanlığına verileceğini öngörmektedir. Cumhuriyet Meclisi İçtüzüğünün 15’inci maddesinin (16)’ıncı fıkrasında da Meclis Başkanının görevleri arasında mal beyanlarını talep etmek ve Mal Bildiriminde Bulunulması Yasası’nın verdiği yetkiyi kullanmak kuralları yer almaktadır.
25/2008 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması Yasası’nın 8. Maddesine göre seçimle iş başına gelenler, seçimin kesinleştiği tarihten itibaren iki ay içerisinde, Bakanlar Kurulu Üyeleri ise atanmalarından itibaren bir ay içerisinde mal bildirimlerini yaparlar. Görevlerinin sona ermesi halinde ise ayrılma tarihinden itibaren 1 ay içinde mal bildirimlerini tekrar Meclis Başkanlığına veririler.
Milletvekilinin mal varlığında önemli bir değişiklik olması durumunda, 25/2008 sayılı Yasanın 8’inci maddesinin (6)’ncı fıkrası uyarınca bir ay içerisinde Meclis Başkanlığına mal bildiriminde bulunmak zorundadır. Meclis Başkanlığı’nın görevi yasanın, 15’inci maddesinde de belirtildiği gibi gayet açıktır. Yasanın 15’inci maddesi incelendiğinde, yeni ve daha önceki mal bildirimlerinin gizliliği korunacak şekilde karşılaştırılacağı, yapılan karşılaştırma sonucunda haksız mal edindikleri, gizledikleri, kaçırdıkları anlaşılanlar hakkında Başsavcılığa suç duyurusunda bulunulacağı belirtilmektedir. Milletvekilinin mal varlığında önemli bir değişiklik olmuşsa ve bunu zamanında bildirmemişse Meclis Başkanı bunu ancak iki mal bildirimini kıyasladığında ortaya çıkarabilir. Yasanın Meclis Başkanlığına verdiği yetki bununla sınırlıdır. Yasa, Meclis Başkanlığı’na milletvekillerin mal varlığında değişiklik olup olmadığını takip etme yetkisi vermemekte, sadece milletvekilinin kendi doldurduğu mal beyanlarını zamanında teslim alma, karşılaştırma ve karşılaştırma sonucu mal varlığında önemli bir değişiklik olduğu tesbit edilmişse ve bu durum mal bildirimi gerektirdiğinden yasal süre zarfında kaynağı belirtilerek Başkanlığa bildirilmemişse, Başsavcılığa suç duyurusunda bulunma yetkisi vermektedir.
Başbakan Sn. Hüseyin Özgürgün, ilgili Yasanın 8’inci maddesinin (1)’inci fıkrası uyarınca 28/7/2013 tarihinde yapılan Milletvekili Genel Seçimlerinin ardından süresi içinden mal bildiriminde bulunmuş, fakat henüz görevi sona ermediğinden görev sonu mal bildirimini yapmamıştır. Bu nedenle şu aşamada, Meclis Başkanlığı’nca mal bildirimlerinin karşılaştırılması mümkün değildir. Sn. Özgürgün, seçimin kesinleşmesi ile birlikte Yasanın öngördüğü süre içinde mal bildirimi yapmak zorundadır. Yapılacak yeni mal bildiriminden sonra Meclis Başkanlığı yasanın verdiği görev ve sorumlulukla iki mal bildirimi arasında karşılaştırma yapmaya yetkilidir. Keza 25/2008 Sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması Yasası, duyumlara, basın yayın organları tarafından çıkan haberlere dayandırılarak Meclis Başkanlığı’na resen araştırma yapma yetkisi veya göreve başlarken verilen mal bildirimini açma yetkisi vermemektedir.
Yazınızın ekinde gazete küpürü olarak ilettiğiniz banka hesapları konusunda araştırma yapma görevinin, hangi yetkili mercilerde olduğu yürürlükteki mevzuatta belirtilmiştir. Meclis Başkanlığı’na yasa, sadece gizlilik içinde yeni mal bildirimini daha önceki mal bildirimleri ile karşılaştırma yetkisi vermektedir, ancak bu karşılaştırma sonucu mal varlığında önemli bir değişiklik olduğu tesbit edilebilir. Yapılacak karşılaştırma sonucunda gerçeğe aykırı bildirimde bulundukları veya mal edindikleri, kaçırdıkları veya gizledikleri anlaşılanlar hakkında Başsavcılığa suç duyurusunda bulunulur.
Mal bildirimlerinin alınması, Meclis Başkanlığı tarafından Yasaya uygun şekilde titizlikle takip edilmektedir. Bugüne kadar, Cumhurbaşkanları da dahil olmak üzere, başbakanlar, bakanlar (dıştan atananlar dahil) ve tüm milletvekillerinden görev başında ve görev bitiminde eksiksiz mal bildirimleri alınmıştır.Geçmişte bir milletvekilimiz mal bildirimini yasal süre içinde yapmadığı için Meclis Başkanlığı başsavcılığa suç duyurusunda bulunmuş savcılık tarafından hukuki işlem başlatılmış ve yargı süreci başlatılarak sonuçlandırılmış olduğunu da ayrıca belirtmek isterim.
Bilgi edinilmesini saygılarımla rica ederim.
Dr. Sibel SİBER
Cumhuriyet Meclisi Başkanı
