Yapılan değişikliklere bağlı olarak Sayıştay’ın daha özerk ve bağımsız olacağı söylenerek halkımız yanıltılmaya çalışılmaktadır. Çünkü gerçekte durum hiç de anlatıldığı gibi değildir.
Anayasanın 132. maddesinde yapılan değişikliklere baktığımız zaman Sayıştay Başkan ve Üyelerinin Meclis tarafından gizli oylama ile seçileceği yazmaktadır. Parlamenter sistemle yönetildiğimiz ve meclisteki çoğunluğun da hükümete ait olduğu bir gerçektir. Hükümet ayni zamanda meclisteki hakimiyeti ve karar verme gücünü elinde tutmaktadır.
Bu sebeple Sayıştay Başkan ve Üyeleri’nin doğrudan cumhuriyet meclisi tarafından seçileceği ibaresi ile aslında bu seçimi hükümet tarafından yapılacağı açıkça ortaya konmaktadır.
Oysa yapılan diğer bir değişikliğe baktığımızda ise, hiçbir hukuki, idari ve siyasi etkisi ve yaptırım gücü olmayan, neredeyse göstermelik bir kurum gibi duran Ombudsmanın, Adliye Kurulu tarafından meclise önerilecek 3 kişi tarafından seçileceğini görmekteyiz. Bir taraftan etkisiz bir kurumun başkan seçimini siyasetten uzaklaştırmakla övünürlerken diğer taraftan da kendilerini mali açıdan denetleyecek olan ve yetkileri artırılan Sayıştayın başkan ve üyelerinin seçimini ise kendi ellerinde bırakmışlardır. Görüleceği üzere yapılanlar ciddi bir göz boyamadan öteye geçmeyen değişikliklerdir.
Yürütme organını ve hükümeti denetleyecek olan kurumun yine hükümet tarafından seçilmesi kadar abes bir uygulama olamaz. Mecliste çoğunluğu elinde tutan hükümettir ve hükümetin istemediği bir kişinin mecliste Sayıştay başkan ve üye seçilmesi mümkün olmayacaktır. Yani bu makamlara seçilebilmek için mutlaka hükümete yanaşmak veya onlarla iyi ilişkiler içerisinde olmak gerekecektir. Bu bile tek başına Sayıştayın bağımsızlığını ve tarafsızlığını peşinen ortadan kaldırmaktadır. Sayıştay Başkan ve Üyelerinin de Ombudsman gibi seçilmesini istememelerini iyi okumak ve gerçekteki niyetlerini iyi algılamak gerekir.
Seçilme noktasında siyasete ve hükümete yakın olma durumu yaratıldıktan sonra Sayıştayın icraatlarını nasıl layıkıyla yapabileceğine inanabiliriz? Oysa çağdaş demokratik hukuk devletlerinde Sayıştay gibi hassas mevkiler mümkün mertebe hükümetin içinde olmayacağı bir yöntemle seçilmektedir.
Anayasaya Evet dediğimiz taktirde Sayıştay kurumunu siyasetin eline teslim edeceğiz ve bu işi ileride kanunla bile değiştiremeyeceğiz.
HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ HAREKETİ
(a). Av. Barış Mamalı – Başkan
