KIBRIS MANŞET’in sorularını yanıtlayan Güngördü, belediye hakkında doğru olmayan açıklamalar yapıldığını da belirterek çeşitli algı operasyonlarının kimseye bir fayda getirmeyeceğini ifade etti.
“Bugünlerde tartışılan en önemli konu yerel yönetimler reformudur. KKTC’deki mevcut belediye sayısının azaltılması veya belediyelerin birleştirilmesi görüşülür. Çalışmanın sağlıklı olabilmesi için bilimsel verilere dayandırılması gerekir…”
“Kentin veya beldenin yüzölçümü, nüfusu, bütçe dengesi ve yapabileceği hizmetler net olarak tarif edilmelidir. Bu reformun gerçekleşmesi için meclisin ve hükümetin irade göstermesi gerekmektedir…”
“Reform çalışmaları devam ederken, belediyeler yasası da unutulmamalı ve üzerinde tadilatlar yapılmadır. Reform nedeniyle belediyeler, yasası rafa kaldırılmamalı, belediyelerin alacakları düzenlenmelidir ve güçlendirilmesi sağlanmalıdır…”
KIBRIS MANŞET -ÖZEL
Girne Belediyesi’nin borç batağında olduğu ve bunu örtmek için kredi kullanacağı iddialarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Girne Belediyesi, inşaat ruhsatları, su, kira, meslek ve emlak vergilerinden önemli miktarda gelir elde etmektedir. Belediye elde ettiği gelir ve devletten aldığı katkı payıyla kente ve iş araçlarına önemli yatırımlar yapmıştır. Girne Belediyesi ve Belpaz’da çalışanların maaşları gününde ödenmekte, sosyal sigorta ve ihtiyat sandığı borçları bulunmamaktadır. Sendikayla imzalanan toplu iş sözleşmelerinde sürekli iyileştirmeler yapılmaktadır. Çalışanların ek mesaileri, kıyafet paraları ve bayramlıkları düzenli ödenmektedir. Belediyeye iş yapan firmalar da paralarını almaktadır. Kente yatırım yapmaya devam ediyoruz. Örneğin şu an 2 milyon TL tutarında asfalt serimi gerçekleşmektedir.
Belediyede 35 yıldan beridir çalışan 2 kişi, emekli hakkını kazanmıştır. Bunun yanında 9 kişi de emekli olmak için başvurmuştur. Emekli olacak kişilere bir anda 5.3 milyon TL ödenmesi kolay değildir. Bu nedenle bilgi vermek için meclis üyeleriyle toplantı yaptım. Ödemenin yapılması için “kredi mi alalım yoksa bugüne kadar kullanmadığımız overdraft yetkimizi mi kullanalım” diye meclis üyelerine bilgi verip, görüş alışverişinde bulundum. Meclise tartışmak için getirdiğim konuyu bir siyasi partiye mensup meclis üyeleri, dışarıya belediye zor durumda diye yansıttı. Yönetimde olan bu kişilerin olayı saptırarak açıklaması, moral ve motivasyonu bozar. Çok üzücüdür ki emek en yüce değerdir diyerek emekten yana olanlar, emekçilerin kıdem tazminatlarının ödenmemesi konusunda tavır koydular.
Kendi siyasi partilerine mensup olan belediye başkanı 16 yıl görevdeyken yapılan harcamaların, düzenli toplanmayan tahsilatların peşine düşülmedi ve 10 katlı binalara itiraz edilmedi. 2014 yılından sonraki belediye idaresi geçmişten kalan borçları ödedi, imar planını geçirdi ve yatırımları yaptı. Bu nedenle 2014 yılından sonraki yönetim başarılı oldu diye eleştiriler başladı.
Göreve geldiğinizde nasıl bir belediye ve mali tablo vardı şimdiki durumu özetleyiniz.
Göreve başladığım 1 Temmuz 2014’ten itibaren yapılan çalışmalar sonucu gelirler geçmiş döneme göre önemli oranda arttı. Bir önceki belediye başkanının son mali yılı (2013) ile göreve başladığım ilk mali yılın (2015) karşılaştırılmasında arada büyük fark var. 2016 yılının tahsilat oranlarınında da bir önceki yıla göre artış var. Gelir artırıcı tedbirler sayesinde bütçede öngörülen hedefler tutturuldu ve aşıldı. Suda yüzde 30 meslek vergisinde yüzde 98 ve kira gelirlerinde de yüzde 151 artışla tüm tahsilat oranları neredeyse ikiye katlandı.
Eski belediye başkanı, bütçede ödenek olmamasına rağmen seçim yasaklarından önceki son ay olan Nisan 2014’te belediye kadrosuna 113 kişi aldı. Göreve geldikten sonra belediyenin kuruluşu olan Belpaz yatırım şirketinde ise 72 işçinin sosyal sigorta ve ihtiyat sandığı ödemelerinin yapılmadan kaçak olarak çalıştırıldıklarını tespit ettik. Belpaz için Temmuz 2014’ten önce oluşan sosyal sigorta, ihtiyat sandığı ve vergi borçları ile cezaları için Kasım 2016’ya kadar 3 milyon 500 bin TL ödeme yapıldı. Borçtan kurtulan Belpaz’a aralarında elektrikle çalışan çevre dostu makinelerin de bulunduğu 1.6 milyon TL tutarında iş aracı alındı. Diğer belediyelere ve kuruluşlara hizmet satılmaya başlandı.
Kredi ve hibe almadan belediye özkaynaklarıyla yaklaşık 29 milyon TL harcanan Yeni Girne Belediyesi ve Kültür Merkezi’nin geçmiş dönemden kalan sorunlu arazisi için ilgili makamlara yaklaşık 1 milyon 500 bin TL’lik ödeme yapıldı. Kente, hayvan barınağı, halk plajı, sanat galerisi, yıkık kule, oda tiyatrosu, parklar, yollar ve kaldırımlar kazandırıldı. Kanalizasyon ve içme suyu şebekesi yaygınlaştırıldı.
Belediyelere yapılan devlet katkıları yeterli midir, özellikle yaz aylarında nüfusu yoğunlaşan Girne’de bu katkılar göz önüne alınmakta mıdır?
Devlet katkı payı, kentte sürekli yaşayan ve nüfusu sürekli değişen kentimiz için yeterli değildir. Girne Belediyesi, 2011’de yapılan nüfus sayımı gereği 33 bin kişiye göre devletten katkı alıp, bu sayıya göre işçi çalıştırmaktadır. Su sayaçları, katı atık aktarma istasyonuna gelen çöp ve atık su arıtma tesisine gelen pis sudan Girne’de daha fazla insan yaşadığı gayet açıktır. Tahminlerimize belediyeden hizmet alan 100 bin kişi, sürekli yaşayan kişi sayısı ise 75 binin üzerindedir. Girne’de bulunan turistik tesisler, eğlence yerleri ve üniversiteler nedeniyle kent nüfusu yaz-kış, gündüz-gece ve hafta içi-hafta sonu olmak üzere sürekli değişkenlik göstermektedir. Talebimiz nüfusun belirlenmesidir. İnsanları eve kapatmadan da nüfus sayımı yapılabilir.
Girne’nin şu anda en büyük sorunu nedir, çözüm önerileriniz nelerdir?
Girnenin en büyük sorunu nüfusunun belli olmamasıdır. Nüfus yoğunluğuna bağlı olarak trafik ve atık su arıtma tesisinde sorunlar yaşanıyor. Kent merkezine gelen dolmuşların disiplin altına alınması ve Girne-Çatalköy arasına devletin Doğu Çevre Yolu yapılmasıyla trafikte büyük bir rahatlama olacaktır. Türkiyeden gelen su temini projesi kapsamında, kanalizasyon alt yapısı ve arıtma tesinine mali katkı alınamamaktadır. Belediye, tesisin iyilişetirilmesi için proje hazırlamıştır ve çalışmalarını sürdürmektedir. Sürekli nüfusu artan kentte arıtma tesisinin kapasitesinin artırılması için 7 milyon Euro’ya ihtiyaç vardır. Bu miktar belediye için büyüktür ve yapılacak yatırımın ardından arıtma tesisinin kimin tasarufuna gireceği belli değildir. Devlet ve otellerden katkı alınarak arıtma tesisi iyileştirilebilir. Belediyemiz, devletle hükümetin destek ve garantisiyle fondan veya krediden yararlandırılabilir
Turizmin merkezi Girne’nin tarihi görünümünden çıkıp betonlaşmasının bölgeye ve turizme olumsuz etkileri nelerdir?
Girnede bugün yaşanan kaotik durumun nedeni geçmiş yönetimlerdir. Mayıs 2010’da çok katlı binalara izin veren emirnameye geçmiş belediye başkanı ve meclis üyeleri karşı çıkmamış konuyu yargıya taşıyarak engel olmamıştır. Bizim dönemimizde trafik ulaşım master ve imar planı hazırlayarak yaşanan sorunları çözmek için adım atılmıştır.
Kent merkezinde ve bağlı köylerde farklı turist tiplerine hitap edecek turistik tesislerimiz mevcuttur. Yatak kapasiteleri yüksek olan otellerimiz genelde kent içinde yer almaktadır.
Kent merkezi dışında ise deniz kenarı ve dağlık bölgelerde küçük tesisler mevcuttur. Turistler, bu tesisleri doğayla daha fazla iç içe olmak için seçmektedir. Girne-Çatalköy imar planına göre, binalar 5 katla sınırlandırılmıştır ayrıca 20 yıl içinde 120 yatak üzeri turistik tesis ve üniversite izni verilmeyecektir. Böylece kentin alt yapısının düzenlenmesine imkan sağlanacaktır. Vatandaş ve turistin rahat yaşam kalitesinin artırılması doğa ve denizle buluşması için projeler hazırlanmaktadır. Kent merkezinde turistlerin rahatça yürümeleri için yayalaştırma projeleri denenmektedir. Yeşil alanların artırılması için çalışmalar sürmektedir. Ülkemizi ziyaret eden turistlerin mutlaka ziyaret ettiği Girne Kordonboyu için projemiz hazırdır. Girne Kalesi çevresinde de proje üretilmiştir. İkiye çıkardığımız halk plajlarımızın geliştirilmesi için çalışmalar sürmektedir. Girne Antik Limanla ilgili Turizm ve Çevre Bakanlığı belediyemizden de görüş alarak proje hazırlamış ve önümüzdeki günlerde çalışmalara başlayacaktır. Tüm Kıbrıs adına yapılan tanıtımlarda yer verilen tarihi liman böylece hak ettiği yere gelecektir. Belediyemiz ayrıca eski trafo binasını Sanat Galerisine dönüştürerek ve Yıkık Kuleyi restore ederek tarihi eserlere sahip çıkmaktadır.
Bölgede yoğunlaşan otellerin olumlu ve olumsuz özellikleri nelerdir?
Turistik tesislerin ülke tanıtımı ve ekonomisine katkısı büyüktür. Otele gelen turistler ve otelde çalışanlar, bulundukları bölgede para harcar. Oteller piyasadan yaptığı alımlarla ülke ekonomisine katkıda bulunur. Uluslararası etkinlikler yaparak turizm ve ülke tanıtımı yapar. Belediye, oteller için yol, kanalizasyon ve kaldırım yatırımı yapar ancak turistik tesisler, inşaat ruhsatından muaf olduğundan dolayı belediye gelir elde edemez. Arıtma tesisinin aşırı yüklenmesinin bir nedeni de otellerdir.
Yeni belediyeler yasası hazırlanırken nelere dikkat edilmelidir, önerileriniz nelerdir?
Bugünlerde tartışılan en önemli konu yerel yönetimler reformudur. KKTC’deki mevcut belediye sayısının azaltılması veya belediyelerin birleştirilmesi görüşülür. Çalışmanın sağlıklı olabilmesi için bilimsel verilere dayandırılması gerekir. Kentin veya beldenin yüzölçümü, nüfusu, bütçe dengesi ve yapabileceği hizmetler net olarak tarif edilmelidir. Bu reformun gerçekleşmesi için meclisin ve hükümetin irade göstermesi gerekmektedir. Reform çalışmaları devam ederken, belediyeler yasası da unutulmamalı ve üzerinde tadilatlar yapılmadır. Reform nedeniyle belediyeler, yasası rafa kaldırılmamalı, belediyelerin alacakları düzenlenmelidir ve güçlendirilmesi sağlanmalıdır.
