Tabak, bireylerin yaşadıkları sağlık sorunlarının çözümü için hizmet sunanlara karşı öne sürebilecekleri hakların ve sorumlulukların bütününü oluşturan ‘Hasta Hakları’nın aslında ‘Sağlık Hakkı’nın farklı bir açıklama biçimi olduğunu ifade etti. Tabak, sağlık hakkını ise, ‘kişinin toplumdan, devletten, sağlığının korunmasını, gerektiğinde tedavi edilmesini, iyileştirilmesini isteyebilmesi ve sağlığını sürekli geliştirebilmesi için toplumun sağladığı olanaklardan yararlanabilmesi’ şeklinde tanımladı.
Hasta Hakları uygulamaları insana verilen değerin ölçütüdür
Temel insan hakkı olan sağlık hakkının bireyler tarafından gerektiği şekilde kullanılmasının en somut uygulamasının hasta haklarında görüldüğünü dile getiren Tabak, “bu nedenle genelde sağlık, özelde hasta hakları konusunda toplumun bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi başta sağlık ve eğitim kurum ve kuruluşları olmak üzere toplumun tüm organize güçlerinin ve toplum liderlerinin temel sorumluluğudur” dedi. Özellikle sağlık çalışanlarının hasta haklarının bilincinde olarak hizmet sunumunu gerçekleştirmesi ve hasta adına bu hakları savunması gerektiğini belirten Tabak, hasta hakları uygulamalarının insana verilen değerin gerçek göstergesi ve en geçerli ölçütü olduğunu söyledi.
Sağlık hizmetlerinin sunumunda ve kullanımında hasta adına tanımlanmış ve toplumun tüm kesimleri tarafından bilinmesi gereken hakların olduğunu belirten Tabak, bu hakları hizmetten genel olarak yararlanma, eşitlik içinde hizmete ulaşma, bilgilendirme, kuruluşu seçme ve değiştirme, personeli tanıma, seçme ve değiştirme, bilgi isteme, mahremiyet, rıza ve izin, reddetme ve durdurma, güvenlik, dini vecibelerini yerine getirebilme, saygınlık görme, rahatlık, ziyaret, refakatçi bulundurma, müracaat, şikayet, dava hakkı ve sürekli hizmet hakkı şeklinde sıraladı.
“Hasta Sorumluluğu”
Tabak, bu haklardan doğru ve etkili bir biçimde yararlanabilmeleri için hastaların yerine getirmeleri beklenen önemli sorumlulukları da şöyle sıraladı:
- Kişilerin kendi sağlığına dikkat etmek için elinden geleni yapmaları ve sağlıklı bir yaşam için verilen önerilere uymaları;
- Uygunsa kan vermeleri ya da organ bağışında bulunmaları;
- Basit durumlarda kişiler kendi bakımlarını yapmaları;
- Sağlık, sosyal güvenlik ve kişisel bilgilerindeki değişiklikleri zamanında bildirmeleri;
- Yakınmalarını, daha önce geçirdiği hastalıkları, yatarak herhangi bir tedavi görüp görmediğini, eğer varsa halen kullandığı ilaçları ve tüm sağlığıyla ilgili bilgileri tam, eksiksiz vermeleri;
- Başvurdukları sağlık kuruluşunun kural ve uygulamalarına uymaları;
- Sevk zincirine uymaları;
- Tedavi, bakım ve rehabilitasyon sürecince sağlık çalışanları ile işbirliği içinde olmaları;
- Randevulu hizmet veren bir sağlık kuruluşundan yararlanıyorlarsa randevunun tarih ve saatine uymaları ve değişiklikleri ilgili yere bildirmeleri.
Son olarak, hasta hakları başlığı altında düzenlenen kişinin yalnızca insan olduğu için toplumdan ve devletten beklediği hakların insan onuruna yakışır bir şekilde uygulanmasının toplumsal bir sorumluluk olduğuna dikkat çeken Tabak, herkesin bu konudaki yükümlülüğünü yerine getirmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Editör: TE Bilisim
