Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nda bugün “Türkiye ile KKTC hükümetleri arasında enerji alanında işbirliğine ilişkin anlaşma ve bu anlaşmaya göre atılacak adımlarla" ilgili genel görüşme gerçekleşiyor.
Görüşmeyi, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (Kıb-Tek), Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası (El-Sen) ve Kıbrıs Türk İşçi Sendikaları Federasyonu (Türk-Sen) yetkilileri de takip ediyor.
ERHÜRMAN: “YANITLANMASI GEREKEN SORULAR VAR”
Genel kurulda ilk sözü alan Tufan Erhürman, Meclis’in bu genel görüşmeyi bir fırsat olarak tanımlaması gerektiğini söyledi.
Tufan Erhürman, Türkiye ile KKTC hükümetleri arasında enerji alanında imzalanan anlaşmanın sadece enterkonnekte veya su altından kabloyla KKTC’ye elektrik getirilmesini değil, petrol, doğalgaz, genel anlamda enerji ve yenilenebilir enerjiyi de kapsadığına işaret etti.
“Çerçeve anlaşması” dendiğini ancak bu anlaşmanın, su konusunda yapılan anlaşmadan da farklı olduğuna işaret eden Erhürman, ülkenin elektrikteki izole adımlarını aşacak çalışmaları desteklediğini, ancak yanıtlanması gereken sorular da olduğunu vurguladı.
Bu konuda Meclis’te verimli bir görüşme yapmayı arzuladıklarını belirten Erhürman, ulaşabildikleri verilere göre konuşmasını yapacağını, diğer konularla ilgili olarak ise Enerji Bakanı’nın açıklamasını bekleyeceğini kaydetti.
Erhürman, enterkonnekte ile ilgili Türkiye’deki uluslararası yönetmelikte yer alan 4 konu üzerinden teknik değerlendirmeler yaparak, “senkron paralelin” en doğru adım olacağını belirtti. Erhürman, önce teknik donanımların tamamlanması, gerekli işlemler ile adımların atılması ve gerekli uluslararası yerlerden izinlerin alınması gerektiğine işaret etti.
“Senkron paralel”i desteklediklerini ifade eden Erhürman, bu bağlantı için ENTSO-E’den yani Avrupa’daki elektrik sisteminden sorumlu birlikten izin alınması gerekliliğine vurgu yaptı.
“GEREKLİ DETAYLI TEKNİK ÇALIŞMALAR YAPILMALI, GEREKLİ ULUSLARARASI İZİNLER ALINMALI”
CTP’nin en çok desteklediği sistemin “senkron paralel” olduğunu, ikinci ihtimalin de “back to back” bağlantı sistemi olabileceğini ifade eden Erhürman, bu konularda gerekli detaylı teknik çalışmaların yapılması ve gerekli uluslararası izinlerin alınması gerekliliğine vurgu yaptı.
Bütün çıkabilecek sorunların mutlaka önceden hesaplanması ve düşünülmesi gerektiğini vurgulayan Erhürman, yapılacak yatırımların da “ölü yatırım” olmaması ve gereksiz yere tüketiciye ödetilmemesi için gerekli tartışma ve çalışmaların gerekliliğine değindi.
Erhürman, Kıbrıs sorunu üzerinden de bakıldığında, bu uluslararası izinlerin alınmasının zor olacağını düşündüğünü ancak “senkron paralel” bağlantısına gerekli izinlerin alınabilmesi durumunda tam destek verdiklerini, ikinci bağlantı olabilecek “back to back” sistemini de tartışabileceklerini söyledi.
“TEK YANLI ELEKTRİK ÜRETİM VE SATIMINA KARŞIYIZ”
Tufan Erhürman, “Ancak tek yanlı elektrik üretimi ve satımına yani AKSA gibi bir duruma karşı olduklarını belirterek, bunun enterkonnetke olmadığını ve gerekli çözümü sağlamayacağını savundu.
Bu yapının KKTC’yi izoleden kurtarmayacağını ifade eden Erhürman, Türkiye’de kurulacak bir santralin buraya elektrik vermesinin bir çözüm olmayacağını kaydetti.
Erhürman, sadece enterkonnekteyi yani büyük sisteme bağlanmayı destekleyeceklerini belirtti.
CTP Milletvekili Tufan Erhürman, çözümden sonra da bu anlaşmanın Kıbrıs Türk halkının önündeki enerji alanındaki adımlarını yıllarca belirleyeceğine işaret etti.
“ENERJİ ALANINDA DEVLET POLİTİKASI”
Tufan Erhürman, şunları kaydetti:
“Meclis olarak bunu bir fırsat olarak tanımlamalıyız. Meclis’teki siyasi partilerin katılımıyla bu alanda uzman sivil toplum örgütleri ve Kıb-Tek ile sendikalar teknik heyet kursun ve bu heyet enerji alanında çalışmaya başlasın. Enerji alnında devlet politikası ortaya çıkarılsın. Komite kurulsun, ülkenin kısa orta uzun vadeli enerji politikasını ortaya çıkarsın. Enerji yasası veya yasalarına yönelik taslak oluştursun”
Enerji alanında atılacak adımların gelecek nesilleri de çok yakından ilgilendirdiğine işaret eden Erhürman, bu yönde birlikte çalışmaya hazır olduklarını kaydetti
Tufan Erhürman, hükümete, genel görüşmeye olanak tanıdığı için de teşekkür etti.
SOYER: “SENKRON PARALEL TEMEL SİSTEM”
CTP Gazimağusa Milletvekili Ferdi Sabit Soyer de, Tufan Erhürman’ın konuşmasına atıfta bulunarak, enerji konusunun çok dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi ve tartışılması gerektiğini ifade etti. Soyer, “senkron paralel” bağlantının temel sistem olduğunu vurguladı.
Soyer, elektrikte arz güvenliğinin önemine de işaret ederek, enerjinin hem arzında, hem de dağıtımında “senkron paralel”in önemine vurgu yaptı.
“Senkron paralel” ile “back to back” bağlantı arasındaki farka değinen Soyer, ilk sistemde elektrik bağlantısının arıza olsa da hiç kesilmediğini ancak diğer sistemlerin sıkıntılı olacağına inanç belirtti.
CTP’nin konuya ilişkin sıkıntı ve düşüncelerini ortaya koyduğunu söyleyen Soyer, bu konunun Erhürman’ın önerdiği komiteyle ele alınmasını istedi ve Meclis’in bu komite önerisini iyi değerlendirmesini talep etti.
Soyer, anlaşmayla ortaya çıkabilecek sıkıntıları anlatarak, iletim ve dağıtım şebekelerinin yenilenmesi, Kıb-Tek’in geliştirilmesi, üretimin canlı-verimli dinamik tutulması gerektiği ve bu konuda geniş bir altyapı kurulması gerektiğini belirtti.
“ENERJİDE ULUSAL POLİTİKA KAÇINILMAZ”
Enerjide ulusal politikanın oluşturulmasının kaçınılmaz olduğunu söyleyen Soyer, Kıb-Tek’e yönelik basında çıkan çeşitli haberleri gündeme getirdi ve hükümetin, zam yapılacaksa veya yapıldıysa kamuoyuna açıklaması gerektiğini belirtti.
Enterkonnekte sistemine geçilse de Kıb-Tek’in önemli bir konumda olduğunu, bu yüzden Kıb-Tek’in zarar ettirilmeden ve borçlandırılmadan geliştirilmesi gerektiğine vurgu yapan Soyer, petrol ve dolardaki artışa işaret ederek, gerekli önlemlerin alınması gerektiğini, aksi halde Kıb-Tek borçlandırılarak faturanın vatandaşa ödettirileceği uyarısında bulundu.
KIBRIS’TA ÇÖZÜM VE ENERJİ
3. Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu döneminde ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’in “Kıbrıs konusunda anlaşılamazsa bile gaz ve enerji konularında olsun anlaşın” dediğini ve dönemin her iki liderinin de buna onay verdiğini hatırlatan Soyer, Kıbrıs’ta çözümü en fazla tetikleyen sebebin enerji ve enerji yolları olduğunu ifade etti.
İsrail gazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya gideceğinin söylendiğini hatırlatan Soyer, İsrail’in bu kaynağı Kıbrıs sorunu nedeniyle kullanmamasının söz konusu bile olmayacağını kaydederek, Mısır’ın da gazı olduğunu, Mısır’ın da gelecekte buna dahil olacağını ve çözüm olmazsa kaybedenin yine Kıbrıs Türk toplumu olacağını savundu.
Ortadoğu’daki vahşetin sebebinin de enerji kaynakları ve yolları üzerindeki hakimiyet kavgası olduğunu işaret eden Soyer, bu yönde adımlar atılmazsa bu yangının Kıbrıs bölgesini de sarabileceği üzerinde durdu.
Soyer, bu çerçevede Kıb-Tek’in geliştirilmesi ve enerji arzı güvenliği ve diğer unsurların değerlendirilmesi ve bir yol belirlenmesi gerektiğini kaydetti.
Editör: TE Bilisim
