Türk Esnaf ve Zanaatkârlar Odası Genel Koordinatörü Hürrem Tulga, çok yakında ciddi bir ekonomik krizin kapıda göründüğünü söyledi. Star Kıbrıs’a açıklama yapan Tulga, dövizdeki artışla beraber, temel ihtiyaç maddelerinin zamlandığını, bunun en büyük nedeninin ise ihtiyaçların ithal ürünlerden karşılanıyor olması olduğunu söyledi. Tulga, “Yediklerimiz, giydiklerimiz, kullandıklarımız şimdi daha da pahalı hale geldi” dedi. Esnafın da diğer herkes gibi borcu olduğunu, birçok kişinin çek yasağına girdiğini kaydeden Tulga, “Esnafın borcu gırtlakta. Birçok esnaf çek yasağında, böyle giderse bu oran artacak. Alacak verecek davaları çoğalacak” şeklinde konuştu.
YEDİĞİMİZDEN, GİYDİĞİMİZE HERŞEYE ZAMLANDI
KKTC’de satılan ürünlerin neredeyse tümümüm ithal ürünler olduğunu kaydeden Tulga, ithalat ağırlıkta olduğu için döviz artışının Türkiye’de yüzde 20 oranında, KKTC’de ise yüzde yüz oranında etkili olduğunu dile getirdi. KKTC’ye ithal edilen ürünlerin yüzde 30’nun uzak doğu ülkeleri ve Çin’den, yüzde 65’inin ise Türkiye’den alındığını kaydeden Tulga, dövizde yaşanan artışla beraber, sütten, peynire, kâğıttan matbaa malzemelerine, arabadan, imitasyon kıyafetlere, ayakkabıdan, una, elektronik eşyadan, akaryakıta kadar her şeyin zamlı alınmaya başlandığını dile getirdi. Tulga, “Yediklerimiz, giydiklerimiz, kullandıklarımız şimdi daha da pahalı hale geldi” dedi.
VAKIFLAR DAHİ DÖVİZE ENDEKSLİ
Döviz artışından dolayı kiraların etkilendiğini, emlak satışlarının zarar gördüğünü dile getiren Tulga, dükkân kirası ödeyen esnafın ve kiracı vatandaşların zor duruma düştüğünü ifade etti. Vakıflar İdaresi’nin dahi dövize ile endeksli kira belirlediğini, birçok esnafın vakıf kiracısı olduğunu belirten Tulga, “Devlete bağlı bir kurum olan vakıflar bile döviz üzerinden kira belirliyor. Bu dövize ne kadar bağımlı olduğumuzu ortaya kokuyor” dedi.
VATANDAŞIN GELİRİ ERİDİ
Esnafın ürünlerini döviz artışından dolayı daha pahalıya satmak zorunda kaldığını, bunun esnafa mağduriyet olarak geri döndüğünü kaydeden Tulga, döviz karşısında TL’nin eridiğini, vatandaşın azalan geliri ile daha pahalı hale gelen ürünleri almakta zorlandığını, dolayısı ile piyasaya para akmadığını söyledi. Tulga, geliri eriyen vatandaşın daha az giyecek ve daha az yemek için para harcamaya başlamasından dolayı hem esnafın hem de piyasanın kriz ile karşı karşıya geldiğini ifade etti.
UCU GÖRÜNDÜ, DAHA KÖTÜSÜ GELİYOR
Esnafın da diğer herkes gibi borcu olduğunu, birçok kişinin çek yasağına girdiğini kaydeden Tulga, “Esnafın borcu gırtlakta. Birçok esnaf çek yasağında, böyle giderse bu oran artacak. Alacak verecek davaları çoğalacak. Yıllarca süren davalar herkesi daha da zor duruma sokacak” dedi. Döviz artışından dolayı borçların ödenmesinin zorlaştığını kaydeden Tulga, “TL ile borçlu olanlar alım gücünün düşmesinden dolayı zora girdi. Döviz borcu olanların ise borcu katlandı. Şimdilik krizin ucu görünmeye başladı ancak daha beteri bizi bekliyor” şeklinde konuştu.
KRİZ PAYLAŞILMALI, HALKA MAL EDİLMEMELİ
Tulga, ortaya çıkan tabloda kısa vadeli ve uzun vadeli iki aşamalı bir çözüm olabileceğini ifade etti. Kısa vadede yapılabilecekleri açıklayan Tulga, kamu bankalarının taksitlerini belli bir kur üzerinden sabitlemesi, üniversitelerin, vakıflar idaresinin de belli bir kur üzerinden kira ve okul harçlarını belirlemesi gerektiğini dile getirdi. Tulga, yine kısa vade de Maliye Bakanlığı’nın ithal ürünlerin vergisini belli bir kurdan alması gerektiğini dile getirerek, “Bu kriz paylaşılmalı. Halka mal edilmemeli” dedi.
ÜRETİCİ BİR ÜLKE OLMALIYIZ
Tulga uzun vadede ise ithale bağımlı olmaktan çıkıp, yerli üretimin artırılması, iç piyasada yerli üretim payının artırılması gerektiğini ifade etti. Tulga, “Uzun vadede üretici bir ülke olmak için tüm çabamızı ortaya koymalıyız. Temel tüketim maddelerinde bunu başarabiliriz. Önemli olan üretici bir ülke olmaktır. Üretebileceğimiz her şeyi üretmemiz ve bunu bir politika haline getirmemiz lazım” şeklinde konuştu.
(SUNA ERDEN-STAR KIBRIS)
Editör: TE Bilisim
