Meclisten yapılan açıklamaya göre, Komite, gündemindeki Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasa Tasarısı üzerindeki uzun süren çalışmalarını tamamladı ve söz konusu Yasa Tasarısı’nın III.üncü okunuşunu oy birliği ile kabul etti. Meclisten yapılan açıklamada, oy birliği ile kabul edilen Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasa Tasarısı’nın, Yasa Tasarıları arasında, reform içeriğinin geniş bir alanı kapsaması nedeniyle büyük önem arz ettiğine işaret edilerek, ”Bu Yasa ile Kamu kaynakları ile yönetilen tüm birimlerin gelirleri ve harcamaları denetime tabi olacak” denildi. UBP Milletvekili Sunat Atun Başkanlığı’ndaki Komite toplantısına, Komite Başkan Vekili CTP Milletvekili Fikri Toros, UBP Milletvekili Kutlu Evren, UBP Milletvekili Özdemir Berova (izinli), CTP Milletvekili Salahi Şahiner, HP Milletvekili Gülşah Sanver Manavoğlu ve HP Milletvekili Mesut Genç katıldı. Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasa Tasarısı’nın Genel Gerekçesi şöyle: “Hükümet Program ve Orta Vadeli Mali Planda yer alan politika ve hedefler doğrultusunda sürdürülebilir makroekonomik ve mali istikrarın sağlanmasını, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesini ve kullanılmasını, hesap verebilirliği ve mali saydamlığı sağlamak üzere, kamu mali yönetiminin yapısını ve işleyişini, kamu bütçelerinin hazırlanmasını, uygulanmasını, tüm mali işlemlerin muhasebeleştirilmesini, raporlanmasını amaçlayan Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Yasa Tasarısı hazırlanmıştır. Kamu mali yönetim sistemimiz 16/1999 Sayılı Bütçenin Hazırlanması ve Uygulanmasına İlişkin Kurallar Yasası ve 17/1999 Sayılı Genel Muhasebe Yasası ile düzenlenmiş ve kamu mali yönetimini düzenleyen temel yasalar olma niteliğini sürdürmüştür. Günümüzde kamu mali yönetiminde, kamu idarelerinin sayı, nitelik ve teşkilatlanmalarına bağlı olarak önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Diğer yandan Dünyada kamu mali yönetimi ve kontrol sistemi konusunda önemli gelişmeler yaşanmıştır. Halen ülkemizde genel bütçeyi oluşturan kurumların yanı sıra, bunlara bağlı döner sermayeler ve fonlar ile yerel yönetim ve sosyal güvenlik kurumu bütçeleri ile yasalarla kurulan kamu tüzel kişiliğini haiz idarelerin bütçeleri olmak üzere değişik bütçe türleri bulunmaktadır. Bunlardan sadece genel ve bir kısım katma bütçeler, Cumhuriyet Meclisi tarafından kabul edilerek yasalarla yürürlüğe konulmakta, diğer bütçeler ise Bakanlar Kurulu tarafından onaylanarak yürürlüğe girmektedir. Ayrıca, anılan bütçelerin uygulama usul ve esasları da önemli farklılıklar arz etmektedir. Plan ve programlar ile bütçeler arasında sıkı bir bağ kurulamaması, bazı mali işlemlerin bütçelerde yer almaması, bütçe uygulamalarının mali yılla sınırlı olması ve çok yıllı bütçeleme sisteminin olmaması, sistemin başlıca eksiklikleri olarak ön plana çıkmaktadır. Mevcut bütçe sınıflandırması ve muhasebe sistemi, kamu gelir ve giderleri konusunda, hem malî yönetime hem de kamuoyuna istenilen bilgilerin ayrıntılı olarak sunulmasına teknik olarak imkân vermemektedir. Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasa Tasarısıyla, mevcut sistemin değiştirilerek daha etkin olması, Hükümet Programında da yer aldığı üzere uluslararası standartlara ve Avrupa Birliği normlarına uygun bir kamu mali yönetim ve kontrol sisteminin oluşturulması amaçlanmaktadır. Diğer taraftan bu Yasa tasarısıyla, bütçe kapsamının genişletilmesi suretiyle bütçe hakkının en iyi şekilde kullanılması, bütçe hazırlama ve uygulama sürecinde etkinliğin arttırılması, malî yönetimde şeffaflığın sağlanması, sağlıklı bir hesap verme mekanizması ile harcama sürecinde yetki-sorumluluk dengesinin yeniden kurulması, etkin bir İç kontrol sisteminin oluşturulması ve bu suretle çağdaş gelişmelere uygun yeni bir kamu mali yönetim sisteminin oluşturulması öngörülmektedir. Bütçe hakkının en iyi şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla, Cumhuriyet Meclisinin onayına sunulacak Merkezi Yönetim Bütçe Yasasıyla, bütçenin kapsamı genişletilmekte ve aşağıda belirtilen yeni düzenlemeler getirilmektedir: - Bütçe türleri uluslararası standartlara uygun olarak yeniden tanımlanmakta ve sınıflandırılmaktadır. Bu çerçevede katma bütçe kaldırılmakta ve bu kapsamda yer alan kamu idareleri idari ve mali statüsüne göre genel bütçeli ya da özel bütçeli idare haline getirilmektedir. Ayrıca, döner sermaye işletmeleri ve fonların gelir ve giderlerinin ilgili oldukları idare bütçesine dahil edilmesi sağlanmakta; bunların belirli bir süre sonunda Kamu idarelerinin tüm gelir ve giderlerinin bütçelerinde yer alması sağlanmakta, bütçe dışında gelir elde edilmesi ve gider yapılması önlenmektedir. - Genel Yönetime dahil kamu idarelerinin son iki yıla ait bütçe gerçekleşmeleri İle izleyen iki yıla ait gelir ve gider tahminlerinin Merkezi Yönetim Bütçe Yasasının ekinde yer alması esası öngörülmektedir. - Yerel Yönetimler ve sosyal güvenlik kurumlarının bütçe büyüklükleri Cumhuriyet Meclisinin bilgisine sunulmaktadır. - Düzenleyici ve denetleyici kurumlar, Yasada sayılan sınırlı sayıdaki maddeye tâbi olarak düzenlenmiştir. - Vergi muafiyeti, istisnası ve indirimleri ile benzeri uygulamalar nedeniyle vazgeçilen kamu gelirleri cetveli Merkezi Yönetim Bütçe Yasasına eklenmektedir. Bütçe hazırlama ve uygulama sürecinde etkinliğin arttırılması amacıyla, bütçe hazırlama çalışmalarına daha erken başlanılmakta, kamu idarelerinin bütçeleri üzerinde daha ayrıntılı hazırlık ve sağlıklı tahmin yapması sağlanmakta ve mali yönetimde çok yıllı bütçeleme sistemine geçilmektedir. Bu çerçevede, plan-bütçe ilişkisi güçlendirilerek kamu idarelerinin bütçelerini orta vadeli mali plan ile orta vadeli bütçe çerçevesine dayandırmaları Öngörülmekte, amaçların ve hedeflerin bütçe büyüklükleri ve sürdürülebilir finansman planı düzeyinde hangi ekonomik koşullarda gerçekleştirileceğine ilişkin olarak kamu idarelerine orta vadeli program ve orta vadeli mali plan ile yol gösterilmektedir. Diğer taraftan uluslararası ve Avrupa Birliği standartlarına uygun bir iç kontrol sistemi oluşturulmakta ve kamu idarelerinin bütçe uygulama sürecindeki inisiyatifleri artırılmaktadır. Kamu idarelerine bütçe hazırlama ve uygulamaya ilişkin görevlerine ek olarak, harcama öncesi kontrol yetkisi verilmekte ve iç denetçilik müessesesi oluşturulmaktadır. Kamu mali yönetiminde görev, yetki ve sorumluluklar açık bir şekilde ortaya konulmakta ve yetki-sorumluluk dengesi yeniden kurulmaktadır. Buna göre, kamu idarelerinin mali işlemleri, kurulacak mali hizmetler birimleri tarafından yapılacak, bütçe sınıflandırmasında ödenek tahsis edilen yöneticiler harcama yetkilisi olarak karar vermeye yetkili olacak, iş ve işlemler harcama yetkilisi tarafından verilen harcama talimatı üzerine gerçekleştirme görevlileri tarafından yerine getirilecektir. Muhasebe görevlilerinin ödeme aşamasındaki uygunluk denetimi yapma görevleri sona erdirilerek, bunun yerine ilgili kamu idaresinin en üst amirine bağlı olarak çalışacak mali hizmetler birimine, harcama sürecinin belirli aşamalarında ön mali kontrol görevi verilmektedir. Tasarı ile mali yönetimde şeffaflığın sağlanması ve sağlıklı bir hesap verme mekanizmasının kurulması, kamu kaynaklarının elde edilmesi ve kullanılması sırasında gerekli bilginin gerekli zamanda verilmesi suretiyle kamuoyu denetiminin sağlanması, kamu hesaplarının uluslararası standartlara uygun bir muhasebe düzenine göre tutulması sağlanmaktadır. Diğer taraftan, kamu idarelerince İdare faaliyet raporu, Sayıştay tarafından değerlendirme raporu ve Başbakanlık tarafından genel faaliyet raporu düzenlenmesi Öngörülmekte, ayrıca diğer yöntemlerle mali yönetim verilerinin ve mali istatistiklerin düzenli olarak kamuoyuna açıklanması sağlanmaktadır. Sayıştay’ın konumu, uluslararası standartlara uygun hale getirilmekte, Maliye Bakanlığınca yapılan aritmetik ve iç kontrol işlemleri ise yönetsel sorumluluk ve mali kontrol yetkisinin paylaştırılması ilkesi çerçevesinde gerekli yapısal değişiklikler ile kamu İdarelerine bırakılmaktadır. Böylece bir yandan bütçe işlemlerine hız kazandırılırken, diğer yandan Sayıştay'ın dış denetim organı olarak sadece harcama sonrası denetime odaklanmasına imkân tanınmaktadır. Ayrıca genel devlet yönetimine dahil kamu idarelerinin tamamı, dış denetim kapsamına alınmaktadır.”