Yardıma ihtiyacı olan birini gördüğümüz zaman eminim birçoğumuzun aklından ilk geçen şey o kişiye yardım etmek olur.
En azından böyle olması gerekir.
Kana ihtiyacı olanada , işinden atılanada, tedavisi için paraya ihtiyacı olanada sırasında yorgun aç bir kediye köpeğede yardım etmek isteriz.
Sosyal medyada gördüğümüz kadarı ilede oldukça yoğun bir yardımsever kitlesinede sahibiz. Bu konuda sıkıntımız yok.
Peki bu kadar çok yardımsever varken neden hâlâ bu kadar çok yardıma muhtaç insan var diye hiç düşündünüzmü?
İki sosyal psikolog bu sorunun cevabını bulmak için Seyirci Etkisi Deneyi adında bir deney gerçekleştirmiş.
Deney bu konuda çevremizde yaşadıklarımızada ışık yakıyor.Bunun için biraz bahsetmekte yarar görüyorum.
Deneyi gerçekleştirecek olan psikologlar öncelikle üniversite öğrencileri arasından denekler seçtiler.
Öğrencilere, kendi aralarında kişisel problemleri hakkında tartışmaları söylendi. Ancak öğrencilerin her birisi kendisine ait bir bir oda içerisinde olacak, konuşmalar mikrofon ve hoparlör üzerinden gerçekleşecekti.
Her öğrenciye kendisini ifade etmesi için iki dakika verildi. Bir öğrenci konuşurken diğer tüm katılımcıların mikrofonları susturuldu.
Denekler beş gruba ayrıldı. Bu grupların farkı ise basitti:
1. gruptaki kişiler sadece bir kişinin ses kaydını dinliyordu. Grup numarası ile dinlenen ses kaydı aynı sayıdaydı. 2. gruptakiler 2 ses kaydı, 3. gruptakiler 3... Sonunda 5. gruptakiler de toplam 5'er ses kaydı dinlediler.
Unutmayın, öğrenciler seslerin kayıt olduğunun farkında değildi.
Ses kayıtlarının birinde bir öğrencinin epilepsi krizi kaydedilmişti. Kaydın başlarında öğrenci epilepsi sorunundan muzdarip olduğunu anlatırken, krizlerin ölümcül olabileceğinden bahsediyordu. Kaydın devamındaysa kriz başlıyordu:
“B-be-en… k-k-kk-riz… yardım et… n-ne-ne-nefes alam… biri bana yardım etsin… ö-öl-ölüyor…”
Denekler konuştukları kişiyi göremedikleri için durumun kurmaca olduğunu anlamalarına imkan yoktu. Araştırmacıların burada gözlemleyeceği nokta, deneklerin tepkileri oldu.
Sizce denekler odalarından çıkarak arkadaşlarına yardımcı oldularmı?
Deneklerin yalnızca %31’i yerlerinden kalıp odalarındaki telefona koşarak yardım çağırdı. Yani geriye kalan %69'luk kesim sadece olayı dinlemekle yetindi. Endişeli olsalar bile harekete geçmediler.
Sadece 1 kişinin ses kayıdını dinleyen 1. grupta ise bu oran %85'e çıkmıştı. Yani bir insan olaya tek başına tanık olursa daha çok yardım etmek istiyordu.
Başka bir deyişle: Acil bir durumda bir grup içerisindeyseniz acil durumda olan kişiye yardım etme oranınız fazlasıyla düşüyor. Bunun yanı sıra yardıma ihtiyacı olan kişiyi tekken görürseniz yardım etme olasılığınız artıyor.
Siz siz olun yardıma ihtiyacı olan birini gördüğünüzde kişisel çabanızı gösterin.
Yapabiliyorsanız maddi manevi yardımınızı esirgemeyin.Kan verin.Yiyecek içecek yardımında bulunun.Tedavi için para toplanması gerekiyorsa bir kampanyaya öncülük edin .Ama ne yapılacaksa tek başınıza yapın.Kalabalıklar öyle göründüğü kadar masum değiller.
