Maliye Bakanı Zeren Mungan, 2015 Bütçe Yasa Tasarısı’nın, hükümet programında yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılması, hesap verebilirlik ve mali saydamlığın sağlanması yaklaşımıyla hazırlandığını söyledi.<br /> <br /> 2015 Bütçe Yasa Tasarısı’nın yüzde 75’inin personel giderleri ve cari transferlere ayrıldığına işaret eden Mungan, cari harcamaları büyük ihtimalle 4-5 yıl içinde düşürmeyi ve Türkiye’den cari harcamalar için yani maaş ödemek için para almamayı amaçladıklarını belirtti.<br /> <br /> Zeren Mungan, “Harcamalarda azami tasarruf lazım. KKTC insanı bunu yapabilecek güçtedir.. Gelecek nesillerin yarınlarını, biriken borç yüküyle ipotek altına almaya hakkımız yok” dedi.<br /> <br /> Mungan, “Hedef, sürdürülebilir kamu finansman dengesinin kurulması; Kamunun etkinliğinin ve özel sektörün rekabet gücünün artırılması; Üretime dayalı büyümenin artırılması ve istidamın önünün açılması; Mali disiplinin sağlanarak devam ettirilmesi; Yapısal tedbirlerin uygulamaya konulması; Ekonominin istikrarlı bir hale getirilmesi; Mevcut kaynakların üretken alanlara yönlendirilmesi; Gelir artırıcı tedbirler yanında harcama disiplininin sağlanarak kamu kaynaklarının ekonomik ve verimli kullanılması” dedi.<br /> <br /> 2014’ün, kuraklık ve bazı sapmalara rağmen, bütçe performansı açısından oldukça başarılı tamamlanacağını kaydeden Mungan, 357,5 milyon TL olarak öngörülen bütçe açığının yüzde 82,66 azalma ile 62,0 milyon TL olarak gerçekleşmesini beklediklerini belirtti.<br /> Zeren Mungan, 2015 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nın Ekonomi, Maliye, Plan ve Bütçe Komitesi’nde görüşülmesi sırasında sunuş yaptı. Maliye Bakanı Mungan, “power point” sunumla desteklediği konuşmasında, bütçenin, bütçe disiplini ve cari harcamalarda bütçe tasarrufunu temel ilke edinerek hazırladıklarını söyledi.<br /> <br /> Mungan, “Bütçe sadece sayılardan ibaret olmayıp, bu sayıların yaratmayı hedeflediği performans ve oluşturacağı değerler önem taşımaktadır. Bütçe, bir ülkenin geleceği için hazırlanır. Esas amaç da ekonominin çarklarını döndürmeyi başararak; daha çok istihdam, daha çok üretim, daha çok katma değer, daha eğitimli ve sağlıklı bir toplum yaratmaktır” dedi.<br /> <br /> “GELECEK NESİLLERİN YARININI BORÇLA İPOTEK ALTINA ALMA HAKKIMIZ YOK”<br /> <br /> Sınırlayıcı zorunlu harcama kalemlerine rağmen etkin kaynak dağılımı hedeflediklerini kaydeden Mungan, tüm bunları, gelecek nesillerin yarınlarını, biriken borç yüküyle ipotek altına alma hakkı olmadığının bilinciyle yaptıklarını söyledi.<br /> <br /> Zeren Mungan, dünya ülkelerinde olduğu gibi, 2015 Bütçesi hazırlanırken ve hedefler konulurken, öngörülen enflasyon rakamı olarak adlandırdıkları Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) artışları ve döviz fiyatlarındaki gelişmeler baz alındığını kaydetti. Mungan, Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH), Reel Büyüme ile İthalat ve İhracat rakamlarının da göz önünde bulundurulduğunu belirtti.<br /> <br /> “KAMU MALİYESİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR YAPISI ZORLANMAKTA”<br /> <br /> Maliye Bakanı Mungan, Kıbrıs sorunundan kaynaklanan “siyasi çözümsüzlük-siyasi tanınmamışlık” gibi ülkenin kendine özgü sorunlarıyla, yıllar itibarıyla birikmiş yapısal sorunların kamu maliyesinin sürdürülebilir yapısını zorladığını söyledi.<br /> <br /> Mungan, şöyle devam etti:<br /> <br /> “Yıllardır göz ardı edilen aşırı borç yükü ve bütçe açıkları büyümeyi engelleyici ve mali istikrarı bozucu faktör olarak önümüzde durmaktadır. Sadece bu günü değil geleceği de göz önünde bulundurarak bir yandan cari harcamalar için dış kaynak ihtiyacı azaltılırken, diğer yandan kamu borç yükünü kontrol altında tutabilmek gerekmektedir. Bu çaba faizleri düşürecek ve daha düşük vergi beklentisi yaratarak yatırımları uyaracaktır. Bu durum özellikle büyüme, sürdürülebilir kamu maliyesi ve kalkınma için yapılan ekonomik analizlerde açıkça ifade edilmektedir”<br /> <br /> 2015 HEDEFİ<br /> <br /> Zeren Mungan, 2015 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’ndan hedefin, “sürdürülebilir kamu finansman dengesinin kurulması; Kamunun etkinliğinin ve özel sektörün rekabet gücünün artırılması; Üretime dayalı büyümenin artırılması ve istidamın önünün açılması; Mali disiplinin sağlanarak devam ettirilmesi; Yapısal tedbirlerin uygulamaya konulması; Ekonominin istikrarlı bir hale getirilmesi; Mevcut kaynakların üretken alanlara yönlendirilmesi; Gelir artırıcı tedbirler yanında harcama disiplininin sağlanarak kamu kaynaklarının ekonomik ve verimli kullanılması” olduğunu söyledi.<br /> <br /> “İYİLEŞMELERE RAĞMEN RİSKLER DEVAM EDİYOR”<br /> <br /> 2008 yılında başlayan küresel ekonomik krizden sonra kademeli iyileşme devam etmesine rağmen hala daha küresel ekonomiye ilişkin risklerin olduğunu ifade eden Mungan, “Yüksek gelirli ülkeler ekonomik krizin etkilerinden kurtulmakta, gelişmekte olan ülkelerde de ılımlı bir yükselme beklenmektedir” dedi.<br /> <br /> Mungan, KKTC’nin küresel krizlerin etkisi yanında, kendine özgü, Kıbrıs sorunundan kaynaklanan, siyasi çözümsüzlük-siyasi tanınmamışlık gibi ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyen faktörlerle karşı karşıya olduğunu kaydetti.<br /> <br /> Maliye Bakanı Mungan, “2013 yılında döviz kurlarında başlayan ve devam eden dalgalanma ve ülkemizin hemen hemen tümüne yakınını etkileyen kuraklıktan dolayı, reel büyüme tahminleri revize edilmiştir. Buna göre, 2013 yılı yüzde 2.6, 2014 yılı yüzde 2,9, 2015 yılı yüzde 4,1 düzeyinde belirlenmiştir” dedi.<br /> <br /> “BÜTÇE AÇIĞI 62 MİLYON”<br /> <br /> Zeren Mungan, 2014 Mali Yılı Bütçesi yıl sonu gerçekleşme tahminlerini de dile getirdi. Mungan, 2014 yıl sonu itibarıyla, bütçe giderlerinin 3 milyar 593,5 milyon TL, bütçe gelirlerinin 3 milyar 531,5 milyon TL ve bütçe açığının 62,0 milyon TL olarak gerçekleşeceği tahmininde bulundu.<br /> <br /> Maliye Bakanı Mungan, şöyle devam etti:<br /> <br /> “2014 Mali Yılı Bütçesinde 2.403,7 milyon TL olarak öngörülen yerel gelirler yüzde 7,55 artışla 2.585,2 milyon TL’ye; 3.101,2 milyon TL olarak öngörülen yerel giderler yüzde 1,82 azalışla 3.044,7 milyon TL’ye ve 697,5 milyon TL olarak öngörülen yerel bütçe açığının ise yıl sonu itibarıyla yüzde 34,12 oranında bir azalışla 459,5 milyon TL olarak gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.<br /> <br /> 2014 yılında 3.418.7 milyon TL olarak öngörülen bütçe gelirlerinin yüzde 3,30 artışla 3.531,5 milyon TL’ye; 3.776,2 milyon TL olarak öngörülen bütçe giderlerinin ise yüzde 4,84 azalışla 3.593,5 milyon TL olarak gerçekleşeceği; böylece 357,5 milyon TL olarak öngörülen bütçe açığının yüzde 82,66 azalma ile 62,0 milyon TL olarak gerçekleşmesi beklenmektedir.”<br /> <br /> “2014, BÜTÇE PERFORMANSI AÇISINDAN BAŞARILI”<br /> <br /> Maliye Bakanı Zeren Mungan, kuraklık ve diğer bazı sapmalara rağmen tasarrufları artırarak, kaynakları daha verimli kullanarak, verimliliği yükselterek, gelirlerdeki artış ve en önemlisi de bütçe ödenekleri çerçevesinde hareket edilerek 2014 yılının bütçe performansı açısından oldukça başarılı tamamlanacağını söyledi.<br /> <br /> Mungan, “Geliştirilebilecek olmakla birlikte elde edilen sonuç, küçümsenmeyecek düzeyde olup, hedeflerimize daha sıkı sarılmamız noktasında bizleri teşvik edici yönde cesaretlendirmektedir” dedi.<br /> <br /> “KAMU KAYNAKLARININ ETKİLİ, EKONOMİK VE VERİMLİ KULLANILMASI”<br /> <br /> Zeren Mungan, şöyle devam etti:<br /> <br /> “Hükümet Programında da yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılması, hesap verebilirlik ve mali saydamlığın sağlanması yaklaşımı ile Yerel Gelirler yüzde 11,79, Yerel Giderler ise yüzde 8,64 artış öngörüsü çerçevesinde 2015 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı hazırlanmıştır.<br /> <br /> 2015 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı Bakanlar Kurulu’nca, 4 Milyar 95 Milyon Türk Lirası ‘Gider’,<br /> 3 Milyar 709 Milyon Türk Lirası ‘Gelir’ ve 386 Milyon Türk Lirası ‘Bütçe’ açığı olarak onaylanmıştır”<br /> <br /> “PERSONEL GİDERLERİ VE CARİ HARCAMALAR TOPLAM YÜZDE 75”<br /> <br /> Maliye Bakanı Zeren Mungan, Bakanlar Kurulu’nca 4 Milyar 95 Milyon Türk Lirası olarak öngörülen 2015 bütçesinin yüzde 32.83’ünün Personel Giderlerine, yüzde 42.45’inin ise Cari Transferlere ayrıldığına işaret etti. Mungan, 2 kalemin toplamının, bütçenin yüzde 75.28’ine denk gelen, 3 milyar 82 milyon 706 TL olduğunu belirtti.<br /> <br /> Mungan, “Bütçenin yaklaşık yüzde 75’i personel giderlerine ve cari harcamalara ayrıldı... Cari harcamaları 5 yıl, büyük ihtimal 4 yıl içinde düşüreceğiz ve Türkiye’den cari harcamalar için yani maaş ödemek için para almayacağız” dedi.<br /> <br /> Harcamalarda azami tasarruf yapmak gerektiğini kaydeden Mungan, KKTC insanının bunu yapabilecek güçte olduğunu söyledi.<br /> <br /> “EN BÜYÜK PAY EĞİTİMİN”<br /> <br /> Maliye Bakanı Mungan, bütçeden en büyük payın yine “eğitime” ayrıldığını söyledi. Mungan, 2015’te eğitime ayırdıkları kaynağın 524.4 milyon TL olup, bu rakamın toplam bütçe giderlerinin yüzde 12,81’ ine tekabül ettiğini belirtti.<br /> <br /> Bütçeden ikinci büyük payı “çalışma ve sosyal güvenliğe” ayırdıklarını kaydeden Mungan, “2015 yılında çalışma ve sosyal güvenliğe ayırdığımız kaynağı 469 milyon TL’ye ve bütçe giderleri içerisindeki payını yüzde 11,45’ e çıkarıyoruz” dedi. Devletin, işveren sıfatıyla 52,1 milyon TL tutarında sosyal güvenlik primi ödemesi yapacağını kaydeden Mungan, bu kaynakların, 30 bin civarında Sosyal Sigorta emeklisi ile 8 bin 409 muhtaç yoksullar, malüller, malül gaziler, şehit aileleri, şehit ebeveynleri, özürlüler ve benzeri diğer transfer ödemelerinde kullanılacağını ifade etti.<br /> <br /> Mungan, “Bütçeden üçüncü büyük payı ise sağlığa ayırıyoruz. 2015 yılında sağlığa ayırdığımız kaynağı 268,6 milyon TL’ye çıkarıyoruz. Bu rakam, toplam bütçe giderlerinin yaklaşık yüzde 6,6’ sına karşılık gelmektedir” dedi.<br /> <br /> “REEL SEKTÖR VE YATIRIM KALEMİNDE ARTIŞ<br /> <br /> Maliye Bakanı Zeren Mungan, şöyle devam etti:<br /> <br /> “Bütçe giderleri içerisinde Personel Giderleri ile Cari Transferler, esnek olmayan büyük bir paya sahiptir. Ancak son yılların ortalaması ile 2015 bütçe değerlerini mukayese ettiğimizde yapısal dönüşüme imkan sağlayacak bütçe kaynak tahsislerinde düzenlemeler söz konusu olup bu çerçevede Reel Sektör ve Yatırım kalemlerinde artışlar sağlanmıştır.<br /> <br /> Buna rağmen özellikle TC Kaynaklı Yatırım Projelerine sağlanan bütçe ödeneklerine karşın gerçekleşmelerinin düşük kalmaktadır. Ancak, Mahalli Kaynaklı Yatırım Projelerinde sağlıklı bir planlama yapılmadığından yıl içerisinde ortaya çıkan yatırım mükellefiyeti, Yedek Ödenekler üzerindeki yükü artırmakta ve gerçekleşmeyi de öngörülen ödeneğin üzerine çıkarmaktadır”<br /> <br /> Zeren Mungan, Belediyelere Katkı Payının 2015 yılı için yüzde 10.9’luk bir artışla 176.83 milyon Türk Lirası olarak hesaplandığını söyledi. Buna ilaveten Belediye ve Köylerin Altyapı Yatırımlarına Katkı Projesi’nin 50 milyon TL olarak öngörüldüğünü kaydeden Mungan, 313 belediye emeklisi için ise 13 milyon TL ödenek ayrıldığını belirtti.<br /> <br /> “TEMEL HEDEF SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR KAMU FİNANSMANI”<br /> <br /> Maliye Bakan Zeren Mungan, hükümetin 2015 Mali Yılı Bütçesi’nde temel hedefinin sürdürülebilir bir kamu finansman dengesinin kurulması olduğunu söyledi.<br /> <br /> Mungan, şöyle devam etti:<br /> <br /> “Bu hedefe ulaşılabilmesi kamu hizmetlerinin yerine getirilmesini sağlayacak vergilerin toplanmasıyla mümkündür. Devletin yaptığı harcamaların temel kaynağını oluşturan vergi ayni zamanda önemli bir maliye politikası aracıdır. Mükelleflerimize daha hızlı daha çağdaş ve daha güvenilir hizmetler sunabilmek için tasarlanmış yeni teknik altyapıya sahip Gelir ve Vergi Dairesi binası bu yıl tamamlanmış ve hizmet vermeye başlamıştır. Farklı yerlerde hizmet veren çeşitli birimlerdeki faaliyetler tek binada toplanarak hizmet kalitesi artırılmıştır. Vergi sisteminde etkinlik ve adaletin sağlanması, beyannamesini zamanında veren ve vergisini zamanında ödeyen yükümlülerimiz için teşvik edici kurallar eklemek amacıyla, Gelir Vergisi Yasası, Kurumlar Vergisi Yasası, Katma Değer Vergisi Yasası ve Motorlu Araçlar Yol ve Trafik Yasası’nda yapılan değişiklikler Cumhuriyet Meclisi’nde yasallaşıp uygulamaya girmiştir”<br /> <br /> YAPILAN DİĞER YASAL DÜZENLEMELER<br /> <br /> Zeren Mungan, Bakanlar Kurulu’nun yürürlüğe koyduğu “Mali Düzenleme ve Kamu Alacaklarının İndirimli Tahsiline İlişkin Yasa Gücünde Kararname”nin yürürlükte kaldığı üç aylık sürede takribi 15 bin yükümlüyle bu kararname kuralları çerçevesinde mutabakat sağlandığını kaydetti. Mungan, bunun karşılığında takribi 175 milyon TL gelir elde edileceğini söyledi.<br /> <br /> Mungan, Vergi Yasaları ile bütünlük arz eden, muhasebe ve denetim mesleğini kayıt altına alıp bu mesleği icra edenleri de denetleyecek Muhasebe Meslek Yasa Tasarısı’nın Cumhuriyet Meclisi’nin gündeminde bulunduğunu belirtti.<br /> <br /> Maliye Bakanı Mungan, “Çiftçi ve Hayvancıların vergi yükünü ve maliyetini azaltmak amacıyla çiftçi ve hayvancıları beyanname vermekten istisna tutularak bu sektörden alınacak vergiyi kuru tarımda yüzde 1, hayvancılıkta yüzde 2 ve sulu tarımda yüzde 3 gibi küçük oranlarla sınırlanmıştır. Fon uygulamaları, mali disiplinin bozulması ve bütçe birliğinin zedelenmesine neden olmakta bu durum ise kaynakların etkin, verimli ve rasyonel kullanımını güçleştirmektedir” dedi.<br /> <br /> “8 FON YASA TASARISI YASALLAŞTI”<br /> <br /> Zeren Mungan, dünyada değişen mali koşullar ve mali yapı çerçevesinde, bütçenin sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulması, mali disiplinin sağlanması, kaynakların etkin, verimli ve rasyonel kullanılması, devlet bütçesinin gelir ve giderlerinde birliğin ve şeffaflığın sağlanması amacıyla hazırlanan 16 Fon Yasa Tasarısı’ndan 8 adedinin yasallaştığını, 8 adedinin ise komitede görüşülmeyi beklediği söyledi.<br /> <br /> Mungan, “Uluslararası standartlar ile Avrupa Birliği müktesebat ve uygulamalarına paralel olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde kapsamlı, şeffaf ve verimli bir kamu iç mali denetimin oluşturulmasını ve geliştirilmesini sağlamayı amaçlayan, Kamu İç Mali Kontrol Yasa Tasarısı Bakanlar Kurulunca onaylanmış ve KKTC Meclisine sevk edilmiştir” dedi.<br /> <br /> Zeren Mungan, Kamu İhale Yasası’nın da KKTC Meclisi’ne gönderildiğini söyledi. Şeffaflık, hesap verebilirlik, bireyler arasında eşit yarış sağlayabilecek ve AB kurallarına uygun bir yasa tasarısı hazırlandığını kaydeden Mungan, öngörülen temel prensiplerin yer alacağı şekilde ihale tüzüğünde bir takım düzenlemeler yapılarak ihale süreçleri yönetilmeye çalışıldığını söyledi.<br /> <br /> Maliye Bakanı Mungan, şöyle devam etti:<br /> <br /> “Ekonomik program ve stratejik planda yer alan politika ve hedefler doğrultusunda sürdürülebilir makro ekonomik ve mali istikrarın sağlanması, kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesini ve kullanılmasını, hesap verebilirliği ve malî saydamlığı sağlamak üzere, kamu mali yönetiminin yapısını ve işleyişini, kamu bütçelerinin hazırlanmasını, uygulanmasını, tüm mali işlemlerin muhasebeleştirilmesini, raporlanmasını amaçlayan Kamu Mali Yönetim Yasası üzerinde de çalışılmaktadır”<br />