İçişleri Bakanlığı’nın düzenlediği, “KKTC Gece Kulüpleri Çalıştayı”nın sonucuna göre, ülkedeki en büyük eksiklik insan ticaretiyle ilgili yasal düzenleme olmaması. Çoğunlukla yabancı uyruklu öğrencilerin kayıt dışı seks isçiliği yaptığı veya yapmaya zorlandığı, gençler arasında cinsel yolla bulaşan hastalıklarda ciddi artış olduğu rapora yansıyan tespitler arasında. İçişleri Bakanlığı, sorunların çözülmesi için ivedilikle yapılabilecekleri belirleyip bunların hayata geçmesi için hemen adım atma karar aldı. Orta ve uzun vadeli hedeflere ulaşmak için de çalıştaya katılarak katkı koyan paydaşlardan ve farklı alanlardan uzmanlardan bir çalışma grubu oluşturulacak. Bu grubun ortaya koyacağı çözüm yöntemleri doğrultusunda yol alınacak. Hedeflerin en başında insan ticareti ve kaçakçılığıyla ilgili düzenlemeyi içeren ve Cumhuriyet Meclisi’ne gönderilen Ceza Değişiklik Yasa Tasarısı’nın yasallaşması var. Denetim için 4 bakanlığın işbirliğinde öğrencilerle ilgili ortak veri tabanı oluşturulması da hedefler arasında. Kayıt dışı seks işçiliği yapan veya yapmaya zorlanan gençler nedeniyle artış gözlenen cinsel yolla bulaşan hastalıklar konusunda yurt dışından gelen öğrencilerin sağlık kontrollerinin ve tedavi takibinin yapılmasını zorunlu kılacak düzenlemeler hazırlanmaya başlandı. KKTC’de İnsan Hakları Birimi kurma, insan ticareti mağdurları için Alo 157 Acil Yardım Telefon Hattı oluşturma hedefleri de var. Seks işçiliğinin ülkede yasaklanması veya yasallaştırılması tartışmasının bir karara varması uzun vadeli hedeflerden. KISA VADELİ HEDEFLERİN KONU BAŞLIKLARI: “İNSAN TİCARETİ”, “KONSOMATRİSLER”, “DENETİM” VE “EĞİTİM İçişleri Bakanlığı’nın 18 Nisan’da düzenlediği “KKTC Gece Kulüpleri Çalıştayı”nın çeşitli tespitleri ve sorunların çözümüne yönelik kısa, orta ve uzun vadeli önerileri içeren sonuç raporu açıklandı. Kısa vadeli hedefler, “İnsan Ticareti, Konsomatrisler”, “Denetim” ve “Eğitim” başlıklarında şu şekilde açıklandı: “İnsan Ticareti: Çalıştay’dan çıkan raporlar ışığında yasal düzenleme açısından KKTC’de en büyük eksikliğin insan ticareti ile ilgili bir yasal düzenleme bulunmaması olduğu saptanmıştır. ‘Sınır aşan Organize Suçlarla Mücadele Sözleşmesi’ ve bu sözleşmenin eki olan ‘İnsan Ticaretinin, Özellikle Kadınların ve Çocukların Ticaretinin Önlenmesine, Durdurulmasına ve Cezalandırılmasına ilişkin Protokol’ Meclis’ten 2018 yılının ilk yarısında geçmiş, iç hukukun bir parçası olmuştur. İnsan ticareti ile ilgili kısa vadede atılacak ilk adım, bu protokolde de belirtilen doğrultuda, ceza yasasında insan ticareti ve insan kaçakçılığı ile ilgili tanımların yapılmasıdır. Bu bağlamda bir yasa önerisi geçtiğimiz hafta meclise sunulmuştur. İnsan ticareti ile ilgili bilgi ve yönlendirme içeren broşürlerin farklı dillerde hazırlanması, hazırlanan broşürde insan hakları ihlalinden ve insan ticaretinde mağdur kişilere destek olabilecek ilgili Dernek ve Sivil Toplum Örgütlerinin iletişim adreslerinin yer alması, bu broşürlerin limanlarda, havalimanında ve kara gümrük kapılarında KKTC’ne farklı vize türleriyle giriş yapan kişilere verilmesi, insan ticareti ile ilgili broşür içeriğinin KKTC ile ilgili internet bilgilerinin bulunduğu sayfalara da eklenmesi planlanmaktadır. Alo 157 Acil Yardım Telefon Hattı’nın hayata geçirilmesi için çalışmalar başlayacak ve bu hattın, mesajla iletişim kurma kısmı da oluşturulacaktır. Oluşturulacak afiş ve broşürlerde Alo 157 hattı ile ilgili bilgi de bulundurulacaktır. Konsomatrisler: Gece kulüplerinde ‘konsomatris’ adı altında çalışan kadınların aslında seks işçisi olarak çalıştığı bu çalıştayda birçok farklı veri ile ortaya koyulmuştur. Kadınların ilk olarak muayene için hastaneye götürüldükleri bilindiğinden, hastanede psikolog veya sosyal hizmetler uzmanı gibi bir yetkilinin istihdamı yapılarak çalışmaya gelen kadınlara çalışma koşulları, sağlık koşulları ve yasal hakları ile ilgili yazılı ve sözlü bilgi verilmesi ve herhangi bir insan hakları ihlali veya çalışma koşulları ile ilgili ters bir durumla karşılaştıklarında ulaşabilecekleri iletişim adresleri konusunda bu yetkilinin bilgi vermesinin sağlanması hedeflenmektedir. Çalışan kadınlara Barolar Birliği ile işbirliği içerisinde ücretsiz avukat erişimi sağlanması da hedeflenmektedir. Çalışma Dairesi tarafından, ülkemize çalışmaya gelen kadınlarla yapılacak iş sözleşmeleri kendilerini koruyucu nitelikte ve kendi dillerinde olması için çalışma da başlatılmıştır. Denetim: Kadınların sorunlarını daha rahat paylaşabilmeleri ve daha etkin denetim yapılabilmesi açısından, denetimlerin Gece Kulüpleri Komisyonu ile birlikte multi-disipliner bir ekip olarak yapılması ve devlet kurumlarını temsil eden kişilere ek olarak özellikle bir Sivil Toplum Örgütü elemanının ve bir de tercümanın denetim ekibine dahil olması hedeflenmektedir ve bu bağlamda yasal çalışma yapılmaktadır. Eğitim: Yer altında olan fuhuşun bir bacağını da ülkeye öğrenci olarak gelen kişilerin oluşturduğu, Çalıştay’da raporlanmıştır. Ülkeye son yıllarda giren öğrenciler kayıt altına alınmamıştır. KKTC’ye okuma amaçlı gelen, çoğunlukla yabancı uyruklu öğrencilerin kayıt dışı seks isçiliği yaptığı ve/veya yapmaya zorlandığı anlaşılmış, ancak koruyucu tedbirlerin ve sağlık kontrollerinin yapılmamasından ötürü gençler arasında cinsel yolla bulaşan hastalıklarda ciddi artış olduğu anlaşılmıştır. Bu sorunun önlenmesi için sağlık kontrollerinin ve tedavi takibinin yapılmasını zorunlu kılacak düzenlemeler hazırlanmaya başlanmıştır. Bununla birlikte, İçişleri Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı Eylül ayında başlayacak bir düzenleme hayata geçirecektir. Bu düzenleme ile öğrencilerin statüleri netleşecek ve ülkede kalmaları, çalışmak istemeleri halinde koşulları, kayıt yenileme ve dondurma keza okula devam edip etmediklerinin denetimi tüm bakanlıkların ortak veri tabanı ile ulaşılabilir ve denetlenebilir olacaktır. Öğrencilerin doğru bilgilendirilmesi açısından Doğu Akdeniz Üniversitesi’nde zorunlu olan oryantasyon eğitiminin, KKTC’ndeki tüm üniversitelerde de zorunlu hale getirilmesi için çalışmalar yapılacaktır.” İNSAN HAKLARI BİRİMİ KURULMASI ORTA VADELİ HEDEFLER ARASINDA Orta vadeli hedefler ise şöyle açıklandı: “Ülkemizde mevcut durumda üniversite öğrencileri, seks işçileri, şiddete uğramış kadınlar, insan ticareti ve benzeri konularda mağdur olmuş kişiler için destek mekanizmaları yetersizdir. Buna yasalardaki boşluklar da eklenince mağdur olan kişileri koruyucu bir mekanizmadan bahsetmek mümkün değildir. Bu bağlamda gerek devlet kanadında gerekse üniversitelerde sosyal hizmetler uzmanı, psikolog ve/veya sağlıkçı istihdamının da zorunlu kılınacağı bir insan hakları birimi kurulması hedeflenmektedir. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dairesi tahtında ‘gender focal point’in (cinsiyet odak noktası) de işlevsel hale getirilmesi de bu çalışmalarda önemli bir katkı sağlayacaktır. Yasal olarak atılacak en öncelikli adım ise İnsan Ticareti ile Mücadele Yasası’nı hayata geçirmek olacaktır. İnsan Hakları ve cinsel sağlık gibi konularda toplumsal bilincin yükseltilmesi açısından önceliğin eğitim sistemi olması kaçınılmazdır, bu bağlamda bu konuların eğitim müfredatında daha etkin bir yeri olması konusunda çalışmalar yapılacaktır. “ ‘SEKS İŞÇİLİĞİ YASAKLANACAK MI, YASALLAŞACAK MI?’ TARTIŞMASI GENİŞLETİLECEK” Uzun vadeli hedefler ise şöyle: “Uzun vadede seks işçiliğinin ülkemizde yasaklanması veya yasallaştırılması tartışmasının geliştirilerek bir karara varılması gerekmektedir. Eğer insan ticareti ile mücadele yasası geçtikten sonra diğer ülke modelleri de dikkate alınarak seks işçiliğinin yasallaşması yönünde bir karar alınırsa, seks işçilerinin çalıştığı gece kulüpleri ile genelevlerin ayrılması ve/veya bir ‘safe zone’ modeline geçilmesi hedeflenebilir. Bu konularla ilgili uzun soluklu bir vizyon ortaya konulması için hedefimiz sivil toplumdan paydaşların ve bilirkişilerin de dahil olduğu bir çalışma grubu oluşturarak Çalıştay’dan çıkan rapor ışığında ülke için bu konuda bir çalışma yapılmasıdır. Bu çalışma grubu bilimsel veriler ve dünya modelleri ışığında çalışacak, yer altındaki fuhuşu önleme ile ilgili de planlama yapabilecek ve gerekirse hedeflerini ihtiyaç doğrultusunda geliştirecektir.”