Koronavirüs ile varlığını bilmeyenler de öğrendi.

Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi’ndeki DNA Laboratuvarı.

Halkımızın sağlığı ile ilgili önemli testler yapılıyor, önemli tanılar konuluyor orada.

Üstelik sadece testlerle ve tanılarla değil, Kayıp Şahıslar Komitesi yönüyle devlete de hizmet veriyor.

Kısaca, halkımızın ve devletimizin genetik kodları ile ilgili her türlü analizin yapılabildiği stratejik bir üs aslında orası.

Bu stratejik üssün önemi, Koronavirüs pandemisi ile bir kez daha anlaşıldı.

Orada konuşlu cihazlar ve orada yapılan testler ile ilgili yapılan yorumlar ve hararetli tartışmalar bir türlü dinmedi.

Dineceğe de benzemiyor.

Orada çalışan fedakar emekçilere haklarını vermek boynumuzun borcudur.

Ancak, buradaki sorulara cevap vermek de muhataplarının boyunlarının borcudur:

Bu sorulara açık ve net cevapların alınabilmesi, DNA Laboratuvarının üzerindeki kara bulutu dağıtma açısından önemli hale geliyor.

Geçen senenin Mayıs 29’unda başlayan bir PCR cihazı alımı süreci var.

SORU-1: Cihaz alım şartnamesini kim(ler) hazırladı? Firma(lar) ile görüşmeleri kim(ler) yaptı?

****

‘’Bakanlığımıza bağlı Sağlık Servisleri Laboratuvarlarında kullanılmak üzere 4 yıllık süreyi kapsayacak şekilde ,bedelsiz Real Time PCR cihazı , Tam Otomatik Pipetleme Cihazı ve Üst Solunum Yolu Cihazı karşılığı test kit ve solusyon temini amacıyla teklif kabul edilir.’’ deniliyor.

Kısaca, 4 yıl boyunca test kiti ve solüsyon alımı karşılığında laboratuvara 3 adet cihazın bedelsiz kurulması ihalesi.

SORU-2: Bu cihazların alınmasına ihtiyaç var mıydı? Yoksa, devletin diğer kurumlarındaki atıl halde bulundurulan diğer cihazlar faal hale getirilebilir miydi? Yeni cihaz alım kararını kim(ler) verdi?

****

İhale ile ilgili Ek Hususlar bölümünün 6. Maddesinde: ‘’İhaleyi alan firma laboratuvarda bulunan Rotorgene ve EZ1 izolasyon cihazlarının 4 yıl süreyle servis ve bakım hizmetlerini yapmayı ücretsiz olarak taahhüt edecektir.’’ deniliyor.

SORU-3:Hali hazırda mevcut olan bu cihazlarla tecrübeleri fazla olan ekip, Koronavirüs tanısı için de bunları kullanılamaz mıydı? Test sayısının artırılmasının tartışıldığı dönemde, bu cihazlar da devreye sokulamaz mıydı? Qiagen’in devreye girmesi ile birlikte, bu cihazlar şu an hala aktif olarak kullanılıyor mu?

****

Genel Şartlar bölümünün 8. Maddesinde: ‘’Teklif edeceği kitlerle birlikte kurumun bünyesinde bulunan izolasyon sistemine tam uyumlu izolasyon kiti temin etmelidir.’’ifadesi var.

SORU-4: Kurumun bünyesinde bulunan diğer izolasyon sistemine tam uyumlu Covid-19 Test izolasyon kiti temin edildi mi? Yoksa sadece Qiagen’in kendi izolasyon cihazlarına uyumlu izolasyon kitlerinin temin edilmesi mi sağlandı? Beraberinde, Qiagen’den, ihale dışı izolasyon cihazı/cihazları ek olarak temin edildi mi?

****

Genel Şartlar bölümünün 10. Maddesinde: ‘’Teklif edilen Real Time PCR cihazı, tam otomatik Izolasyon cihazıve kitler in vitro diagnostik kullanima uygun ve CE belgesine sahip olmalıdır.’’deniliyor.

SORU-5: İhale ile alınmasına karar verilen Qiagen’e ait COVID-19 Test kitinin, in vitro diagnostik kullanımına uygun olduğuna dair belge, yetkililerle paylaşılmış mıdır? Yoksa, firma tarafından, kitlerin bu anlamda sadece araştırma için mi kullanımı önerilmektedir?

****

Genel Şartlar bölümünün 12. Maddesinde: ‘’Teklif edilecek sistem ile numune yükleme işleminin ardından nükleik asit izolasyonu ve gerçek zamanlı PCR ( real time pcr ) gibi asamalari otomatik gerçekleştirilmeli ve herhangi bir manuel müdaheleye gerek duyulmamalıdır.’’ denilmektedir.

SORU-6: Şartnamenin bu maddesini kim(ler) hazırlamıştır? Ne amaçla hazırlamıştır? Dünya üzerinde, bu maddenin şartlarını yerine getirebilecek başka bir firma var mıdır?Şartnamenin bu maddesini, sadece Qiagen marka cihazın karşılayabildiği doğru mudur? Şayet öyle ise, bu ihale, adrese teslim bir ihale haline getirilmiş olmuyor mu?

****

SORU-7: İhale sürecine itiraz edildiği bilinmektedir. Hangi firma(lar), hangi sebeplerden dolayı itiraz etmiştir? Süreç nasıl sonlanmıştır?

SORU-8: İhalenin şartnamesi ile oynanmış olabileceğine dair söylentiler doğru mudur?

SORU-9: İhale hangi gerekçelerle 2019 Kasım Ayı’na ertelenmek durumunda kalındı?

SORU-10: İhale itiraz sürecinde, devletin oldukça yüksek kurumlarından birinin başında olan bir kişinin devreye girmiş olabileceğine dair söylentiler doğru mudur?

SORU-11: COVİD-19 ortaya çıktıktan sonra, neden DNA laboratuvarında mevcutta kullanılan ve tecrübenin üst seviyede olduğu cihazlar değil de, Qiagen marka cihazın tercih edilmesi yoluna gidilmiştir? Bulaş konusunda güvenli oluşu, günlük yapılabilecek test sayısının fazlalığı gibi konular söz konusu ise, Qiagen Türkiye’de ve dünyada kaçıncı sırada tercih edilen bir markadır?

SORU-12: Bugüne kadar yapılan hızlı test ve PCR Test sayı dağılımları nasıldır? Qiagen ile kaç test yapılmıştır? Laboratuvardaki diğer PCR cihazları ile kaç test yapılmıştır?

SORU-13: İhale süreci tamamlanmış olmasına rağmen, ihaleye çıkılmadan, neden yeni bir Qiagen Symphony adlı izolasyon cihazının gerek bağış, gerekse devlet kanalı ile alımı yönünde ısrarlı girişimler mevcuttur? Bu konuda kim(ler) ısrarlı davranmaktadır?

SORU-14:Genetik laboratuvarının, yıllık yaklaşık 1500 Hepatit ve HIV testi, grip salgını döneminde ayda en az 40 üst solunum yolu örneği çalışan, buna ek olarak tümör örneklerinde mutasyon analizleri yapan bir laboratuvar olduğu resmi açıklamalarda mevcut iken, 2019 yılından itibaren, laboratuvarın hangi hizmet eksikliğinden dolayı Qiagen’e ait üst düzey cihazlar ile donatılmış ve donatılmaya da devam edilmektedir?

SORU-15: Gerek hızlı test ve gerekse PCR testlerinin hala Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi DNA Laboratuvarı’nda yapılmasının ısrarla istenmesinin bilimsel izahı nedir? Dünyada bizim uygulamamıza benzer bir örnek var mıdır?

SORU-16: DNA Laboratuvarındaki genetik bilgilerin güvenliğinden devlete karşı kim veya kimler sorumludur?

Halkımızın sağlığı kadar, devletin sınırlı maddi olanaklarının verimli kullanılmasına, halkımızın genetik verilerinin, devletin koyacağı kanunlarla korunması gerektiğine inanan bir doktor olarak sorularımı sormaya çalıştım.

Söz sırası muhataplarda, söz sırası Cumhuriyet Meclisi’nde…

Dr. H. İlker İpekdal

İletişim: 0542-8529899