Kemal Deniz Dana TAK’a yaptığı açıklamada, çok az kooperatifin üretim ve pazarlama yaptığını, kooperatiflerin bu yönünün geliştirilmesi için geçmişte hiç zaman ayrılmadığını, bu alanda yapılacak çalışmalara hükümetin desteğinin tam olduğunu söyledi. Dana, “Üretim ve pazarlama alanında ülkede kooperatifçilik seferberliği başlatılacaktır” dedi. Tüm kooperatiflerin denetiminin de yapılacağını kaydeden Dana, “Kaynakların çar çur edilmesine izin vermeyeceğiz” dedi. YÜZDE 70’İ DENETLENMİYORDU Mukayyit olarak üç ay önce göreve başladığında, 538 kooperatif dosyası bulunmasına rağmen 212’sinin aktif olduğunu belirten Dana, bu kooperatiflerin yüzde 70’e yakınının denetiminin yapılmadığını, yüzde 80’inin de genel kurullarını düzenli yapmadığını tespit ettiklerini kaydetti Kooperatiflerin gerek Mukayyitlik gerek Kooperatif Merkez Bankası gerekse devletle iletişim eksikliğinin bulunduğunu da gözlemlediklerini ifade eden Dana, “Bırakınız gevşek, kopuk olduğunu tespit ettik” dedi. Mukayyitlik bütçesinde de sıkıntıların bulunduğunu kaydeden Dana, 212 kooperatifin denetimini yapmakla zorunlu olan, görevinin yüzde 90’ı dışarda çalışmayı gerektiren bir kurum için ayrılan yakıt bütçesinin 2019 için 2 bin 400 TL olduğunu kaydetti. ANA DÜŞÜNCEM ÜRETİM VE PAZARLAMA NOKTASINA GETİRMEK Kooperatifçilikle ilgili bir devlet politikasının bulunmadığını, tüm bunlar ışığında 2020’nin ilk çeyreğinde sonuçlanacak bir kooperatifçilik çalıştayı düzenleyeceklerini söyleyen Dana, “Devletin kooperatifçilik politikasını çok açık ve net ortaya koymamız gerekir. Ana düşüncem kooperatifleri yalnızca kredi ve arpa buğday ticareti yapan bir yapıdan, üretim ve pazarlama yapan kooperatif noktasına getirmektir. Hedefimiz ürünlerin yurt içi veya yurt dışına kooperatifler aracılığıyla satılmasıdır” dedi. BÖLGESEL ÜRÜNLER KOOPERATİFLER ARACILIĞIYLA PAZARANMALI Bölgelerin kendilerine has ürünlerin bölge kooperatifleri ile pazarlanması gerektiğine inandıklarını ifade eden Dana, üreticilerin kooperatiflerle çalışmasını sağlamak için teşvik programlarının da geliştirileceğini söyledi. Dana, “Türkiye kooperatifçilikte çok gelişti, pek çok ülkede kooperatifçilik çok ileri aşamaya taşındı. Yeni bir dünya keşfetmeyeceğiz, bu ülkelerdeki en iyi uygulamaları ülkemize getireceğiz” dedi. Üreticilere pazarlanacak ürünleri için güvence verilmesinin atılacak en önemli adımlardan biri olacağını kaydeden Dana, “Üreticilere yaşayabilecekleri mağduriyetlerin karşılanacağı güvencesi verilmeli. Yani ürünleri sigorta edilecek” dedi. Kooperatifler aracılığıyla ürünlerin otellere pazarlanmasının da mümkün olduğunu, Türkiye’nin bunu başardığını, bu suretle otellere kesintisiz ürün tedariki güvencesi sunulabileceğini kaydeden Dana, ayni zamanda üreticiye de daha istikrarlı fiyat ve ödeme sunulabileceğini belirtti. AKINCILARIN BÖRÜLCESİ KOOPERATİFLERLE SATILABİLİR Dana, “Bugün Akıncıların domates ve börülcesini; Çayönü, Türkmenköy ve Beyarmudu patatesini hem yurt içi hem de yurt dışına kooperatifler aracılığıyla satabiliriz” dedi. Bireysel hareket eden pek çok üreticinin geçmişte çok mağduriyet yaşadığını, batan patates üreticileri ve ürünün karşılığını almayan enginar üreticilerinin bulunduğunu kaydeden Dana, kooperatiflerin üreticiye ürün karşılığını ödeme zorunluğunu getirecek düzenlemeler öngörüyoruz, bunların yapılması durumunda üretici kooperatif altında kendisini güvence altında hissedecek. Bir üreticinin kooperatifle çalışma nedeni nedir? Ürettiğini kooperatif aracılığı ile satabiliyor mu? Parasını alabiliyor mu? Bunların sağlanması gerekiyor” dedi. TRAKTÖR ALIMI İÇİN BAŞVURUDA BULUNAN KOOPERATİFLER VAR Ülkede örnek olabilecek kooperatiflerin de bulunduğunu kaydeden Dana, üyelerinin tarlalarını sürmek için traktör alımı konusunda başvuruda bulunan kooperatiflerin de bulunduğunu ifade etti. GIDA GÜVENLİĞİ Kemal Deniz Dana, ürünlerin kooperatif aracılığıyla pazarlanması durumunda gıda üretiminde de sağlık açısından kontrollerin daha sık yapılabileceğini söyledi. FASIL 114 Bunların yasal zeminini hazırlamak için Kooperatif Şirketler Yasası ve altındaki tüzüklerde düzenlemeler öngördüklerini ifade eden Dana, denetim ve gözetim faaliyetleri; kooperatif yönetim kurullarında görev yapacak kişiler için kriterler konusunda yasa ve tüzüklerde düzenlemeler yapacaklarını söyledi Fotoğraf: Erol Uysal