Bundan yaklaşık 1 sene önce plastik poşet kullanımının azaltılmasına yönelik bir karar alınmıştı.İşin başında Turizm ve Çevre bakanı olarak Fikri Ataoğlu vardı.
Amaç bir yerde çevreyi korumak,plastik kullanımını azaltarak çevresel zararlarını olabildiğince minimize etmekti.
Plastik poşetler bundan sonra marketlerde isteyene 25krş karşılığı satılacaktı.
Dünyada birçok ülkede benzer örnekleri vardı ve başarılı sonuçlarda alınmıştı.
Açıkçası bizde de ilk günlerde uygulama oldukça iyi gidiyordu.
25krş yeterlimiydi değilmiydi bana kalsa 1 TL olsun derdim ama yinde uygulama fena gitmiyor birçok kişi ellerinde bez poşetleri ile marketlere gitmeye başlamıştı.
Açıkçası çöpe giden plastik miktarı azalmış sağda solda yollarda uçuşan poşetlerdede gözle görülür bir azalma olmuştu.
Millet yeni ve faydalı bir alışkanlığı kazanmak üzereydi.
Yalnız bir süre sonra büyü bozuldu ve marketlerin birçoğu plastik poşet uygulamasından 25 krş almayı bıraktı.Alanlarda bu parayı ceplerine attı.
2019 da Türkiyedede benzer bir uygulama hayata geçirilmişti.
Başlayan bu uygulama çerçevesinde Türkiyede Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmeliğin Uygulama kapsamında geri
kazanım katılım payına ilişkin vatandaştan alınan 25 kuruşun 18 kuruşu halkın geri dönüşüm konusunda bilinçlendirilmesi
çalışmalarında kullanılmak üzere geri dönüşüm katkı payı olarak devlete aktarılıyor. Kalan 7 kuruş ise marketin maliyetine
sayılıyordu.
Türkiye'de ise 2019'a kadar yılda 35 milyar adet plastik poşet piyasaya sürülüyor ve kişi başına ayda yaklaşık 35 plastik poşet kullanılıyordu.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca, 1 Ocak'tan itibaren başlatılan plastik poşetlerin ücretli olması uygulamasıyla, kullanım yüzde 77,27 oranında düştü. Aylık yaklaşık 35 olan kişi başı poşet kullanım adedi 10'a kadar geriledi.
Plastik poşetlerin ücretlendirilmesiyle, 11 ayda yaklaşık 150 bin ton plastik kullanımının önüne geçildi. Buna bağlı olarak yaklaşık 6 bin ton sera gazı salınımı önlenmiş oldu.
Bakanlık tarafından ülke genelinde 2 bin 160 plastik poşet denetiminde, kurallara uymayan marketlere ve plastik poşet üreticilerine 121 bin 411 lira ceza kesildi.
Bu arada Bakanlık, yıl içerisinde "Plastik Poşetlerin Ücretlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar"da da düzenleme yaptı.
Düzenlemeyle gümrüksüz satış mağazalarındaki poşetler ücretsiz hale getirildi. Tekstil, oyuncak, elektronik, unlu mamul, giyim, gıda gibi ürünlerin toptan veya perakende satışının yapıldığı market, bakkal, kantin, pastane, züccaciye, tuhafiye, restoran, kafe, nalbur ve benzeri yerlerdeki belirli poşetler için de ücretsiz satışın geçerli olması sağlandı.
Değişiklik ile plastik poşetlerin kalınlığının değişkenlik gösterebileceği göz önünde bulundurularak yüzde 10'luk sapma oranı, Bakanlık tarafından "tolerans payı" olarak kabul edildi.
Marketlere, barkodlu poşete geçiş için 30 Haziran'a kadar süre tanındı. Sürenin dolması ile barkodsuz poşet satışı da yasak hale geldi.
Bakanlık özellikle plastik, cam ve metal içecek ambalaj atıklarının etkin bir şekilde toplanmasıyla sanayiye kaliteli hammadde sağlayarak ithalatı ve cari açığı azaltacak, bertaraf edilen atık miktarının azaltılmasına yönelik "depozito uygulaması"nı 1 Ocak 2021'den itibaren zorunlu hale getirecek.
Peki şimdi sormak istediğim soru şu;
Biz bununla ilgili ne gibi düzenlemeler yaptık?
Marketlere, barkodlu poşete geçiş yaptık mı ?
Depozito uygulaması ile ilgili karar aldık mı?
Bizde bu uygulama ile bir ayda plastik poşet kullanımı kişi başı kaç adete indi?
Bu konu ile ilgili olarak kaç denetim yapıldı?
Kurallara uymayan marketlere ve plastik poşet üreticilerine ne kadar ceza kesildi çevre fonunda kaç para toplandı?
Bizde Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin herhangi bir yönetmelik varmı varsa bu yönetmelik kapsamında oluşan Plastik Poşet
Komisyonu” bugüne kadar ne yaptı?
Tüm bu sorulara verilecek cevaplar
Hiç ,hayır ,hayır, bilmiyorum, hiç , hiç , hiçbirşey’ dir.
Neden ?
Çünkü denetim yoktu.Seçimlerimiz vardı.Salgınla uğraşıyorduk
Halbuki işin denetimi o kadar kolaydı ki. Yapılması gereken sadece marketin aylık satin aldığı plastik poşet miktarının tesbiti ile ve ondan bunun parasal olarak geri iadesini talep etmekti.
Plastik poşet satıcılarından ne kadar satış yapıldığını tesbit edip karşılatırmaktı.Ve gerekirse ceza kesmekti.
Ama her zaman olduğu gibi yine sınıfta kaldık.
Türkiye ile ayni tarihte başladığımız bu projede Türkiye bugün sıfır atık için projeler yapıyor. Kamu spotları ile halkı teşvik ediyor .Plastik poşetlerin üzerine çevreci sloganlar ile ilgili düzenlemeye gidiyor. Ambalaj atığı toplama noktalarını yaygınlaştırıyor.
Peki biz nerdeyiz ve neden.Asıl sorulması gereken soru bu.
Açıkçası Çevremi koruyorum bak naylon poşet 25 krş. demekle olmuyor.
