Saffet Barutçu, yılda yaklaşık 80-100 müracaat alırken, pandemi sürecinde sadece 2 ayda bankaya 450 müracaat yapıldığını bildirdi. Barutcu, CTP Milletvekili Erkut Şahali’nin 4 Haziran’da Meclis kürsüsünden yaptığı konuşmayı yazılı açıklamayla yanıtladı. Şahali’nin, “Hükümetin açıkladığı 1. Ekonomik Tedbirler Paketi kapsamında KKTC Kalkınma Bankası tarafından istihdamın sürekliliği ve öncelikli üretim sektörlerinin desteklenmesi amacı ile düşük faizli kredi verilmesi şeklinde olmasına rağmen sektör ayrımı gözetmeksizin kredilendirmelerin yapıldığı” yönünde bir açıklaması olduğunu belirten Barutcu, pandemi nedeniyle sadece üretime yönelik faaliyet gösteren firmaların değil tüm işletmelerin yaşanan süreçten etkilendiğini kaydetti. “Hatta açık sektör olmasına rağmen kredi verilmesi eleştirilen benzin istasyonları da bu dönemde sokağa çıkmanın kısıtlandığı, üniversite, ilk ve orta dereceli okullar ve kamu ve özel işletmelerin kapalı olduğu, toplu taşımacılık, turizm ve diğer sektörlerin tamamına yakınının durduğu bir ortamda cirolarının çok çok azaldığı herkesin rahatlıkla gözlemleyebileceği bir durumdur” diyen Barutcu, bu nedenle açıklanan kredi paketlerinin sektör ayrımı gözetmeksizin tüm sektörlere açık olacak şekilde müracaat kabul ettiğini anlattı. Kredilerle ilgili Kalkınma Bankası’nın açıkladığı ödemesiz sürelerin kısa olduğu yönündeki eleştirinin eksik bir değerlendirmenin sonucu olduğunu ifade eden Barutcu, “Çünkü Kalkınma Bankası’nın geleneksel olarak kredilendirdiği sektörler ve kredi ölçeklerine bağlı olarak kredilerin ödemesiz süreleri belirlenmektedir” dedi. Barutcu şöyle devam etti: “Bu kredi paketlerindeki taksit ödemesiz sürelerin 6 ay olarak belirlenmesi kredilerin ölçeği ve sektörler dikkate alınarak yapılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nde açıklanan aynı kapsamlı krediler için de ayni vade ve ödemesiz süre belirlenmiştir. Buna ek olarak bu sürelerin kredilerin kapsamı ve sektörüne göre farlılık gösterebileceği Kalkınma Bankası’nın özellikle son 2 yılda verdiği Yenilenebilir Enerji Yatırım Kredilerinde 3 aylık ödemesiz süre uygulamasından görülebilmektedir.” “Krediler Tüzüğü’nün 8 madde 1. Fıkrasına yönelik eleştiride sanırım bir kavram karışıklığı olmuştur” diyen Barutcu, bu maddenin işletmelerin önceden kullandıkları kredilerle ilgili yakın takip veya yasal takip süreçlerine yönelik kısıtlama içeren bir madde olmadığını, konuşmanın ilerleyen kısmında dile getirilen 17. madde kapsamında bulunan bir husus olduğunu kaydetti. Barutçu, bu maddenin kuruluş aşamasındaki Karpaz bölgesindeki balıkçı ve pansiyon işletmeleri gibi çok az sayıda mikro işletmeye yönelik bir kaç kredi dışında hiç kullanılmayan belirli bir limite kadar olan kredilerin Yönetim Kurulu yerine Genel Müdür tarafından onaylanmasına yönelik bir madde olduğunu açıkladı. “YILLARDIR KALKINMA BANKASI’NIN TÜM KREDİLERİ YÖNETİM KURULLARI TARAFINDAN ONAYLANMAKTADIR” “Ancak yıllardır Kalkınma Bankası’nın tüm kredileri Yönetim Kurulları tarafından onaylanmaktadır” diyen Barutcu, şöyle devam etti: “Bu madde Genel Müdür yetki limiti yanında projelerin mali, teknik ve ekonomik değerlendirmelerinin yapılmasına da değinmektedir. Bu uygulamalar bankanın ana fonksiyonu olan yatırımların desteklenmesine yönelik sağlanan yatırım kredileri için uygulanmaktadır ancak bizim bu dönemde açıkladığımız ve müracaat kabul ettiğimiz kredi paketlerimiz içinde bulunulan pandemi ve bunun yarattığı olağanüstü ekonomik şartlarda işletmelerin istihdamlarına devam edebilmelerine, dükkan kirası, elektrik gideri, kriz öncesi alınan hammadde ve ürünlerin ödemelerinin yapılabilmesine yönelik işletme kredileri olduğundan bunların bir yatırım projesi gibi mali, teknik ve ekonomik değerlendirmelerinin yapılıp rantabl olup olamayacağına bakılmasına gereklilik olabilecek kapsamlar değildirler, bunlar tamamen işletmelerin bu süreci en az sıkıntı ile atlatabilmelerine yönelik işletme kredileridir. Bu noktada yine de herhangi yanlış bir uygulama yapılmaması adına süreç öncesi bankanın hukuk danışmanından uygulama yöntemi ile ilgili görüş alınmıştır.” Barutcu alınan görüşü de şöyle açıkladı: “Kanun koyucu projeler için verilen yatırım kredileri ile işletme kredilerini birbirinden ayırmıştır. Dolayısı ile banka tarafından finanse edilecek projeler ile işletme kredilerinin, yasa tarafından ayrı ayrı düzenlendiği bu nedenle bu iki kredi çeşidi ile ilgili düzenlemeleri, kıyas, ve/veya başka bir metot ile bir diğeri için uygulamak yersizdir kanaatindeyim. Yasa’nın 19 (3) maddesinde bahsi geçen Projelerin bankaca finanse edilebilmesi için bunların bankaca yapılan değerlendirme sonucunda rantabl bulunmaları ve borçlarını projenin niteliğine göre bankaca saptanacak sürelerde geri ödeyebilmeleri gerekir hükmünden yola çıkarak, İşletme Kredileri için bu yönde bir rapor aranmasının gerekli olmadığı kanaatindeyim.” Kalkınma Bankası’nın “Proje Değerlendirme Komisyonu” diye bir organı bulunmadığını ifade eden ve bununla Proje Değerlendirme Müdürlüğü’nde görev yapan proje değerlendirme uzmanlarının kastedilmiş olabileceğini dile getiren Barutcu şöyle devam etti: “Bu başvuruların da her zaman olduğu gibi bu uzmanlar tarafından ancak geleneksel yatırımcının beyanlarına ve sunulan evraklarına dayalı ve yaklaşık her biri 2 haftalık sürede tamamlanan kapsamlı değerlendirme metodu ile değil tüm bankalarda yapıldığı şeklide bilançolar baz alınarak ve bir bilgisayar programına (Toolkit) girilen rakamsal bilgilerin sonucunda elde edilen ve çok süratli sonuçlanabilen bir uygulama ile değerlendirilmektedir.” “2 AYDA BANKAYA 450 MÜRACAAT YAPILDI” Bankanın yıllar itibarıyla değerlendirdiği proje sayısının yıllık yaklaşık 80-100 olduğunu anlatan, bu süreçte sadece 2 ayda bankaya 450 müracaat yapıldığını ifade eden Barutcu, “Dolayısıyla içinde bulunulan pandemi şartlarında -ki kamuda sadece belirli kurumlarda dönüşümlü ve kısa mesai yapılan bir ortamda bu kadar yüksek sayıda müracaatın değerlendirilip kredilerin işletmelerin devamlılığını riske atmadan süratle finansman sağlanması ancak alışılagelmiş yöntemlerin haricinde çok radikal kararlar ve inisiyatifler alınarak mümkün olabilmektedir- bu süreçte normal dönemlerdeki süreçlerle ve yöntemlerle kredilendirmelerin yapılması mümkün değildir bunun herkesçe anlaşılabilir bir durum olduğu kanaatindeyim.” On-line başvurusu bankanın sistemine düşen tüm müracaatların öncelikle Merkez Bankası verilerinden çek yasağı ve kredi risk raporlarının alındığını ve bu konuda sıkıntılı olanların ayrıca listelendiğini dile getiren Barutcu, “Bu ayrı listelenen başvurularla ilgili durum incelenmekte ve yatırımcılarla iletişime geçilerek durumları hakkında bilgi verilmekte ve bu hesaplarla ilgili sıkıntılarını düzeltmeleri ve bununla ilgili bankalarından yazı getirmeleri istenmektedir” dedi. Barutcu süreci şöyle özetledi: “Bu aşamada özellikle sıkıntılı hesapları küçük rakamlar olan ve hemen kapatılabilecek durumda olanların müracaatları zamanı iyi değerlendirme adına dosya oluşum sürecine devam ettirilmekte ve ilgili süreçleri takipte tutulmaktadır, bu durumda olan başvuruların Yönetim Kurulu karar aşamasına gelene kadar sorunlarını çözenler doğal süreci içerisinde ilerlemekte hala çözemeyen ancak çözülebilme imkânı olduğu düşünülen bazı başvurular da kredilerini belirlenen şartların düzeltilmesi durumunda şartlı olarak kullanılmak üzere Yönetim Kurulunun onayına sunulmaktadır.” “TÜM MÜRACAATLARIN SİSTEME DÜŞER DÜŞMEZ DEĞERLENDİRMEYE ALINIR” Kredilerin değerlendirilmelerinin sıra takip edilmeden yürütüldüğü yönündeki eleştirinin de gerçekleri yansıtmadığını kaydeden Barutcu, tüm müracaatların sisteme düşer düşmez değerlendirmeye alındığını kaydetti. Barutcu açıklamasını şöyle sürdürdü: “Değerlendirmenin ilerletilmesi ve sonuçlandırılması başvuru sahiplerinin talep edilen bilgi ve belgeleri bankaya ulaştırma süratlerine bağlı olarak sonuçlanma tarihleri sırasız ilerlemektedir bu da bankadan değil başvuru sahiplerinin kendilerinden talep edilen belgeleri bankaya iletme sürelerine bağlı bir durumdur.” “KRİTERLER GÖZETİLMEDEN KREDİ VERİLDİĞİ İDDİASI YANLIŞ” Yönetim Kurulu Üyelerinin ve kabinede görev yapan bir bakanın birinci derecede yakınına kredi kriterleri gözetilmeden ve yasal süreçte kredileri bulunmasına rağmen kredi verildiği ile ilgili iddianın eksik ve yanlış bilgilere dayalı bir değerlendirme olduğunu dile getiren Bartucu şöyle devam etti: “Söz konusu işletmeler tüm başvuru yapanlarla aynı kriterler çerçevesinde başvurularını yapmışlar ve açıklanan kredi paketleri kriterlerine uygun olarak, Vergi Dairesi’ne kayıtlı yasal işletmeler olarak ve Vergi Dairesine beyan edilen ciro ve bilançolar ile Sosyal Sigortalar Dairesine kayıtlı aktif çalışan sayıları baz alınarak ve bankanın kefil kriterlerine uygun kefiller bankaya sunularak talepleri değerlendirilmiş ve bu çerçevede onaylanarak kullandırılmıştır. Başvuran tüm işletmelere uygulanan şekliyle varsa yasal takip sürecindeki kredileri kapatılmış veya bu kapsamdaki krediler ilgili bankalarca yapılandırılarak yasal süreçten çıkmış oldukları resmi yazı ile bankaya bildirilmiştir. Ayrıca geçmiş yıllardaki benzer kredi taleplerinde olduğu şekliyle kredi başvurusu yapanlarla birinci derecede akrabalık bağı olan Yönetim Kurulu Üyeleri söz konusu kredilerin onaylanması ile ilgili oy kullanmamıştır.”