Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu, 10 dakikalık aranın ardından yeniden toplandı.
Cumhuriyet Meclisi Başkan Yardımcısı Hüseyin Avkıran Alanlı başkanlığında yeniden toplanan genel kurulda CTP Milletvekili Hamzaoğulları, yeniden söz alarak, konuşmasında aslında her alandaki “statükonun” devamını eleştireceğini, ancak doktorlarla ilgili istemeden bir konuşma yaptığını ifade ederek, “Özür dileyerek o sözlerimi de geri alıyorum” diyerek konuşmasını tamamladı.
DİNÇYÜREK
DP UG Milletvekili Hakan Dinçyürek de, “Hiçbir hekim, siyasi ve insanın ana rahmindeki 7 aylık bebeği öldürmeyi haklı görmediğini, bu konunun mahkemede olduğunu ve sonuçlanmadan kimsenin suçlu ilan edilemeyeceğini” ifade ederek, bu yüzden herkesin ortaya koyduğu sözleri iyi düşünmesinin gerekliliğine işaret etti.
Dinçyürek, Kıbrıs Türk Süt Endüstrisi Kurumu (Sütek) bütçesine döndüklerinde, bu bütçenin tartışılmasının anlamsız olduğunu ifade ederek, eleştirilerde bulundu, kuruma bütçede ayrıcalık yapıldığını, savunulacak tarafının olmadığını söyledi.
Hayvancıya ücretlerin Sütek tarafından ödendiğini, harcamalarını da bütçesinde göstermesinin gerektiğini ifade eden Dinçyürek, bu ödemelerin bütçe dışı yapıldığını, bunun da suç olduğunu, bu yüzden bu bütçenin görüşülmeden reddedilmesi gerektiğini, Tarım Bakanlığının geri çekmesi gerektiğini, aksi halde suç olacağını anlattı.
Dinçyürek, “kayıt dışı gelir gideri olan bütçe geri çekilmelidir” dedi.
ÇAVUŞOĞLU
UBP İskele Milletvekili Nazım Çavuşoğlu da, çalışmalarını ve bütçesini değerlendirdiği Sütek’in ülkedeki süt ürünü çeşidinin artırılması için çalışabileceğini ifade ederek, ülkede ithal edilen peynir ürünleri ve çeşitliliğine işaret etti.
Çavuşoğlu, üretimde standartların geliştirilmesinin önemine de işaret ederek, yerli ürünlerde cazibenin artırılması yanında uygun fiyata satılmasının önemine de vurgu yaptı.
Hellim üretiminde de üretim standardının yakalanması gerektiğini, teşviklerin ona göre verilmesi ve üreticilerin de bu yönde geliştirilmesi gerektiğine değinen Çavuşoğlu, tarımda reform için güçlü bir hükümet olduğunu, bu yüzden yapılacak kısa, orta ve uzun vadeli programlarla bunun geliştirilebileceğine dikkat çekti.
Çavuşoğlu, üreticilerin kazanılarak sütün ülke için kullanılması gerektiğini, üretim ve ihracatta da derlenip toparlanmaları gerektiğini ifade ederek, daha ucuza bir üretim ve hayvan sağlığının sağlanacağı bir konuma gelmeyi temenni etti.
Su konusunda da, anlaşmanın sağlanmasıyla hayvancıların suya ve üretme kabiliyetine kavuşacağına inanç belirten Çavuşoğlu, suyun en kısa sürede akmasının elzem olduğunu, kaliteli üretimle hayvan sağlığı ve gıda sağlığının da gelişeceğine inanç belirtti.
SOYER
CTP Milletvekili Ferdi Sabit Soyer de, süt ve süt üretimi konusundaki tartışmalarda bazı noktaların aşılması ve artık verilerle hareket edilmesi gerektiğini ifade ederek, rakamlar üzerinden konuya değindi. 2015 yılında süt üretimin 145 bin tona çıktığını ifade eden Soyer, süt üretiminde hızlı bir artış yaşandığını, artışın iyi bir gösterge olduğunu ancak sorunun üretimin kullanılmasında yaşandığını kaydetti.
Soyer, sütün değerlendirilmesinin büyük önem taşıdığını ifade ederek, ülkede süt ve süt ürünlerinin değerlendirilmesinin düştüğü, ithalatın da arttığına işaret etti. Soyer, bunun da süt kullanımında sıkıntı yarattığını belirterek, içte bu sütün değerlendirilmesinin önemine dikkat çekti.
Süt ve süt ürünlerinin asker, oteller, yerli işletmeler ve marketlerde, yani içte tüm alanlarda değerlendirilmesinin teşvik edilmesi gerektiğini ifade eden Soyer, teşviklerin yatırıma verilmesinin gerekliliğine işaret etti.
Soyer, yatırımların, üretimlerin, kopan ilişkilerin yeniden tesis edilmesinin ve sıkıntıların neden ortaya çıktığının tespit edilmesi gerektiğini anlatarak, örneğin askerin iç piyasadan neden alım yapmadığının araştırılması gerektiğini, ayrıca bir diğer örneğin, ülkede aynı ithal ürünün neden güneyden alındığının irdelenmesi gerekliliğine değindi.
Ülkedeki veri üretimi ve paylaşımındaki sıkıntıların aşılması, istatistik dairesinin de gelişmesi ve her kurumun daire ile elindeki verileri paylaşması gerektiğinin önemine vurgu yapan Soyer, işletmelerin Sütek’e borçlarını ödemesi, bunun ardından başka alımlar yapabilmesinin düzenlenmesinin gerekliliğine işaret etti.
Çünkü bunun, halkın, üreticinin parası olduğunu, bu yüzden ürün borçlarının ödenmesinin şart olduğunu anlatan Soyer, ödemelerin alınması için herkesin ciddi destek olması gerektiğini kaydetti.
Soyer, Süt Kurumunun aracı olduğunu, üreticiden işletmeye sunduğunu, işletmeden aldığı para ile de üreticiyi ödediğini ifade ederek, “Süt başka bir şeye benzemez, hijyen olmalıdır, taşınmalıdır, en geç 24 saat içinde işlenmelidir. İşleyen de en uygun koşulda işlemelidir. Hiçbir koşulla bu sistemin dışına çıkılmamalıdır” dedi.
Süt kurumunun bu yüzden devreden çıkarılamayacağını belirten Soyer, iç tüketim kapasitesinin de artırılması gerektiğini kaydetti.
TÖRE
UBP Lefkoşa Milletvekili Zorlu Töre de, kurumların desteklenmesi ve geliştirilmesinin önemine işaret ederek, tarım sektöründe yaşanan sıkıntıların tüm paydaşların hep birlikte çalışmasıyla aşılabileceğine değindi.
Töre, süt ürünlerinin iç piyasada daha fazla tercih edilmesi için çalışma yapılması gerektiğini, hellimin standartlarına uygun ve denetim altında yapılması gerektiğini vurguladı. İthal ürünlerde fiyat belirlemelerinin de denetime tabi olması gerektiğini, gerekirse fon konulması gerektiğini ifade eden Töre, yerli üretim ve üreticinin korunmasını istedi.
Zorlu Töre, böyle giderse ülkede “tarım sektörünün öldürüleceğini” ifade ederek, Veteriner Dairesinin de hayvan sağlığı için denetimlerini artırmasını istedi.
ŞAHALİ
Tarım Doğal Kaynaklar ve Gıda Bakanı Erkut Şahali de, yorumlara ve değerlendirmelere teşekkür ederek, dile gelen pek çok konuyu özetle değerlendirdi.
Şahali, süt ürünlerinin pazardaki payına bakıldığında üretimin ve yerli üretimin desteklendiğini, mevcut uygulamanın da destek kaynaklı olduğunu, ancak sorunun destekleyenin nasıl destekleneceğinin olduğunu kaydetti.
Reklamın önemli olduğunu, üretimin, süt ürününün, imalatçının her şeyin sorumluluğunun devlet üzerinde olduğunu ifade eden Şahali, tek başına ithalat veya üretimin suçlanmasının bir şeyi ifade etmediğini, ithalatın payının yani yeniden paketlenen ürünün 2010-2014 yılları arasında 1900 ton, 2015’te ise 6 bin ton olduğunu kaydetti.
Yerel ürünlerle ithal edilen ürünler arasındaki kıyasın rakamlarla yapılmasının gerekliliğine işaret eden Şahali, devletin de yaşadığı sıkıntılar olduğunu, KKTC’nin ihracat kapasitesinin ortada olduğunu ifade ederek, “vahşi kapitalizimin” sadece ülke içerisinde değil, Türkiye’de de bunun böyle olduğunu anlattı.
Şahali, karşılıklı konuşarak bu sıkıntıların giderilebileceğini, hayvancıların batırılmaya yönelik uygulamalar olmadığını, devletin desteğinden bir milim sapmadığını, geriye düşmediğini vurguladı.
Milletvekillerinin yorum ve değerlendirmelerini bir bir değerlendiren Şahali, tarım sektörü için sıkıntıların olduğunu, TÜK’ün bu kapsamda sıkıntıların aşılması için çalıştığını, yarın kendisinin de katılımıyla bir toplantı yapacaklarını kaydetti.
Hayvan hastalıklarının giderilmesi, yerli üretimin desteklenmesi, ülke tarım sektöründeki sıkıntıların aşılması için sürekli çalışmalar yaptıklarını anlatan Şahali, kooperatifleşmenin de önemine işaret etti, etkin bir şekilde süt ve süt ürünlerinin değerlendirilmesi, rekabet gücünün artırılması açısından önem taşıdığını söyledi.
Şahali, Gıda ürünleri güvenliğinin sağlanması ve hayvan hastalıkları ile ilgili de yürütülen çalışmalar olduğunu, Veteriner Dairesinin yarından itibaren klinik hizmetlerini durdurup, veterinerlerin hem denetim hem de eğitim ve yönlendirme hizmeti vereceğini kaydetti.
Reform çalışmaları kapsamında bunun hayata geçirileceğini anlatan Şahali, bu uygulamanın Gıda Referans Laboratuvarının da kullanılmasını sağlayacağını belirtti.
“SÜTEK’İN KABİLİYETİNİN ARTIRILMASI ÖNEMLİ… ÜRETİCİ VE İMALATÇILARIN KORUNMASI İÇİN DESTEKLENMELİ”
Şahali, ülkede üretilen her damla sütten sorumlu olan Sütek’in kabiliyetinin artırılmasının önemine de işaret ederek, kurumun üreticilerin ve imalatçıların korunması için desteklenmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Erkut Şahali, Sütek’in çalışmaları hakkında da bilgi vererek, üretilen her damla sütün Sütek aracılığıyla imalatçıya ulaştırıldığını söyledi, bütçeye destek veren herkese teşekkür etti.
DPUG Gazimağusa Milletvekili Hakan Dinçyürek de yeniden söz alarak, bakanı hayretlerle dinlediklerini ifade etti. Kurumun gelirinin ve giderinin yüzde 95’inin bütçe dışı olduğunu iddia eden Dinçyürek, gelir ve giderin bütçe içine alınması gerektiğini, bu hesabın denetime açılmamasının nedenini sordu.
Editör: TE Bilisim
