Ülkemizde yabani olarak yetişmesi yanında son zamanlarda bunun üretimi yönüne de gidilmektedir.Dikenli bir yapısı olan ayrelli bitkisinin bu özelliğinden olsa gerek ona ‘Kuşkonmaz’ da deniyor. Doğrudur, tümü diken olan ayrellinin üzerine hiçbir şartta kuşun konması mümkün değildir.
Toplanması biraz zahmetli olan ayrelliyi satmak isteyenler onu bağ haline getirerek pazarlamaktadırlar. Ayrelli toplandıktan sonra tüketilene kadar kök kısımları suda olacak şekilde bir kap veya kovada muhafaza edilmelidir.
Ayrelli beğeniye göre taze kısımları koparılarak tavada kavrulur. Ya da az haşlandıktan sonra kavrulur. Genellikle de kavrulan ayrellinin üzerine yumurta kırılarak karıştırılır. Bu şekilde pişen ayrellinin üzerine limon sıkılarak yenir.
İnternetteki bilgilere göre A, B1,B2, B6 ve C vitamini açısından zengin ve lifli bir bitki olan ayrelli, folik asit, fosfor ve potasyum içerir.
Bu içeriği ile güçlü bir idrar söktürücü olan ayrellinin, kalbi güçlendirme ve kanı temizleme özelliği de var.Besleyici yönü yüksek olan ayrelli dünyanın birçok yerinde yetiştirilmektedir. Ülkemizde ise doğada bol miktarda bulunmaktadır. Kendi ihtiyacı için onu toplayanlar yanında topladıklarını marketlerde satanlar da vardır. Bazı lokantalar kızartılmış yumurtalı ayrelliyi müşterilerine sunarak onların beğenilerini kazanmaktadırlar.
Yeşil, mor ve beyaz renkli çeşitleri varmış. Ülkemizde en çok yeşil olanlar bulunur.
Güney Kıbrıs’ta bulunan köyüm Üçşehitler (Goşşi)’de ayrelli çoktu. Dağ taş yani her tarafta ayrelli vardı.Ayrelli köylülerimin bir çoğunun kazanç kapısı idi. Toplanan ve bağ haline getirilen ayrelliler kovalara konur ve Lefkoşa-Larnaka ana yoluna çıkılarak satılırdı. Bu şekle bir kazanç elde edilirdi.
Öğrendiğim kadarı ile halen Düzova’da yaşayan köylülerimin bir kısmı halen ayrelli toplayıp satma işini sürdürmektedirler.
İçinde bulunduğumuz günler ayrellinin çıktığı günlerdir. Organik bir yiyecek düşünenler ayrelliyi toplayarak tüketebilirler. Evet, şimdi ayrelli zamanı.
